آش در فرهنگ ایرانی

سرویس تغذیه به دخت/

بعضی از آش ها با پاره ای از اعتقادهای مردم ایران و با برخی از رسم های مذهبی و آیین های قومی پیوند یافته اند. به همین سبب ، گذشته از ارزش غذایی و اهمیت فرهنگی خاصی که دارند. این گونه آش ها را می توان تقسیم بندی نمود.

آش های نذری که مردم برای رسیدن به مراد و آرزو و شفای بیمار و دفع آفت ها و بلاهایی مانند طاعون و وبا و خشک سالی می پزند. این آش ها معمولاً در روزهای معین مانند عاشورا ، اربعین ، چهارشنبه ی آخرماه صفر و چهار شنبه سوری به نام امامان و امام زادگان پخته می شوند.بد نیست بدانید بنشن بعضی از آش های نذری را از راه گدایی از همسایگان و قاشق زنی به دست می آورند. پای دیگ بیشتر این آش ها روضه و دعا می خوانند، و زنهایی که حاجتی دارند، به نیت رسیدن به مراد یا شفای بیمارشان با کفگیر آش را در دیگ هم می زنند . گاهی هم زنهایی که نذر داشته اند هر سال در روز معین تا رسیدن به آرزویشان یا تا مدتی پس از آن نذری می پزند و آن را میان مردم پخش می کنند.

مشهورترین آش های نذری عبارتند از :

آش هایی که مردم برای تندرستی و شادی و خوشبختی افراد خانواده ، خیر و برکت مزرعه و گله ، بارش برف و باران به موقع و افزایش رحمت خداوند می پزند . پختن این آش ها بیش تر میان کشاورزان و دامداران روستاهای ایران و بعضی از خانواده های شهری معمول است. بعضی از این آش ها را برای خاصیت درمانی آنها و بعضی را برای برگزاری آیینی خاص یا برکت یافتن می پزند.

آش هایی که به شکرانه ی عقد دختران و پسران و آرزوی سلامت خویشان سفر کرده می پزند. که به آن آش “پشت پا”گفته می شود.

آش هایی که تشریفاتی هستند و مخصوص دربار شاهان و خانواده های اعیان و اشراف بوده است. این آش ها را به خصوص در مهمانی های بزرگ و در جشن ها و مراسم می پختند. یکی از مشهورترین آنها آش قجرها یا آش سرخه حصار است. آش قجرها یا آش قجری آش شله قلمکاری بود که سالی یک بار، هنگامیکه شاه قاجار در ییلاق بود، پخته می شد. پختن این آش آداب خاصی داشت . در روز آش پزان زنان شاه و وزیران و امیران و بزرگان و زنانشان درون چادری گرد می آمدند و سبزی و بنشن آش را پاک می کردند . آش را در دیگ های بسیار بزرگ می پختند و آن را در کاسه و  قدح می ریختند و سر سفره می گذاشتند ومیان  خانواده های درباریان و رجال پخش می کردند.

آفاق توسلی/ انتهای متن/