ساز شناسی
ساز وسیله ای برای بیان و اجرای موسیقی است یا به عبارت دیگر هر وسیله ای که بتواند صوت موسیقی به مفهوم اعم را تولید کند، ساز نامیده می شود.
سرویس فرهنگی به دخت/
در دسته بندی سازها آنها در چند رده مختلف قرار می گیرند:
الف) سازهایی که تولید صوت در آنها توسط سیم یا زه صورت می گیرد که خود به چند دسته کوچک تر تقسیم می شوند:
1- دسته ای که سیم بوسیله زخمه زدن با انگشت یا مضراب تولید صوت می کند. مانند: تار، سه تار، گیتار… ( زه زخمه ای)
2- دسته ای که سیم بوسیله کشیدن آرشه، صوتی را حاصل می کند مانند: ویلن، کمانچه… ( زهی آرشه ای)
3- دسته ای که با کوبیدن چکش مانندی بر روی سیم صوتی از آن حاصل می شود. مانند : سنتور…( زهی کوشبی)
4- دسته ایی که کوبیدن چکش روی سیم بوسیله ایی مکانیکی انجام می گیرد. مانند:پیانو… (زهی شستی دار)
ب) سازهایی که صوت در آنها در نتیجه دمیدن هوا حاصل می شود. این دسته هم به نوبه خود به چند دسته کوچک تر تقسیم می شوند:
1- دسته ای که از جنس چوب ( یا آبنوس) ساخته شده اند. مانند فلوت، کلارینت، قره نی…( بادی چوبی)
2- دسته ای که از جنس مس برنج یا حتی نقره ساخته شده اند. مانند : ترومپت، ترومبون.. ( بادی برنجی)
3- دسته ایی که مانند پیانو دارای شستی هستند و حصول صوت یا دمش هوا به وسیله ایی مکانیکی یا الکتریکی انجام می گیرد. مانند: ارگ، اکوردئون… ( شستی داربادی)
پ) سازهایی که صوت در آنها در نتیجه کوبیدن حاصل می شود. تعداد و انواع این سازها بسیار زیاد است و بطور کلی همه را جزء سازهای ضربی به شمار می آورند. و انواع آن عبارتند از:
1- دسته ای که بر روی آنها پوست کشیده شده و با دست یا چوب بر آنها می کوبند. مانند: تیمپانی، نقاره، دایره..
2- دسته ای که بر هر دو سطح آن بالایی و پایینی پوست کشیده اند و خود ساز را به شکل استوانه ایی ساخته اند و با دست یا چوب به دو طرف آن می کوبند. مانند: دهل، طبل بزرگ نظامی، طبل کوچک…
3- دسته ای که ساز در اصل از دو تکه چوب یا فلز ساخته شده و هر دو به هم کوبیده می شوند. مانند: سنج، قاشقک..
5- دسته ای که بوسیله کوبیدن چکش بر روی تیغه های فلزی زنگوله و غیره اصواتی مخصوص و زنگواره حاصل می شود.
ت) امروزه علاوه بر انواع سازها که در بالا اشاره شد سازهای دیگری هم وجود دارند که مهمترین دسته های جدید” سازهای الکترونیک” هستند.
تار سازی است که نقش تکنوازی و همنوازی را می تواند به عهده بگیرد . تار با مضرابی کوچک از جنس برنج بطول تقریبی سه سانتیمتر نواخته می شود . تار سازی است شهری.
مریم کیهانی/انتهای متن/
