مصاحبه خواندني با تنها بانوي مجلس خبرگان

سرویس فرهنگی به دخت/

منيره گرجي[1] متولد سال 1308 در خانواده‌اي مذهبي بود. در سن 15 سالگي ازدواج كرده بود و به همين دليل مدتي ادامه تحصيل ايشان با وقفه مواجه شده بود؛ ولی مطالعات اسلامي و اجتماعي ايشان هم چنان ادامه داشت تا در سن 35 سالگي که فرزندان شان بالغ شده بودند، دوباره تحصیل وتحقيق در متون اسلامي را آغاز نمود و همراه با اين فعاليتها با سخنراني ها و افشاگري هاي خويش به مبارزه با طاغوت مي پرداخت. خانم گرجي بعد از فعاليت در مجلس خبرگان قانون اساسي، دوباره به حوزه و تدريس علوم حوزوي در دبيرستان ها و دانشگاه ها مشغول شد. وی در حال حاضر با وجود كهولت سن همچنان به تدريس علوم حوزوي و تاليف مقالات علمي و مذهبي مشغول است.

مصاحبه زير در همان زمان انجام تدوين قانون اساسي جمهوري اسلامي؛ توسط روزنامه جمهوري اسلامي، شماره 71، مورخ شنبه 3 شهريور 1358 – 2 شوال 1399، ص 12، با ايشان انجام شده است:

مصاحبه اختصاصي جمهوري اسلامي با خانم گرجي نماينده مجلس خبرگان قانون اساسي:

بانو گرجي تنها نماينده زن در مجلس بررسي نهائي قانون اساسي روز 4 شنبه يک سخنراني درباره نظام زن در اسلام و قانون اساسي ايراد کرد. در اين رابطه مصاحبه‌اي با وي انجام شده است که در زير مي خوانيد:

–          با توجه به آنچه در سخنراني خود بيان کرديد، درباره نظام حقوق زن در قانون اساسي چه پيشنهاداتي به مجلس ارائه مي دهيد؟

بانو گرجي: بطور کلي بايد حقوق انسانها در اين قانون رعايت شود. در اين صورت از نظر ما تفاوتي بين زن و مرد و پير و جوان نيست. يعني در حقيقت، همه افرادي که هويت انساني دارند، مطرحند، خواه زن باشد، خواه مرد. ولي وقتي در جامعه اي زندگي مي کنيم که روابط ناشي از بعضي نارسائي هاي فرهنگي طوريست که براي زن حقوقي قائل نيستند، بالاجبار در چنين جامعه اي ناچاريم بر حقوق زن تاکيد خاص داشته باشيم. در حقيقت معتقدم اگر حقوق افراد بدون هيچگونه تبعيضي رعايت شود، نيازي به اصرار بر روي حقوق گروه خاصي نيست. ولي تا زماني که به چنين موقعيت ايده‌آلي نرسيده‌ايم، الزاما بايستي براي حفظ اين حقوق، نظامي ايجاد شود و تا زماني که حقوق اساسي جامعه بدون در نظر گرفتن آن تبعيضات، شکل نگرفته باشد، بايستي زن در پناه قانون جمع الاطراف حمايت شود. بعلاوه معتقديم بموازات اين، بايستي آموزش فرهنگي در جامعه تعميم پيدا کند تا بتوانيم مفاهيم اسلامي را براحتي پياده کنيم.

–          در سخنراني خود اشاره کرديد اگر حقوق انسان شناخته شود، ديگر نيازي به تفکيک زن از جامعه و تاکيد بر حقوق آن نيست، آيا درست برداشت کرده‌ام؟

بانو گرجي: ببينيد زن تاکنون به انحاء مختلف مورد ظلم قرار گرفته است. حال ما نمي خواهيم casino با عبارت تازه‌اي مجددا آن را از يک کل متحد جدا کنيم. خوشبختانه کم کم زنان ما جاي خود را در جامعه باز مي يابند. الان حقوق انسان مطرح است. اگر چنين حقوقي تامين شود که ديگر مطرح کردن زن و مرد معني ندارد. ولي وقتي در جامعه کنوني هنوز هم زن را از مرد جدا مي دانند، چاره اي جز مطرح کردن بعضي مسائل خاص نداريم.

