پیشی گرفتن زنان در علوم پزشکی و علوم انسانی از مردان

وی در بخش دیگری از صحبت‌های خود اظهار کرد: زنان به عنوان بخش عمده‌ای از جمعیت کشور در تولید، توزیع و انتشار دانش و فناوری نه تنها نقش بسزایی دارند، بلکه به علت نقش تربیتی در پرورش افراد جامعه توجه به توانمندی آنان در عرصه‌های علم و فناوری اعم از آموزش، پژوهش و امور اجرایی از مهمترین ارکان برنامه توسعه در جوامع محسوب می‌شوند.

مولاوردی با اشاره به آمار دانشجویان کشور در سال 57 اظهار کرد: در سال 1357 که مقارن با پیروزی انقلاب اسلامی بود، 69 درصد از دانشجویان دانشگاه‌های کشور را مردان و 31 درصد را زنان تشکیل می‌دادند. تلاش رهبران سیاسی و مسئولان بر گسترش آموزش عمومی و ایجاد نهادهای مختلف مانند نهضت سوادآموزی و تاسیس گسترده مدارس در سراسر کشور بود همچنین تاکید برنامه‌های توسعه بر گسترش عدالت اجتماعی به موازات تحولات آموزش عالی منجر به تحرک و افزایش دسترسی بخش مهمی از جمعیت کشور به ویژه زنان به عرصه‌های علم آموزی و تحصیلات عالی شد.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اضافه کرد: این اقدامات فرصت‌های زیادی را برای آموزش عمومی دختران در دهه‌های 60 و 70 فراهم کرد که نتیجه آن افزایش تقاضای آنان برای تحصیل در مقطع آموزش عالی در دهه‌های 70 و 80 و کاهش شکاف جنسیتی بود. گسترش شهرنشینی و تحولات فرهنگی و اجتماعی ناشی از توسعه و گسترش هنجارهای عدالت اجتماعی در میان بخش‌هایی از خانواده ایرانی مسیر را برای دستیابی زنان به آموزش عالی هموار کرده است.

وی در همایش جایگاه زنان اندیشمند ایران و عرب تصریح کرد: امروز زنان به عنوان بخش عمده‌ای از جمعیت دانشجویی کشور شناخته می‌شوند و آموزش عالی نقش مهمی در توسعه توانمندی و مهارت‌های آنان داشته است. به طوری که تعداد دختران دانشجو در مراکز آموزش عالی کشور نزدیک به 14 برابر شده است. تعداد دانشجویان زن در سال 1994 برابر با 145 هزار نفر بود و این تعداد در سال 2013 ، به دو میلیون نفر رسید.

مولاوردی در ادامه گفت: در سال 1381 تعداد زنان در کل جمعیت دانشجویان کشور بر مردان پیشی گرفت به طوری که در این سال، سهم زنان حدود 51 درصد شد. این روند به طور فزاینده در سال‌های بعدی ادامه یافت به طوری که در سال 86 سهم زنان به 53 درصد رسید. با طراحی و اجرای سیاست‌های متعادل سازی نرخ حضور مردان در سال 88 در آموزش عالی با زنان برابر شد و فاصله سهم زنان و مردان به حداقل ممکن رسید و از آغاز دهه 90 به نفع مردان تغییر کرد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر سهم مردان 53 درصد و زنان 47 درصد از کل دانشجویان کشور است. این در حالیست که سهم زنان از کل دانشجویان رشته‌های علوم پزشکی کشور 60 درصد، رشته‌های علوم انسانی 53 درصد و گروه علوم پایه 60 درصد و گروه کشاورزی و دامپزشکی 54 درصد است.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اذعان کرد: اگرچه میزان پذیرش زنان در مقاطع کارشناسی در سال‌های اخیر رشد قابل توجهی داشته و شکاف جنسیتی در این بخش به طور کامل از بین رفته است اما در مقاطع بالاتر از جمله کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی هنوز به رفع کامل شکاف جنسیتی در این زمینه دست نیافته‌ایم. البته رشد قابل توجهی در پذیرش دختران در مقاطع کارشناسی ارشد و دکتری صورت گرفته است به طوری که در مقطع کارشناسی ارشد از 17.7 درصد در سال تحصیلی 75-76 به 46.19 درصد در سال تحصیلی 93-94 رسیده است.

