کدام شب ماه مبارک رمضان محتمل‌تر به «شب قدر» است؟

در این که «شب قدر» در ماه «رمضان» است، تردیدی نیست چرا که جمع میان آیات قرآن، همین معنی را اقتضا می‌کند اما کدام شب از ماه مبارک رمضان محتمل‌تر به شب قدر است؟

0

آیت‌الله مکارم شیرازی در تفسیر نمونه در بخش نکته‌ها ذیل آیات سوره مبارکه «قدر» به محتمل‌ترین شب از ماه مبارک رمضان به شب قدر پرداخته است که در ادامه متن آن را می‌خوانیم؛

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَٰنِ الرَّحِیمِ

إِنَّا أَنزَلْنَاهُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ * وَمَا أَدْرَاکَ مَا لَیْلَةُ الْقَدْرِ * لَیْلَةُ الْقَدْرِ خَیْرٌ مِّنْ أَلْفِ شَهْرٍ * تَنَزَّلُ الْمَلَائِکَةُ وَالرُّوحُ فِیهَا بِإِذْنِ رَبِّهِم مِّن کُلِّ أَمْرٍ * سَلَامٌ هِیَ حَتَّیٰ مَطْلَعِ الْفَجْرِ ؛ به یقین ما آن (قرآن) را در شب قدر نازل کردیم. و تو چه می دانی شب قدر چیست؟! شب قدر بهتر از هزار ماه است. فرشتگان و «روح» در آن شب به اذن پروردگارشان برای (تقدیر) هر امری نازل می شوند. شبی است سرشار از سلامت (و برکت و رحمت) تا طلوع سپیده». (قدر/ 1 تا 5)

در این که «لیلة القدر» در ماه «رمضان» است تردیدی نیست چرا که جمع میان آیات قرآن، همین معنی را اقتضا می‌کند.

از یکسو می‌گوید: «قرآن در ماه رمضان نازل شده» و از سوی دیگر می فرماید: «در شب قدر نازل گردیده» (آیات مورد بحث).

ولی، در این که کدام شب از شب‌های ماه رمضان است؟ گفتگو بسیار است، و در این زمینه، تفسیرهای زیادی شده، از جمله: شب اول، شب هفدهم، شب نوزدهم، شب بیست و یکم، شب بیست‌وسوم، شب بیست‌وهفتم، و شب بیست‌ونهم.

اما، مشهور و معروف در روایات این است: در دهه آخر ماه رمضان و شب بیست‌ و یکم یا بیست‌ و سوم است، لذا در روایتی می‌خوانیم: در دهه آخر ماه مبارک، پیغمبر اکرم(صلی الله علیه وآله) تمام شب‌ها را احیا می‌داشت و مشغول عبادت بود.

و در روایتی، از امام صادق(علیه السلام) آمده است: شب قدر، شب بیست‌ویکم یا بیست‌وسوم است، حتی هنگامی که راوی اصرار کرد کدامیک از این دو شب است و پرسید: اگر من نتوانم هر دو شب را عبادت کنم کدامیک را انتخاب نمایم؟! امام(علیه السلام) تعیین نفرمود، و افزود: مَا أَیْسَرَ لَیْلَتَیْنِ فِیما تَطْلُبُ: «چه آسان است دو شب برای آنچه می‌خواهی»!

ولی، در روایات متعددی که از طرق اهل‌بیت(علیهم السلام) رسیده است، بیشتر روی شب بیست‌وسوم تکیه شده، در حالی که روایات اهل سنت بیشتر روی «شب بیست‌وهفتم» دور می زند.

در روایتی، از امام صادق(علیه السلام) نیز نقل شده که فرمود:

أَلتَّقْدِیْرُ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ تِسْعَةُ عَشَرَ، وَ الاِبْرامُ فِی لَیْلَةِ اِحْدی وَ عِشْرِیْنَ وَ الاِمْضاءُ فِی لَیْلَةِ ثَلاثُ وَ عِشْرِیْنَ:

«تقدیر مقدرات، در شب نوزدهم، تحکیم آن در شب بیست‌ویکم، و امضاء در شب بیست‌وسوم است» و به این ترتیب بین روایات جمع می‌شود.

ولی به هر حال، هاله‌ای از ابهام، شب قدر را به خاطر جهتی که بعداً به آن اشاره می‌شود، فرا گرفته است.

/انتهای متن/

درج نظر