چرا فرزند در زندگی مهم است ؟
همانا خداوند به بنده به سبب محبت شدید او به فرزندش رحم می کند.این رحمت الهی به این دلیل است که …
در اسلام هیچ بنایی ارزشمندتر از ازدواج نسیت و هیچ توجیهی برای تشکیل ندادن خانواده بدون عذر وجود ندارد. پیامبر رحمت، محمد مصطفی (صلی الله علیه و آله و سلم)، خطاب به امت اسلامی فرموده است: «نباید چیزی شخص باایمان را از تشکیل خانواده باز دارد. امید می رود خداوند فرزندی روزی او کند که زمین را با [گفتن] لااله الاالله گرانبها سازد.»[1]
دو ثقل گرانبها و دو میراث پیامبر که ایشان آن دو را برای ما به امانت گذاشت تا هدایت ما تضمین شود، یعنی قرآن و عترت، تأکیدات فراوانی به مسئلۀ فرزند و فرزندخواهی کرده و فرزند صالح را مایۀ خیر و برکت و عزت آدمی معرفی کرده اند.
در بین آیات شریفۀ قرآن، مناجات پیامبران با خدای متعال به چشم می خورد که از خداوند فرزند صالح و سالم طلب می کنند: «هُنَالِکَ دَعَا زَکَرِیا رَبَّهُ قَالَ رَبِّ هَبْ لِی مِن لدُنکَ ذُرِّیةً طَیبَةً إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعَاءِ»[2] آنجا [بود که] زکریا پروردگارش را خواند و گفت: «پروردگارا، از جانب خود فرزندی پاک و پسندیده به من عطا کن که تو شنوندۀ دعایی.
هنگامی که حضرت زکریا رزق الهی خداوند به حضرت مریم (سلام الله علیها) را مشاهده کرد، منقلب شد و به محراب عبادت رفت و از خداوند متعال فرزند شایسته طلب کرد. از این دعای حضرت زکریا مشخص می شود که درخواست فرزند و نسل پاک، سنت و روش انبیای الهی است.[3]
با نگاهی دقیق به درخواست حضرت زکریا از خداوند، مشخص می شود ارزش فرزند به پاکی و شایستگی اوست. در روایات معصومان (علیهم السّلام) نیز همیشه قید صلاحیت و صالح بودن در کنار بحث فرزند مطرح می شود؛ لذا پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله وسلم) می فرماید: «از خوشبختی مرد، داشتن فرزند صالح و شایسته است.»[4]
| در اسلام هیچ بنایی ارزشمندتر از ازدواج نسیت و هیچ توجیهی برای تشکیل ندادن خانواده بدون عذر وجود ندارد. |
نتایج ارزشمند فرزند آوری
1-خشنودی خداوند و گسترش آرمان توحید
بدون شک اولین و مهم ترین دلیل برای ترغیب مؤمنان به فرزندآوری، خشنودی خداوند متعال از تولد فرزندان شایسته است. خداوند متعال از تولد فرزندان شایسته و موحد که آرمان توحید را گسترش دهند و زمین را از اعمال شایسته و حسن مالامال کنند، خشنود می شود.[5]
2-خشنودی و مباهات پیامبر گرامی اسلام
بدون شک انجام هر کاری که موجبات خشنودی قلب نبی اکرم (صلی الله علیه و آله سلم) را فراهم آورد، بسیار ارزشمند است؛ زیرا خشنودی پیامبر قرین با رضایت الهی و موجب سعادت انسان است. پیامبر در سخنان متعددی به ازدواج و فراوانی فرزند دستور می دهد و تمایل دارد مؤمنان با تربیت فرزندان شایسته، خوبی ها را در سراسر زمین گسترش دهند: «فرزندان تان را زیاد کنید که من فردا با فراوانی شما به دیگر امت ها مباهات می کنم.»[6]
3-جلب رحمت الهی به پدر و مادر
همان طور که گفته شد، خداوند متعال تربیت فرزندان شایسته را دوست دارد و آن را ارج می نهد و به پدر و مادر، پاداشی عظیم برای تربیت صحیح و تحمل سختی ها و مشکل های مسیر تربیت اعطا می کند. امام صادق (علیه السلام) می فرماید: «همانا خداوند به بنده به سبب محبت شدید او به فرزندش رحم می کند.»[7]
این رحمت الهی به این دلیل است که تربیت صحیح فرزندان بدون وجود محبت امکان پذیر نخواهد بود.
