برای زنان کدام بهتر است: برابری یا عدالت؟

 نشست  ” برابری جنسیتی در مدیریت شهری ”  روز گذشته با حضور تنی چند از اعضای شورای شهر و اساتید دانشگاه در دفتر حزب اعتدال و توسعه برگزار شد.

در ابتدای نشست دکتر محمد جواد حق شناس، عضو شورای شهر تهران ضمن بیان اهمیت موضوع برابری جنسیتی در مدیریت شهری در تمام نقاط کشور گفت:

” افزایش سهم ده درصدی نمایندگان زن در شورای شهر تهران به ٣٣ درصد، به معنای به نتیجه رسیدن مطالبات درست زنان در عرصه مدیریت شهری است. به اعتقاد من اگر زنی می تواند وزیر شود، نماینده شود، معاون رئیس جمهور شود، او مصداق رجل سیاسی است. بنابراین رئیس جمهور هم می تواند بشود و در مجموع این تشخیص مردم است که این زن شایسته ی رسیدن به این جایگاه هست یا نه؟ “عدالت جنسیتی به نفع همگان است

دکتر حق شناس در ادامه صحبت هایش اضافه کرد:

“در ساختار و جامعه ای که بی عدالتی در آن وجود دارد علی القاعده همه ی اقشار و گروه ها نسبت به این بی عدالتی ها درگیرند و هر دو جنس رنج می برند، یعنی اگر در یک جامعه زنان دسترسی به حقوق خود نداشته باشند کل جامعه هم از بی عدالتی آسیب خواهد دید و جامعه ای سالم نخواهیم داشت. در این راستا یکی از گام های رسیدن به عدالت جنسیتی در مدیریت شهری، عادلانه تر کردن زیست اجتماعی در شهر است.

امروزه با زندگی در شهر می بینیم شهرمان خشن است و آمادگی لازم برای زیست اجتماعی زنان را مهیا نکرده، مثلا در پیاده روها، وسایل نقلیه عمومی و… فضاهایی که زنان می توانند از امنیت لازم برخوردار باشند برایشان فراهم نشده، پس باید بتوانیم سیاست ها و رفتارهایی را در این مورد تغییر دهیم. گام دوم، لزوم اصلاح جذب نیرو در ساختار مدیریت شهری است،  مثلا در مدیریت شهری کمتر از ٥ درصد از مدیران عالی شهری را زنان تشکیل می دهند و این بسیار آمار نامناسبی است. گام سوم، نیاز به اصلاح ساختاری و پشتوانه قانونی داریم تا  مدیران شهری برای حضور زنان تلاش های بیشتری انجام دهند.”

امکانات خاص برای زنان

دکتر حق شناس با اشاره به اینکه اقدامات مناسبی در مدیریت شهری در چند سال اخیر در خصوص توجه به زنان و بهبود شرایط آن ها انجام شده، افزود:

” تأسیس پارک بانوان و یا گذاشتن امکانات و فرصت هایی خاص برای حضور زنان در جامعه خوب است اما نگرانی من این است که آیا این موارد یعنی جداسازی ها واقعا به بهبود وضعیت زنان کمک کرده یا بیشتر باعث ناتوانی آن ها شده؟ تجربه و نگاه من این است که این جداسازی ها همیشه به نفع زنان نبوده و اعتماد به نفس زنان در محیط طبیعی و تفکیک نشده و با حضور در جامعه باید افزایش یابد. در مجموع اگر بخواهیم به سمت جامعه ای پویا و سالم و هوشمند برویم، بدون حضور و جایگاه زنان این امر غیر ممکن است چون زنان باید بتوانند توانایی های خود را عرضه کنند. تجربه نشان داده برای کاهش خشونت، افزایش مدارا و مهربانی و ادب و رسیدن به مرزهای اخلاقی در جامعه، زنان باید بتوانند نقشی جدی تر و مهم تر ایفا کنند.”

محدودیت زنان برای دستیابی به فرصت های مدیریتی

در ادامه ی این هم اندیشی دکترحسین راغفر استاد دانشگاه اقتصاد نیزبا تأکید بر اینکه اصطلاح عدالت جنسیتی جایگزین مناسب تری برای عنوان نشست است، اظهار داشت:

“مسئولیت های دوگانه ی زنان – خانه و کار- باعث می شود که در مقایسه با مردان با محدودیت هایی برای حضور در جامعه روبرو شوند. همچنین فرصت های مدیریتی در کشور به دلیل تبعیض هایی که وجود دارد، تجربه مدیریت را در زنان کم کرده و زنان در مسئولیت های مهم تجربه کافی را ندارند. بعضی افراد نیز قوانینی را به تصویب می رسانند که از نظر کارفرما فرصت های شغلی را برای زنان کمتر می کند مانند دوران بارداری و شیردهی و یا بازنشستگی زودتر برای زنان. مجموعه این گونه موانع سبب شده نرخ اشتغال زنان در ایران ١٤ درصد باشد که میانگین جهانی آن ٥٠  درصد است. البته در سال های اخیر آگاهی از نقش زنان در جامعه سبب بهبود نرخ دستمزد و حضور بیشتر آنان در پست های مدیریت شهری در نقاط مختلف شده است، در نتیجه اگر در این گونه موارد نوعی وحدت عمل به وجود آید، قطعا جامعه برای رفع این تبعیض ها اقدام خواهد کرد.”
ضرورت تشکیل دیده بان عدالت جنسیتی

