نشست “روند، الگوها و عوامل تعیین کننده ی طلاق در ایران” برگزارشد

نشست ” روند، الگوها و عوامل تعیین کننده طلاق در ایران”  با سخنرانی دکتر رسول صادقی عضو هیئت علمی دانشکده ی علوم اجتماعی در زمینه برشمردن عوامل طلاق در ایران آغاز شد.

 

روند طلاق در ایران

وی در سخنانش به اهمیت نهاد خانواده در ایران اشاره کرد و گفت:

در کشور ما خانواده نهاد بسیار مهمی است و تاکید برای پایداری این نهاد از نظر دینی و سیاسی بسیار مهم است. در یکی دو دهه ی اخیر این اصل دچار تغییرات بسیار زیادی شده است. البته این تغییرات در شهر ها و روستا ها متفاوت است.

طبق آمار از سال 1380 روند افزایش طلاق در ایران شروع شده است و جوانان را بیشتر درگیر کرده است. طبق آمار، طلاق برای خانم ها 60 درصد و برای اقایان 45 درصد قبل از 30 سالگی اتفاق می افتد.این آمار به قدری تکان دهنده بود که از طلاق به عنوان یک بحران نام برده شد و حتی آمارهای روزانه و ساعتی هم برای تعداد طلاق اعلام کردند. البته آماری که برای طلاق اعلام می کردند، نسبت ازدواج های یک سال به طلاق های آن سال بود که این خود یک اشتباه است برای تخمین میزان طلاق.

 

شاید مهم ترین دلیل بر هم خوردن ازدواج ها الگوهای غلط انتخاب باشد. آمار نشان می دهد که کسانی که قبل از ازدواج تجربه ی دوستی با جنس مخالف خود را داشته اند، چه این دوستی با همسر فعلی خودشان بوده باشد و چه با غیر از او، در این افراد میزان طلاق بسیار بالا تر است.

 

روند جهانی طلاق و اشتباه آماری

دکتر صادقی اضافه کرد:

در جهان طلاق از سال 1360 به بعد سیر صعودی پیدا کرد. البته کشور ایران در مقایسه با کشور های دیگر جهان رقم بسیار کمتری از طلاق را به خود اختصاص داده است. طبق آمار جهانی طلاق در سال 2011 ایران، هم نسبت به کشور های جهان و هم نسبت به کشور های عرب همسایه، از میزان طلاق کمتری برخوردار است. البته اگر بخواهیم کشوری مثل ترکیه را مثال بزنیم، آمار طلاق ایران در سال اول ازدواج بسیار بالاتر از ترکیه است.

آمار طلاق در شهر تهران نیز بسیار بالاتر از بقیه ی شهر های ایران است و می توان گفت کمترین میزان طلاق مربوط به شهرهای یزد و بویر احمد است.

این استاد علوم اجتماعی افزود:

همان طور که قبلا هم اشاره کردم آمار ما بر اساس نسبت طلاق به 100 ازدواج صورت گرفته است و این با کمتر شدن میزان ازدواج تغییر می کند و البته چون طلاق در سنین مختلف اتفاق می افتد، پس این نسبت آمار جالبی به ما نمی دهد.

در این میان نسبت نسلی کوهورتی روشی بسیار بهتر است چرا که بر اساس نسبت تعداد طلاق در یک سال به کل زنان متاهل ضرب در 100 است، که این روشی منطقی تر است.

 

دلایل طلاق

دکتر صادقی در مورد علت های طلاق اشاره کرد:

در حال حاضر نسل جدید با خودش تفکر و رویکرد های جدیدی به همراه آورده است که باعث شده دلایل طلاق هم تغییر کند. در حال حاضر مهم ترین دلایل طلاق عبارت اند از : الگوهای غلط ازدواج، عوامل فردی و روانشناختی، تغییر ارزش ها، بیکاری و مشکلات اقتصادی، ماهواره ها و اثر آن بر ذهن مخاطب

 

الگوهای غلط انتخاب

شاید مهم ترین دلیل بر هم خوردن ازدواج ها الگوهای غلط انتخاب باشد. آمار نشان می دهد که کسانی که قبل از ازدواج تجربه ی دوستی با جنس مخالف خود را داشته اند، چه این دوستی با همسر فعلی خودشان بوده باشد و چه با غیر از او، در این افراد میزان طلاق بسیار بالا تر است.