4-فرزندان یار و یاور و همدم والدین
با گذر زمان، روز به روز بر توانایی و شادابی فرزندان افزوده شده، از توانمندی والدین کاسته می شود؛ لذا اگر فرزندان به خوبی تربیت شده باشند، می توانند در دوران کهنسالی والدین، کمک حال آنان بوده، قوت قلبی برای آنان باشند.
عموماً نیاز انسان ها به محبت و همدلی، با افزایش عمر بیشتر شده، به حضور نزدیکان و دریافت محبت آنان وابسته تر می شوند. به همین علت است که معمولاً افراد در سنین بالا نوه های خود را بسیار دوست می دارند. از نظر شرع مقدس اسلام، فرزندان موظف اند به والدین خود محبت کنند با خدمت کردن به آنان در سنین پیری، بخش کوچکی از زحمت های آنان را جبران کنند: «وَ اخْفِض لَهُمَا جَنَاحَ الذُّلِّ مِنَ الرَّحْمَةِ وَ قُل رَّبِّ ارْحَمْهُمَا کَمَا رَبَّیانی صَغِیرًا»[8]
(و بال های تواضع خویش را از محبت و لطف، در برابر آنان فرود آور و بگو: «پروردگارا، همان گونه که آنان مرا در کوچکی تربیت کردند، مشمول رحمت شان قرار ده.»)
| بدون شک اولین و مهم ترین دلیل برای ترغیب مؤمنان به فرزندآوری، خشنودی خداوند متعال از تولد فرزندان شایسته است. |
طلب آمرزش
کارنامۀ اعمال انسان با مرگ او بسته می شود و دیگر امکان کسب توشه برای او وجود نخواهد داشت؛ مگر در دو حالت: اعمال شایسته و ارزشمندی انجام داده باشد که آثار آن تا سال ها پس از مرگش باقی مانده باشد؛ اعمالی چون بنا نهادن سنت های حسنه، نوشتن کتاب های ارزشمند، بنای مسجد، کتابخانه، مدرسه یا بیمارستان.
روش دوم بهره مندی انسان پس از مرگ، تربیت فرزندان صالح است که با عملکرد مثبت آنان، اسباب نجات یا ترفیع مقام او فراهم شود. باز بودن پروندۀ نیکی های انسان پس از مرگ، آن قدر اهمیت دارد که ارزش سال ها خون دل خوردن برای تربیت یک فرزند صالح و متدین را داشته باشد.
امام صادق (علیه السلام) در این زمینه می فرماید: «میراث خدا از بندۀ مؤمن، فرزند صالحی است که برای او آمرزش بطلبد.»[9]
پس تربیت فرزند می تواند میزان سعادت انسان را در قیامت تغییر دهد. باید در نظر داشته باشیم همان طور که اعمال شایستۀ فرزندان منجر به دریافت پاداش برای پدر و مادر حتی پس از مرگ آنان می شود، رفتار ناشایست و خطاهای فرزندان نیز بر عاقبت کار آنان تأثیرگذار است. پس برای موفقیت در تربیت، باید برنامه ریزی جدی کرد و بیشترین بهرۀ ممکن را از آموزه های نورانی دین اسلام دریافت کرد. مولای متقیان، امیرمؤمنان علی (علیه السلام) می فرماید: «فرزند ناشایست، شرافت را از بین می برد و نیاکان را بدنام می سازد.»[10]
منبع: کتاب کلبة آرامش؛ جایگاه و نقش پدر در خانواده، معاونت تبلیغات و ارتباطات اسلامی آستان قدس رضوی
پی نوشت ها:
1- کتاب من لایحضره الفقیه، ج۳، ص382، حدیث ۴۳۴۰.
2- آل عمران: ۳۸.
3- تفسیر نور، ج۲، ص ۵۵.
4- بحار الانوار، ج ۱۰۴ ، ص۹۸ ، حدیث ۶۷.
5 – نک: فصل ضرورت تشکیل خانواده.
6- اصول کافی، ج۶، ص۲، حدیث3.
7- کتاب من لایحضره الفقیه، ج3، ص482، حدیث ۴۶۹.
8- اسراء،24.
9- مکارم الاخلاق، ج1، ص۴۷۱ ، حدیث ۱۶۱۰.
10- غرر الحکم، حدیث ۱۰۰۶۵.