او در  ادامه بیان کرد:

 ” در مدیریت کلان کشور اصل بر شایستگی است و این شایستگی دو بعد دارد یکی لزوم تحصیلات و فراگیری دانش که خوشبختانه در سال های اخیر ظرفیت های زیادی برای زنان در آموزش عالی ایجاد شده و دوم بحث مهارت هاست. آموزش های دانشگاهی منجر به کسب مهارت نمی شود و افراد در حین کار به مهارت لازم می رسند ولی چون تبعیضات موجود مانع از توزیع فرصت های مدیریت های کلان به زنان می شود، خودبخود آن ها مهارت های لازم را برای کسب این مناصب پیدا نمی کنند و این دور باطلی است که عملا این چرخه را تجدید می کند. یکی از دلایل مهاجرت گسترده نخبگان و خصوصا خانم های تحصیلکرده، فقدان فرصت های شغلی و تبعیض های مختلف برای آنان است. از نظر من یک نهاد مدنی به عنوان دیده بان عدالت جنسیتی باید تشکیل شود و مسأله تبعیض در اشتغال را بررسی کند تا باعث فشار افکار عمومی به مدیریت کلان کشور شود. همچنان که این نهادها مسئولیت های گسترده ای در جوامع غربی دارند و تصمیمات آن ها حتی منجر به حکم علیه کارفرمای بخش دولتی و خصوصی هم می شود. متأسفانه در جامعه ما به جای توانمندی و شایستگی به روابط خویشاوندی و نسبت خونی توجه می شود.”

اهمیت حضور زنان در مدیریت شهری

دکتر صدراعظم نوری، نیز در رابطه با نابرابری جنسیتی در مدیریت شهری گفت:

“در جامعه ایران زنان نیمی از جمعیت کشورند اما در بهره مندی از منابع قدرت و ثروت متناسب با این 50 درصد پیش نرفته اند و در حوزه های اجتماعی، سیاسی ، اقتصادی و شهری موقعیت های محدودی دارند. اگر مدیریت را در دو شکل مورد بررسی قرار دهیم، زنان در مدیریت عالی سهمی ندارند و در مدیریت میانی نیز سهم محدودی دارند. اگر مشارکت زنان را در دو سطح توده ای و نخبه ای هم در نظر بگیریم، مشارکت زنان در بخش توده ای مثل رأی دادن و شرکت در اجتماعات مختلف و غیره شبیه مشارکت مردان است اما در سطح نخبگی که زنان تمایل دارند در سمت های مهم حضور یابند مانند عضویت در شورای شهر، معاونت در شهرداری و پست های مدیریتی، سطحی نابرابر بین زنان و مردان برقرار است. سازه انسانی شهرها در ایران را مردان طراحی، ساخته و آن را مدیریت می کنند.”

این خانم فعال عضو شورای شهر تهران افزود:

” وقتی حضور زنان را در عرصه مدیریت شهری بیشتر می بینیم و شرایط برای حضور بیشترشان فراهم می شود، سیاستگذاران و برنامه ریزان نسبت به مسائل زنان حساس تر می شوند. مثلا وقتی در حیطه مدیریت شهری زنی وجود نداشته باشد، شرایط برای حفظ امنیت او در فضای عمومی نیز فراهم نخواهد شد چون یک زن بهتر به مسائل حوزه زنان از جمله ایجاد شرایط امن برای تردد در شهر آگاه است تا یک مرد. از طرفی وقتی زنان در عرصه ی مدیریت شهری حضور می یابند فرصت برای کسب تجربه پیدا می کنند و از طریق مدیریت شهری شایستگی لازم را بدست آورده و می توانند به موقعیت های برتر نیز دست یابند.”
ارتقاء کمی و کیفی زنان در پست های مدیریتی

خانم نوری در ادامه ی صحبت هایش به ارائه ی آمارهایی در زمینه ی حضور اجتماعی و سیاسی زنان در جامعه نیز اشاره کرد :

 ” رویکرد ما در قالب شورای شهر نسبت به نقش زنان در مدیریت شهری این است که همانطور که زنان نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند باید از فرصت های برابری نیز برخوردار باشند تا بتوانند توانمندی های خود را به جامعه عرضه کنند. البته نمی توانیم ایده آلی به این مسأله نگاه کنیم یعنی بگوییم چون ٥٠درصد جامعه زنان هستند پس ٥٠ درصد از پست ها و مسئولیت ها باید به زنان اختصاص یابد چون شرایط و زیر ساخت آن فراهم نشده اما معتقدیم می توان با یک برنامه ریزی دقیق طی یک زمان تعریف شده، هر سال به یک میزان زنان رشد یابند. باید ظرفیت ها و توانایی های زنان شناسایی شود تا بتوان در جای مناسب از آن ها بهره برد. ما می خواهیم اگر زنان در مسئولیتی قرار می گیرند از حضور آن ها بهره کافی را ببریم یعنی هدف ما تنها بالا بردن تعداد زنان در پست های مدیریت شهری نیست بلکه به دنبال بالا بردن مهارت ها و تجربیات آن ها نیز هستیم.”

این نشست با بیان دیدگاه ها و پرسش های شرکت کنندگان به پایان رسید.

/انتهای متن/