آیا ستون فقرات سالمی دارید؟

محبوبه پورانی/

بدن به وسیله ی ستون فقرات در حالت قائم قرار دارد.ستون فقرات به طور طبیعی در یک فرد سالم و بالغ چهار انحنا دارد که به ترتیب : انحنای گردنی، سینه ای، کمری و خاجی نامیده می شود. به طور مشخص نمی توان وضعیت خاصی به عنوان وضعیت طبیعی برای همه ی افراد در نظر گرفت چون از نظر تک تک مهره ها و استخوان ها مثل هم آفریده نشده اند .در نتیجه در نظر گرفتن یک وضعیت طبیعی باید با توجه به ساختار استخوانی و حتی ساختار عضلانی افراد باشد.

 

روش های بررسی وضعیت ستون فقرات

1-جهت پشت یا جلوی بدن. که ستون فقرات به صورت یک ستون کاملا عمود قرار دارد.

 

2-جهت کناری یا پهلو . در این حالت ستون فقرات به طور طبیعی باید  قوس (انحنا ) داشته باشد.

وضعیت ستون فقرات را می توان از طریق مشاهده، لمس، استفاده از خط شاقول، دستگاه کانفورماتور وازطریق دامنه ی حرکتی بررسی کرد.

 

1-روش مشاهده : فرد باید بدون لباس یا با لباس کاملا چسبان روی یک سطح صاف و در حالت طبیعی بایستد و از دو سمت پهلوها و جلویا پشت سر سنجیده شود.این روش  بیشتردر مورد ناهنجاری های پیشرفته امکان پذیراست.

در سنجش از پشت سر تیره ی پشتی باید کاملا عمود ودر حالت تعادل  شانه ها افقی و دو طرف لگن باید متقارن باشد .از جلو هم به همین صورت باید مشاهده شود.

 

2-روش لمس کردن: لمس ستون مهره ها و علامت گذاری روی زائده های شوکی و مقایسه ی ان با وضعیت طبیعی.

 

3-خط شاقول : فرد در حالت طبیعی   روی سطح صاف ایستاده ومعاینه گر شاقولی را از وسط گردن اویزان می کند .خط شاقول باید دقیقا از وسط دو کتف عبور کند. وجود فاصله بین خط شاقول و خط بین دو کتف نشان دهنده ی انحراف در ستون فقرات است. این روش برای ناهنجاری های خفیف استفاده می شود. زیرا برخی از ناهنجاری های شدید مخصوصا انحرافات جانبی از این طریق قابل شناسایی نیستند.

 در بررسی ستون فقرات از پهلوها بیشتر به وضعیت قوس های ستون فقرات پرداخته م یشود . در این روش بیمار بدون لباس و در وضعیت طبیعی روی سطح صاف می ایستد و فقط ناهنجاری های پیشرفته یا کلیت ناهنجاری مشاهده می شود.

در این بررسی نقاط لاله ی گوش، مرکز استخوان شانه، مرکز قسمت کناری لگن خاصره و بخش خارجی کشکک زانو و قسمت خارجی قوزک پا دقیقا روی یک خط کاملا عمود قرار دارد .

 

 4-دستگاه کانفورماتور : وسیله مناسبی برای بررسی وضعیت قوس های تیره ی پشتی است که بر روی کاغذ مربوطه رسم می کند.

 

بررسی از طریق دامنه حرکتی: در این روش از فرد خواسته می شود که پاهایش را باز و بسته و خم و راست کند و در دامنه ستون فقرات پشتی و کمری 85 درجه به جلو و 30 درجه به عقب و 28 درجه به پهلو ها خم شود و   38 به راست یا چپ چرخش کند.

 

ناهنجاری قوس گردنی

ستون فقرات در ناحیه ی گردن به سمت جلو تحدب  دارد. اگر این انحنا بیش از حد طبیعی باشد به ان لوردوز گردنی می گویند.

علائم

در نتیجه ی بروز این ناهنجاری سر به جلو رانده می شود و در بررسی به وسیله ی خط شاقولی لاله ی گوش در خط شاقولی قرار نمی گیرد و انحنای گردن جلوتر از وضعیت طبیعی است.معمولا چانه ی این افراد جلو می اید و بین گردن و فک زاویه ی حدود 90 درجه تشکیل می شود که این زاویه در حالت طبیعی خیلی کمتر است.

عوامل ایجاد این ناهنجاری

مهمترین عوامل : بیماری هایی شامل :

پارگی دیسک های بین مهره ای یا سل ستون مهره های گردنی و عفونت های گردنی

این ناهنجاری در افراد روشندل شایع تر است. زیرا طبعا سر آنها برای درک محیط مدام به جلو تمایل دارد.استفاده از بالش های بلند در بروز یا تشدید این ناراحتی موثر است.

 

عوارض ناهنجاری

 برای اینکه گردن در جایگاه طبیعی خود بماند عضلات ناحیه ی گردن فشار زیادی را تحمل می کنند به طوری که در تمام این شرایط این گروه از عضلات درگیرانقباضات بیشتر از حد طبیعی است که این انقباضات موجب خستگی عمومی گردن و کاهش عملکرد حرکتی آن می شود .این ناهنجاری عوارض و پیامد وخیمی ندارد اما باتوجه به اینکه تیپ ظاهری بدن را از حالت طبیعی خارج می کند معمولا از نظر روانی و اجتماعی اثرات سوئی به جا می گذارد.

 

پیشگیری و درمان

1-حذف عادات حرکتی غلط و سعی فرد برای قرار دادن سر در وضعیت طبیعی

 2- تقویت عضلات ناحیه ی گردن

 3-افزایش انعطاف پذیری عضلات ناحیه ی بالای سینه و بخش جلوی گردن

 4- ایجاد جنبش پذیری در مهره های گردنی

 

نمونه ای از عادات غلط

 

استفاده ناصحیح از گوشی موبایل در طول روز

اساس

 

 

 

 

تمرینات اصلاحی لوردوز گردن

تمرین 1

 

در حالی که شانه را به طرف داخل نگه داشته اید سر را بچرخانید. سعی کنید سر را با قدرت و سرعت بیشتری به سمت عقب حرکت دهید. بعد از انجام چند حرکت مجددا عکس حرکت را تکرار کنید.

 

تمرین 2

در حالت ایستاده دست را روی پیشانی قرار دهید وسر را بدون اینکه مقاومتی ایجاد کنید در حداکثر دامنه ی حرکتی به عقب بکشید. پس از استراحت مجددا حرکت را تکرار کنید.

 

تمرین 3

پشت به دیوار ایستاده و پاشنه های پا را به فاصله ی 8-5 سانتیمتر از دیوار قرار دهید. چانه را پایین نگه دارید و پشت سر را به دیوار بفشارید. پس از استراحت مجددا حرکت را تکرار کنید .در اجرای حرکت انحنای کمرنباید افزایش یابد.

 

تمرین 4

انگشتان دست را در پشت سر قلاب کنید در حالی که سر مقاومت می کند.سر را به بالا و عقب فشار دهید. در این حرکت سر را با نیروی بازو به پایین بکشید .بعد از اجرای چند بار حرکت استراحت کنید و مجددا این حرکت را تکرار کنید.

 

/انتهای متن/