روياي يك شب نيمه تابستان، روایتی کمیک از عشق
” روياي يك شب نيمه تابستان” از نمایش های موفق این دوره از جشنواره تئاتر فجر بود و روایتی متفاوت بود از عشق که نمایشی کمدی بود بی این که به لودگی و ابتذال مبتلا شود.
جانان فرزان/
“روياي يك شب نيمه تابستان” از آثار کمدی کلاسیک برجسته نمایشنامه نویس بزرگ انگلیسی شکسپیر است که با قلم توانای مصطفی کوشکی و باقر سروش به روایتی بومی و ایرانی از عشق با مایه های کمدی تبدیل شده است.
خلاصه نمايش
تسوس، دوک آتن، قرار است ماه آینده، چله تابستان، شبی که ماه قرص کامل است، با هیپولیتا ازدواج کند. بنابراین تسوس به فیلوسترانه رئیس تشریفات و جشن و سرورهای خود فرمان می‌دهد برنامه‌ای بریزد تا آن شب جوانان آتنی واقعاً به عیش و نوش پردازند. اما تمام جوانان آتنی از این موضوع خوشحال نیستند. لیساندر و دیمیتریوس که از کودکی با هم دوست بوده‌اند، هردو عاشق هرمیای زیبا و ریزه میزه دختر همسایه‌شان هستند و مسئله غامضی دارند. اژئوس پدر هرمیا دو پا را در یک کفش کرده که دخترش باید شب عروسی دوک و در حضور دوک با دیمیتریوس ازدواج کند، وگرنه هرمیا را می‌کشد یا به معبد کاهنان می‌فرستد که تا آخر عمر همان جا ترشیده بماند، حال آنکه هیچکس در آن محله آتن نیست که نداند هرمیا از بچگی عاشق لیساندر بوده‌است…
نگاهی به نمایش
فضاي داستان این نمایش به خوبي قابليت تبديل شدن به يك نمايش با صحنه هاي جذاب و پر تحرك را دارد؛ از نوع جذابيت هاي داستاني و روايي كه در كمدي شكسپير مي توان يافت و حتي مي تواند ايرانيزه شده باشد و رنگ و بوي بومي ايراني بگيرد و تماشاچي را كه انتظار دارد تئاتري با ويژگي هاي مدرن و لحن آسان و روان ببيند، شگفت زده كند.
برای تحقق اين هدف باقر سروش با بازنويسي كه بر كمدي شكسپير داشته، توانسته همچنان به متن اصلي وفادار بماند و در عين حال با حال و هواي مدرن ايراني و لحن و بيان و تكه كلام ها و شوخي هاي رايج امروز ،جذابيت های داستان را دو چندان كند. البته نکته جالب این است که با وجود تمام طنزها و شوخي ها، ما كمدي مبتذل نمي بينيم و مرز بین این دو به درستي رعايت شده و کمدی به لودگي كشيده نمي شود.
ايده اصلي اين نمايش ابتدا از مصطفي كوشكي كارگردان كار بلد است كه مي خواسته صحنه هاي جذابي طراحي كند كه بازيگران در لحظه غيب شوند و در كسري از ثانيه بر صحنه ظاهر شوند و توانايي حركت هاي پرشي و جهشي داشته باشند. بعد از طراحي صحنه كه کوشکی به خوبي از پس آن بر مي آيد، به سراغ شكسپير رفته و به همراه باقر سروش نمايشنامه روياي يك شب نيمه تابستان را بازنويسي مي كند و بعد از تمرين ها آماده اجرا مي گرداند كه از تير ماه امسال تا كنون پس از9 ماه اجرا هنوز هم مخاطب زيادي را به سالن تئاتر مستقل تهران مي كشاند.
گفتني است در جشنواره تئاتر فجر امسال، در بخش هاي بسياري “روياي يك شب نيمه تابستان” نامزد اهداي جايزه شده است:
طراحي لباس كاري از شيما مير حميدي ، طراحي گريم از سارا اسكندري ، طراحي صحنه از مصطفي كوشكي، در بخش بازيگران مرد عليرضا كيمنش و محمد صادق ملك و موسيقي از بهرنگ عباسپور ، باقر سروش براي نمايشنامه، از جمله كانديداهاي اين نمايش درخشان بوده اند.
در اجراي دوره جديد، گروه موسيقي بُمراني به كار اضافه شدند كه كار از سطح تئاتر فراتر رفته و ما شاهد كنسرت تئاتر هستيم و از اين رو برای دیدن این اثر مخاطبان و طرفداران موسيقي هم پا به سالن تئاتر مي گذارند.
حال و هواي موسيقي همچنان كه از سابقه كارهاي گروه بمراني در ذهن ها باقي مانده، فضايي شاد با ريتم دلنشين و صداي عجيب بهزاد عمراني و شعرهايي است با ويژگي اصلي بي تكلف بودن و ساده گويي احوال آدمي و به اصطلاح بدوي بودن ترانه ها که این همه حس گرماي بيشتري به نمايش مي دهد. پیش از این در اجراهاي گذشته هم همين روال با گروه موسيقي جنوبي كه حال و هواي بدوي و وحشي به كار مي داده، برقرار بوده است.
دوره اجرای ” رویای یک شب نیمه تابستان” 13 بهمن ماه تا 27 اسفند ماه می باشد.
روایت یونگ از آثارشکسپیر
يونگ در قسمتی از كتاب خود در رابطه با آثار شكسپير می نویسد:
“از نظر محتوایی به ویژه از منظر روانشناسی تحلیلی، شکسپیر مانند بقیه آثارش هملت، شاه لیر، مکبث، اتللو و… روایتگر بخشی از داستان رشد روانی و فردیت انسان است. شکسپیر را شاید بتوان جزو معدود نویسندگانی دانست که با ظرافت و زیبایی تصویری از کهن الگوهای (Archetype) روان انسان را در آثارش ترسیم می نماید. ماجرای این نمایش همانند اسم آن مانند رویایی است که فردی در حال رویت آن در خواب است. در این رویا، برآیند کلی داستان در جهت تصادم نیروهای متعارض روان با یکدیگر (که هر یک از شخصیت ها نماد یکی از آنها هستند) و تمایل آنها به یکپارچگی است. کهن الگوهای حاکم (تسیوس)، زن وحشی یا آمازون (هیپولیتا)، تلخك (پاک)، معصوم (هرمیا)، عاشق (دیمیتریوس و لیساندر) را می توان مشاهده کرد.”[1]
[1] برای کسب اطلاعات بیشتر در این رابطه می توان به کتاب یونگ شناسی کاربردی اثر رابین رابرتسون نشر بنیاد فرهنگ زندگی مراجعه کرد.
/انتهای متن/
