اگر مادرم مرا تشویق نمی کرد مخترع نمی شدم
ادیسون در خاطرات خود می گوید که کامیابی و سخت کوشی او مدیون تشویق و پشتیبانی مادرش بوده است . در جایی می گوید : اگر مادرم مرا تشویق نمی کرد مخترع نمی شدم .
هر فردی صرف نظر از سنش انتظار دارد در مقابل کار خوبی که انجام می دهد، مورد تشویق قرار گیرد . این موضوع در مورد کودکان نیز با شدت بیشتری دیده می شود، بطوری که تشویق می تواند به عنوان یک ابزار مهم تربیتی در اختیار والدین قرار گیرد .
تشویق کودکان در تغییر رفتار آنها نقش بسیار مهمی دارد . بنابراین با پاداش دادن به رفتارهای قابل قبول کودک می توانیم باعث تقویت و تثبیت و نهایتا یادگیری رفتار مطلوب در کودک شویم .
آثار و فواید تشویق
تشویق دارای آثار و فواید بسیاری است که به برخی از آنها اشاره می کنیم :
- تشویق نیاز فطری کودک است . بنابراین ، با تشویق به یکی از نیازهای فطری کودک پاسخ داده ایم.
- تشویق مناسب ، سختی ها و دشواری های راه را برای کودک آسان می کند و او را برای دستیابی به تشویق های بالاتر ، کارهای بزرگتر انجام خواهد داد .
- تشویق سبب رضایتمندی از گذشته و امید به آینده می شود و حس مثبت گرایی کودک را افزون می نماید و به او نیرویی تازه می بخشد تا با اراده ای محکم تر ، برای انجام کارهای نیک قدم بردارد.
- یک تشویق درست ،گاه مسیر زندگی کودک را تغییر می دهد و او را در مسیر موفقیت و رشد قرار می دهد . همان گونه که این نکته در زندگی بسیاری از انسان های بزرگ ، به چشم می خورد .
- تشویق والدین و اطرافیان سبب می شود که کودک متوجه شود که برای دیگران ارزشمند است و عشق و محبت او نسبت به کسانی که او را تشویق می کنند، بیشتر می شود و این تفکر، اعتماد به نفس او را بالا می برد .
- زمانی که تشویق در جمع و همراه با مراسم صورت می پذیرد، خاطره ای خوش برای او می آفریند و این خود در تقویت روح او بسیار تاثیرگذار است. از این رو ، همواره به عنوان یکی از بهترین لحظات زندگی از آن یاد می کنند .
- تشویق در مقابل کارهای خوب یک کودک، کودکان دیگر را به انجام کارهای خوب و همانند آن سوق می دهد . البته باید به گونه ای رفتار شود که حسادت آنان را به دنبال نداشته باشد .
- تشویق این حس را در کودک تقویت می کند که کارهای خوب او دیده و پاداش داده می شود و کارهای زشت او نیز محاسبه می شود .
آداب و شرایط تشویق
زمانی تشویق آثار فراوان و معجزه آسایی خواهد داشت که آداب و شرایط آن رعایت شود . برخی از شرایط و آداب تشویق عبارتند از :
تناسب تشویق و سن :
زمانی تشویق اثر خواهد داشت که تناسب آن با سن فرزند رعایت شود . به عنوان مثال نوازش، بوسیدن و در آغوش گرفتن برای خردسالان ، تشویق گفتاری برای سنین بالاتر و رفع نیازهای مادی برای نوجوانان مناسب تر و اثربخش تر است . اگرچه نوجوانان نیز به مراحل قبلی تشویق نیاز دارند.
تشویق در مقابل کار و رفتار :
تشویق را باید در مقابل کار کودک انجام داد و آن را به گونه ای بیان کرد که متوجه این موضوع شود . به عبارت دیگر ، باید کار و رفتار او را ستود نه خود او را . به عنوان مثال : به او بگوییم از این که اتاقت را مرتب کرده ای تشکر می کنم . این کار تو خیلی خوب است . از اینکه راست گفتی ممنونم . زیرا اگر شخص او را ستایش و تشویق کرد ، ممکن است دچار فخر و عجب گردد و حتی دیگر آن کار خوب را هم تکرار نکند . وقتی به او گفته می شود تو قهرمانی ، با خود فکر می کند این جا پایان کار است و دیگر تلاشی نمی کند .
تشویق واقعی :
تشویق ، نباید بدآموز و خلاف واقع باشد . چنانچه به گونه ای باشد که کودک آن را دروغ بداند یا آن را مبالغه و ظاهرسازی تصور کند، کودک را نسبت به والدین یا کسی که او را تشویق کرده، بدبین می کند . زیرا وی درک می کند که این جمله ای که درباره او گفته می شود ، حقیقت ندارد . بنابراین ، در نظر خود می گوید : پدر و مادر من دروغگو هستند و یا با خود تصور می کند که والدین هوش و درک لازم را ندارند . به عنوان مثال ، اگر به کودکی که چندان هوشمند نیست، گفته شود تو از همه بهتری ، تو از همه باهوش تری ، کودک وضعیت و اندازه های خود را می داند و می فهمد که چنین نیست و این تشویق ها و سخنان اثر بدی در او به جای خواهند گذاشت . بنابراین تشویق باید واقعی و مطابق با حقیقت باشد .
تناسب تشویق و کار :
باید میزان و اندازه تشویق با میزان و اندازه پیشرفت و کار کودک تناسب داشته باشد . زیرا اگر کار و پیشرفت او جزئی باشد و شما برای او تشویق و جایزه ای بزرگ تهیه کنید ، راه پیشرفت های بزرگ تر او را می بندید و دیگر راهی برای تشویق نسبت به کارهای بزرگ او باقی نمی ماند . به عنوان مثال : اگر اتاقش را تمیز کرده است و شما در مقابل برای او دوچرخه می خرید، دیگر این گونه تشویق در او اثر محرک نخواهد داشت .
تشویق در حضور دیگران :
تشویق در جمع و حضور دیگران یا در مراسم ویژه ، برای کودکان به ویژه زیر 7 سال بسیار تاثیرگذار خواهد بود . زیرا هم دیگران را تشویق می کند و هم برای کودک جلوه و عظمت بیشتری خواهد داشت .
زیاده روی نکردن در تشویق :
زیاده روی در تشویق ، آن را از اثر می اندازد . زیرا اگر تشویق گفتاری باشد ، به تملق و چاپلوسی و دروغ می انجامد و سبب بدگمانی کودک می گردد .
تشویق بدون مقایسه :
در تشویق کودک ، نباید به مقایسه وی با کودک دیگری پرداخت . زیرا ، تحقیر و کوچک کردن آن کودک را به دنبال دارد و این کار خود را زشت و بدآموزی است .
/انتهای متن/