یا مثلا افرادی که با موافقت و حمایت خانواده های خود ازدواج کرده اند میزان طلاق کمتری داشته اند و یا اینکه کسانی که دوره های آشنایی قبل از ازدواج داشته اند میزان طلاق کمتری نسبت به آن دسته که بدون آشنایی ازدواج کرده اند، داشته اند.

البته در این میان عواملی چون ناهمسانی طبقاتی هم بسیار موثر است و مخصوصا وقتی که طبقه ی اجتماعی زنان بالاتر از مردان باشد، میزان طلاق هم خود به خود بیشتر می شود. یا برای مثال در خانواده هایی که در آن ها طلاق شیوع دارد و امر نا پسندی محسوب نمی شود، میزان طلاق بالاتر است.

 

عوامل فردی و اجتماعی طلاق

استاد دانشکده علوم اجتماعی افزود:

عوامل فردی در طلاق شامل تجربه ی خشونت، نارضایتی جنسی، عدم مهارت کافی در زندگی، عدم تبدیل فردیت به زوجیت می باشد. در میان عوامل اجتماعی هم بیکاری و نا امنی اقتصادی، تغییر ارزش ها، ماهواره ها و تبلیغات جزو عوامل مهم در بالاتر رفتن میزان طلاق در ایران به حساب می آیند.

البته بیکاری به تنهایی نمی تواند باعث طلاق باشد. طبق آمار طلاق در قشری که وضعیت مالی پایینی دارند، بسیار بالاست و البته در قشر مرفه هم این آمار نسبتا بالاست و تنها قشری که کم ترین میزان طلاق را دارند، قشر متوسط رو به بالا هستند.

در مورد تغییر ارزش ها باید گفت زمانی طلاق به عنوان یک قبح بزرگ به حساب می آمد و مردم از شنیدن اسمش هم واهمه داشتند اما در حال حاضر نگرش مردم در مورد طلاق عوض شده است و طلاق تقریبا به عنوان یک مساله ی پذیرفته شده در جامعه وجود دارد. البته عواملی چون کمرنگ شدن اعتقادات مردم هم باعث شده است که این امر شیوع بیشتری پیدا کند. در مورد دلایل زنان هم طبق آمار آن دسته ای که به دنبال برابری جنسیتی هستند و تحصیلات بالایی دارند بیشتر به سمت طلاق کشیده شده اند.

برای عامل ماهواره ها و تبلیغات هم که در مورد نسل جدید پیش آمده به دلیل این است که این نسل درگیر دنیای مجازی و اخبار و رسانه ها شده اند که اغلب به جای سودمند بودن باعث ضرر می شوند و با تبلیغ نوع دیگری از زندگی، نگرش مخاطب خود را عوض می کنند. طبق آمار زنان بیشتر از مردان مخاطب برنامه های ماهواره ای هستند و طلاق در زنانی که ماهواره تماشا می کنند، به نسبت زنانی که تماشا نمی کنند، بیشتر است.

در نظر سنجی که از مردم تهیه شد با این سوال که :

“به نظر شما در پنج سال آینده طلاق بالا تر می رود یا پایین تر می آید؟”

 جواب 80 درصد مردم گزینه ی بالاتر بود و این نشان دهنده ی نگرش منفی مردم نسبت به آینده ی خانواده هاست.

 

متاسفانه پیامد های بعد از طلاق معمولا برای خانم ها بیشتر از آقایان است. این پیامد ها به طور اختصار به این شرح اند:

انگ و برچسب مطلقه بودن، دروغ و پنهان کاری (در مورد برنامه های روزانه و زندگی شخصی)، مزاحمت اخلاقی، مشکل اقتصادی، نگرانی از آینده ی فرزندان، بر هم خوردن مناسبات اجتماعی و روابط با متاهلین دیگر، عدم امکان ازدواج مجدد، آسیب پذیری جنسی

 

پیامد های بعد از طلاق

دکتر صادقی سخنانش را با پیامدهای طلاق به پایان برد:

متاسفانه پیامد های بعد از طلاق معمولا برای خانم ها بیشتر از آقایان است. این پیامد ها به طور اختصار به این شرح اند:

انگ و برچسب مطلقه بودن، دروغ و پنهان کاری (در مورد برنامه های روزانه و زندگی شخصی)، مزاحمت اخلاقی، مشکل اقتصادی، نگرانی از آینده ی فرزندان، بر هم خوردن مناسبات اجتماعی و روابط با متاهلین دیگر، عدم امکان ازدواج مجدد، آسیب پذیری جنسی.