با این 22 نشانه وضع کبد را بشناسید

کبد ، اندامی عجیب و هوشمند است.

کبد یا جگر سیاه، اندامی است که زیر دنده های راست و مسلط بر معده قرار دارد. کبد خون سازی و پالایش و توزیع   خون و مواد غذایی را به عهده دارد.

یک کارخانه بزرگ و پیچیده

در این کارخانه عظیم بدن صدها  ترکیب شیمیایی همواره در حال رخ دادن است. ظرافت کار کبد به حدی است که پیشرفته ترین رایانه های امروز از لحاظ پیچیدگی نمی تواند با آن برابری کند.

اعمال کبد و کنش و واکنش هایی که انجام می دهد، آنقدر پیچیده و سنجیده است که این گمان را در ذهن ایجاد می کند که گویی این اندام عجیب صاحب فکر و روح است.

فداکاری کبد

هنگامی که آلودگی ها و بیماری ها اوج می گیرند، کبد برای حفظ حیات صاحب خویش اقدامات خاصی انجام می دهد. در این مورارد معمولا کبد اندام های  کم ارزش تری را برای بیماری بر می گزیند تا به اندام های اصلی مانند قلب و ریه و مغز صدماتی کمتر وارد شود.

کبد برای پالایش بدن در صورتی که اندام های دفعی قادر به دفع همه مواد زائد نشوند، مثلا پوست و منافذ آن را مامور تصفیه می نماید. یا با ایجاد بیماری بواسیر راهی را برای خروج آلودگی های خون باز می کند و یا مواد آلوده را تبدیل به دمل و کورک می نماید. فــــــــــداکاری کبد  برای حفظ سلامتی انسان آنقدر ادامه می یابد تا بالاخره خود نیز خسته و دچار بیماری می شود و این نهایت ظلم و بی توجهی است که انسان ها با شکم پروری و سورچرانی کبد خویش را دچار بیماری کند و این طبیب حکیم درون بدن را ناتوان سازد.

آنچه مسلم است به طور کلی  دو نوع ترشح مهم یعنی صفرا و مایعات دیگر از لوزالمعده یا پانکراس خارج می گردد.

 ترشحات لوزالمعده که غده مهمی در زیر معده است، شامل دیاستاز های لیپاز، آمیلاز و مالتاز است. لیپاز با همیاری صفرا چربی ها را حل می کند و آمیلاز نشاسته ها را و مالتاز هم روی ماده ای به نام مالتوز اثر می گذارد، قند گلوکز تولید می کند و ماده دیگری ترشح می کند که باعث فعال تر شدن پپسین لوزالمعده می شود.

شگفتی های کار کبد

یکی از کارهای مهم کبد ساختن قند است . کار دیگر کبد که طحال هم همین کار را می کند، این است که گلبول های قرمز و فرتوت خون با کمک گلبول های سفید با ترشح همولیزین متلاشی شده و آهن باقیمانده از تجزیه هموگلوبین در کبد ذخیره و از تجزیه آن دو ماده دیگر ساخته می شود.

کبد در ساختن اسید اوریک و فیبرینوژن و هپاتین و تهیه و تخریب چربی ها و ویتامین سازی دخالت دارد. ساختن اوره به وسیله کبد فرآیند تجزیه اسیدهای آمینه است که آمونیاک تولید می کند تا به صورت مواد زائد دفع شود.

غذا از دو طریق وارد خون می شود: یکی از راه کبد و دیگری از راه لنف. کبد مواد قابل جذب را از طریق سیاهرگ فوق کبدی به بزرگ سیاهرک زیرین فرستاده و از آن جا به قلب می ریزد تا قلب با تپش خود مواد مغزی را به سایر اندام ها برساند.

موارد فوق تنها گوشه ای از شگفتی های کبد را نشان می دهد.

علائم بالینی نشان دهنده وضعیت کبد

چگونه بدانیم که کبد سالم و شاداب است یا برعکس؟

به طور کلی برای مردم عادی علاماتی وجود دارد که می توانند به نحوه کار کبد شک کنند و برای تشخیص آن اقدام نمایند:

• رنگ صورت به تیرگی یا بد رنگی می گراید مثلا زرد می شود یا پریده رنگ و پف کرده و سایر تغییرات که در رخسار ایجاد می شود و ممکن است ره اورد اقدامات کبد باشد.
• احساس این که در قسمت کبد زیر دنده های راست چیزی سنگینی می کند.
• با لمس دست ورم یا سفتی احساس شود.
• اگر یبوست و یا اسهال طولانی باشد و یا گاه اسهال و گاه یبوست عارض شود.
• احساس گرمای شدید و داغ شدن، عرق کردن ناگهانی، احساس سرمای بعد از گرما و امثال آن ممکن است از کبد باشد و یا اندام های دیگر در آن دخالت داشته باشند.
• آفت ها و زخم های مکرر که در دهان بوجود می آید
• زخم ها و ناراحتی ها و جوش های فراوان پوستی، مانند اگزما و کهیر.
• سوزش کف پا و داغ شدن آن و یا سردی پا و بی حس شدن آن می تواند از کبد باشد.
• اگر رنگ صورت سرخ و سفید بود دلیل بر سلامت کبد است.
• شاید این سوال پیش آید که افراد سبزه رو  و سیاه پوستان  همگی دارای کبد ناسالم هستند. توجه کنید که منظور از سفید و سرخ بودن رخسار، باز بودن رنگ پوست به نسبت رنگ ذاتی پوست است، یعنی یک سیاه پوست دارای کبد سالم نسبت به یک سیاه پوست دارای کبد بیمار از لحاظ باز بودن و روشن بودن پوست متمایز هستند.
• زردی رخسار دلیل بر سوء مزاج سرد است.
• تیرگی و گرفتگی رنگ صورت دلیل بر سوء مزاج سرد و خشک و یا بیماری یرقان می باشد.
• زردی بیش از حد رنگ چهره عادی نیز می تواند دلیل بر یرقان باشد.
• چاقی و پر خونی گوشت صورت دلیل بر مزاج گرم و تر کبد است.
• اگر چاقی همراه با پیه زیاد در صورت است دلیل بر مزاج سرد و تر کبد است.
• لاغری صورت مزاج خشک کبد را نشان می دهد.
• اگر کسی دارای خون تمیز و سالم بود دلیل بر سلامت کبد است، این حالت را هنگام حجامت کردن باید فهمید نه این که به آزمایش خون و اندازه گیری چربی و قند و اوره و امثال آن اکتفا کنید.
• داغ بودن بدن بدون آن که تب داشته باشند که به  معنای نوعی بیماری باشد دلیل بر گرمی زیاد کبد است.
• رنگ زرد صورت علامت صفراست.
• رنگ تیره چهره هم علامت سوداست.
• قرمزی صورت علامت خون است.
• سفیدی زبان نشانه بلغم است.

منابع:

• کتاب بیماری های ، تالیف: سید محمد موسوی
• مزاج شناسی و نسخه های استاد خیراندیش ،گرد آورنده جواد علی قلی پور

ادامه دارد…

/انتهای متن/