–          در سخنراني خود به گرفتن قلم و بيان از زنان که مواريث انساني هستند، اشاره کرديد .منظورتان دقيقا چه بود؟

بانو گرجي: منظورم اين است که انسان مکنونات قلبي و آنچه در ضمير خود دارد، تنها و تنها بصورت قلم و بيان به جامعه خود مي رساند و افکار خود را که ثمره ذهني اوست از اين طريق ظاهر مي کند. يعني در حقيقت مي خواهم بگويم انسان از طريق قلم و بيان، نشان ميدهد که انسان است. ولي اين باعث تاسف است که اين حربه را بعنوان و بنام اسلام گرفته اند. اين بدترين تهمت به اسلام است. در حالي که مي دانيم قرآن حافظ و پاسدار نظام انساني است. بعلاوه خداوند در قرآن به قلم سوگند مي خورد و بيان و قلم را از خصوصيات انساني مي داند.

–          اشاره‌اي به تشکيلاتي براي حفظ حقوق زن کرديد. در نظام گذشته هم تشکيلاتي به اين اسم وجود داشت، آيا منظورتان احياي همان تشکيلات است؟

بانو گرجي: نخير، اشتباه نکنيد. منظور ما جنبه ارشادي قضيه است. چيزي مثل کميته امر بمعروف که يک اصل اسلاميست. تا زمانيکه «معروف» يعني چيزي که بايد باشد، شناخته نشود و روي آن تبليغي صورت نگيرد، به تغيير نهادها نمي توان اميدوار بود. در حال حاضر زنان ما به چنين کانوني نياز دارند، اين در حقيقت براي تثبيت حقوق زن در جامعه نقش بنيادي دارد.

–          در سخنراني خود اشاره کرديد که رشد فکري اکثر زنها پایين است چرا؟

بانو گرجي: اين هم از مواريث نظام غلط فکري و اجتماعي گذشته است. بايستي زنان ما همت کنند و اين اثرات را برطرف کنند. اگر معتقديم که زن بايستي «کفو» (همپا-همگونه-يکسان) مرد باشد، در نتيجه بايستي براي فراهم کردن چنين تشابهي تلاش کنيم. قرآن زن ومرد را به دو دريا تشبيه مي کند، دو دريایي که در عين حال، هم مشابهند و هم هر دو در حد خود کامل.

–          با توجه به حضور محسوس بانوان در انقلاب و تحرکي که در اين قشر عظيم نيز بچشم مي خورد، آينده را چگونه مي بينيد؟

بانو گرجي: خيلي اميدوارم. زنان ما هشيار شده‌اند. مرحوم دکتر شريعتي مي گفت: «حق را بايد گرفت». حضور آنها در خيابان ها، پابه پاي مردان شان، دليل آن است که بپا خاسته اند که حق را از نظام منحط سابق بگيرند. اين حرکت اگر به روال قرآن تکامل يابد، زن براساس رشد واقعي و فطري خود تکامل خواهد يافت. از حالا نشانه هاي آن را در همه جا مي بينيد، نفي ارزش هاي نظام طاغوتي يعني آرايش و لباس هاي رنگارنگ، خود نشانه آن است که مي دانند چه مي خواهند. يا لااقل حس کرده اند چه چيز پايدارترست و ارزشمند.

–          آيا پيامي براي زنان ايران داريد؟

بانو گرجي: راهي را که شروع کرده‌اند، ادامه دهند و هرگز از پا ننشينند. هرگز در راه تکامل فکري و اجتماعي،از مسئوليت سنگين خود غافل نمانند. جامعه براي ايفاي نقش حساسي، يعني براي نجات بشر قيام کرده و در اين راه نقش زن زيربنائيست.