وی اضافه کرد: در دکتری تخصصی از 32.38 درصد در سال تحصیلی 75-76 به 41.94 درصد در سال تحصیلی 93-94 دست پیدا کرده‌ایم و این موضوع بیانگر آن است که در مقطع دکتری تخصصی اگرچه در دهه‌های اخیر از رشد خوبی برخوردار بوده‌ایم اما هنوز در این مقطع شکاف جنسیتی حدود 8 درصد وجود دارد.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده اضافه کرد: در دکتری حرفه‌ای با وجود این که تا سال 81 همواره ترکیب جنسیتی در این مقطع به نفع مردان بوده و شاهد شکاف جنسیتی بوده‌ایم اما در سال 82 برای نخستین بار زنان از مردان در مقطع دکتری حرفه‌ای پیشی گرفتند و سهم زنان به 51 درصد رسید، از این سال به بعد شکاف بین دانشجویان زن و مرد در این مقطع تحصیلی به نفع زنان شد به طوریکه در سال 94 زنان حدود 57 درصد از دانشجویان دکتری حرفه‌ای را تشکیل دادند.

وی تاکید کرد: یکی از ابعاد مهم حضور زنان در آموزش عالی مشارکت به عنوان عضو هیات علمی و در نقش آموزشگران و پژوهشگران دانشگاهی است. ترکیب جنسیتی اعضای هیات علمی دانشگاه‌ها در مراتب مختلف نشان دهنده پایداری فاصله جنسیتی طی دهه‌های گذشته است. در حالی که طی دو دهه اخیر سهم دانشجویان دختر در آموزش عالی به طور مستمر افزایش یافته است اما زنان در مدیریت آموزش عالی و کسب موقعیت‌های ارشد در مراتب علمی فرصت‌های محدودی داشته‌اند.

مولاوردی تاکید کرد: همه تلاش‌ها در حوزه زنان در حالی صورت گرفته که در برخی ابعاد با چالش‌های متعددی در مسیر پیشرفت زنان روبرو بوده‌ایم. علی رغم آن که در سال‌های اخیر در وضعیت سلامت و آموزش زنان کشورهای اسلامی و از جمله کشور ما بهبود قابل توجهی مشاهده می‌شود و اگرچه از دهه‌های اخیر تلاش‌های زیادی به منظور ایجاد فرصت‌های برابر برای زنان و مردان و دسترسی عادلانه به منابع اقتصادی و اجتماعی در جوامع اسلامی شده است اما به عنوان یک تجربه مشترک هنوز مردان در این جوامع با تفاوت معناداری به موقعیت‌های سیاسی و اقتصادی دسترسی بیشتری دارند و به نظر می‌رسد اصلاح هنجارهای اجتماعی از سوی رهبران فکری و دینی و رسانه‌ها تحول قانونی متناسب با تحولات اجتماعی ارزش گذاری کارهای خانگی و مراقبتی زنان و توزیع عادلانه منابع و فرصت‌ها میان زنان و مردان می‌تواند منجر به مشارکت موثر زنان مسلمان در زندگی اجتماعی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی جوامع اسلامی شود.

مولاوردی با اشاره به مهمترین راهبردهای مشترکی که زنان مسلمان می‌توانند در پیش بگیرند گفت: توجه به آسیب‌های افراطی گری و خشونت نسبت به زنان و حقوق آنان در جوامع اسلامی یکی از این راهبردهاست. خشونت و افراطی گری، اشغال و جنگ و نبود امنیت ناشی از آن امروزه بزرگترین چالشی است که زنان جهان اسلام در مسیر پیشرفت و توسعه خود با آن مواجه هستند. لذا انتظار می‌رود اندیشمندان جهان اسلام این مسئله را که زنان در مناطق درگیر جنگ حتی از ابتدایی ترین حقوق خود یعنی حق حیات و حق امنیت محروم شده‌اند را مورد توجه قرار دهند.

وی تاکید کرد: چشم انداز وضعیت زنان در کشورهای اسلامی به شدت از سوی افراطی‌گری‌های خشونت آمیز، اشغال گری‌ها و سلطه جویی‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای مورد تهدید واقع شده است.

وی با اشاره به قطعنامه جهان علیه خشونت و افراطی گری گفت: به استناد این قطعنامه پیشنهاد می‌شود این موضوع در دستور کار مطالعات و پژوهش‌های مشترک زنان مسلمان در مناطق مختلف قرار گیرد و زنان نخبه و موثر در آموزش عالی ماموریتی در زمینه توسعه مطالعات مربوط به نقش زنان در صلح و امنیت و ترویج فرهنگ گفت‌وگو برای خود تعریف کنند و زمینه ساز توسعه این گفتمان در منطقه شوند.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده توجه به نقش زنان مسلمان در توسعه فرهنگی جوامع اسلامی را یکی دیگر از راهبردها دانست و گفت: شناخت درونی از فرهنگ خودی و استفاده از تجربه‌های کارکردی فرهنگ‌های دیگر از الزامات توسعه فرهنگی محسوب می‌شود. قدرت رسانه‌ها به ویژه شبکه‌های اجتماعی در حال حاضر یک فرصت و در عین حال یک چالش برای زنان مسلمان است. در این شرایط بهره مندی حداکثری از این رسانه‌ها در ارائه تصویر واقعی از چهره زن مسلمان و مبارزه با تبلیغات اسلامی هراسانه و … فرصتی است که تنها با اتحاد رسانه‌های جهان اسلام و تمرکز بر این موضوع فراهم می‌شود. قطعا زنان اندیشمند و فعال در این حوزه نقش موثری می‌توانند داشته باشند.

وی با تاکید بر ضرورت تلاش در زمینه تحقق عدالت جنسیتی و محوریت دادن به مفاهیم اصلی اسلامی به عنوان راهبرد توسعه با رویکرد بومی اظهار کرد: در دنیای کنونی پیچیدن یک نسخه واحد و کلی برای همه زنان در تمام جوامع پاسخگوی نیازها نیست و باید در جستجوی راهکارهای بومی مسائل زنان در هر کشور باشیم. لذا اتخاذ چارچوبی برای تحقق عدالت جنسیتی از طریق تعیین شاخص‌های دقیق و قابل اندازه گیری و تدوین برنامه‌ها و قوانین لازم به منظور ایجاد وضعیتی که در آن مشارکت همه جانبه زنان و مردان در همه عرصه‌های توسعه کشورهای ایران و عرب محقق شده برخورداری زنان و مردان از امنیت فردی، خانوادگی و اجتماعی تضمین شود و تشریک مساعی زنان و مردان در تحقق خانواده سالم پایدار و بالنده را برای این جوامع امکان پذیر کند، در دستور کار جمهوری اسلامی ایران قرار دارد و می‌توان زمینه‌ای برای سهیم کردن این تجربه با کشورهای عربی باشد.

معاون رئیس جمهور در امور زنان و خانواده تاکید کرد: زنان مسلمان امروزه با فرصت‌ها و تهدیدهای جدیدی روبرو هستند. تغییرات پر دامنه‌ای که با گسترش اطلاعات، آموزش، مشارکت سیاسی، اجتماعی و اقتصادی و تحولات پر شتاب فرهنگی رخ داده است، از یک سو فضاها و عرصه‌های تازه‌ای برای زنان امروز گشوده است و از سوی دیگر مسائل جدید، آسیب‌های نوپدید و حتی بحران‌های ویرانگری را پیش روی آنان قرار داده است.

وی اضافه کرد: به منظور استفاده از ظرفیت‌های موجود و فرصت‌ها و برای مقابله با این تهدیدات لازم است از ظرفیت اندیشه باور، ایمان و قدرت علمی نخبگان و توان مدنی مردم جوامع بهره گرفت. امروزه ما به گشودن افق‌های جدید در برابر دنیای زنان و به میدان آمدن صاحبان اندیشه و نظر نیازمندیم و نمی‌توان از کنار تحولات، نیازها و مسائل مختلف زنان و خانواده بی تفاوت گذشت.

مولاوردی در پایان گفت: باید از همه ظرفیت‌های نظری و عملی در جامعه خود و جهان پیرامونی بهره برد و در این مسیر زنان اندیشمند و صاحب نظر گشور ایران بیش از پیش آماده هستند که در کنار اندیشمندان زن جهان عرب قرار بگیرند تا بتوان با تشکیل شبکه‌ای از همکاری‌های تخصصی آسیب‌پذیری‌های فرهنگی جوامع اسلامی را به حداقل رساند.

/انتهای متن/