صنعت سینما : حمله به ارزش های اخلاقی دنیای دخترانه

فاطمه قاسم آبادی/

از زمانی که رسانه ی سینما و پس از آن تلویزیون در دنیا شروع به فعالیت کرد، روندی برای تغییر ارزش های اخلاقی در میان مخاطبان این دو رسانه شروع شد. مشخصا این روند زیر نظر سیستمی انجام می شد که یهودیان ثروتمند در رأس آن بودند و البته به شکلی کاملا هدفمند و حساب شده هم عمل می کردند.

سینمای ناطق هنجارشکنی را شروع کرد

این روند مخصوصا از هنگامی در رسانه سینما شدت گرفت که سینمای صامت تبدیل به سینمای ناطق شد. در این سینما کم کم کلماتی وارد مکالمات کاراکترها شد که در گفت و گوهای عادی بین مردم آن زمان به راحتی استفاده نمی شد؛ کلماتی که راه را برای شکستن هنجارهای اخلاقی و قبح زدایی باز می کرد.

با این روند وبتدریج یک سری قبح ها را در اخلاق عمومی شکستند و خط قرمز ها را رد کردند. از جمله مواردی که بتدریج درمیان مردم عادی می شد مساله ی از بین بردن قبح باکره نبودن دختران بود.

در سیر از بین بردن این قبح بزرگ که سکوی پرتاب بسیار بزرگی برای شکستن مجموعه ای از ارزش های اخلاقی به حساب می آمد، از دهه ی 40 به صورت جدی در تمام فیلم ها استارت های بزرگی برای این قضیه زده شد.

از پوشش زنان شروع شد

در روند این قبح شکنی ابتدا پوشش زنان از عرف جامعه فاصله گرفت، ( یقه ها و آستین ها و همین طور دامن ها کم کم کوتاه شد) بعد هم شخصیت و کاراکتر زنان از آن حالت های مغرور و نفوذناپذیر تبدیل شد به موجوداتی که بسیار راحت تر از قبل به جنس مخالف خود نزدیک می شدند و به آنها اجازه ورود به حریم خود را می دادند.

این مساله در آن زمان تا جایی پیش رفت که حتی وقتی سینما می خواست زنی پوشیده و کاراکتری مذهبی را به تصویر بکشد، در نوع نگاه و حرف زدن او هم با جنس مخالف به نوعی طنازی و اغواگری مشهود بود. در واقع حاشیه های زنانه ای از این نوع بر شخصیت پردازی زنان فیلم ها کاملا مسلط شد.

اوج جنگ در دهه ی 50 و 60

از شروع دهه ی 50 همه چیز صورت جدی به خود گرفت، یک سری قبح های پایه ای از بین رفت، به همین دلیل هم ورود به مساله ی نفی حیای دختران در آن شرایط بسیار در دسترس به نظر می رسید.

در این دو دهه آثار سینمایی سمت و سوهای جدیدی پیدا کرد. در دهه ی 60 این مساله وضوح بیشتری پیدا کرد برای مثال در فیلم ” شکوه علفزار ” از الیا کازان مساله ی روابط آزاد بین دختر و پسر به عنوان یک لذت جویی کاملا عادی در بهبود روند زندگی آنها مطرح می شود .

داستان در مورد دختر و پسری دبیرستانی است که بعد از مدتی دوستی می خواهند در روابط خود قدم پیش بگذارند و پدر و مادر نه اجازه ی روابط آزاد را به آنها می دهند و نه می گذارند آنها ازدواج کنند. فیلم نشان می دهد که در نهایت به خاطر نبود رابطه ی جنسی هر دو به دام هرزگی کشیده می شوند و شور جوانی شان به نابودی می گراید.

در این فیلم کارگردان به صورت هوشمندانه ای از کنار راه حل ساده ی این مساله که ازدواج این زوج است، ( راه حلی که در کشورهای اروپایی و آمریکا هم بسیار معمول بوده است) به راحتی می گذرد. قبح گریز از ازدواج را می شکند و به صورت کاملا حرفه ای در ذهن بیننده راه حل جدیدی را جایگزین می کند؛ راه حلی که شور جوانی را بدون پرداخت بهای واقعی آن حفظ می کند!

الویس دختران بد را دوست دارد

این کاراکتر سازی ها و موضوعات در فیلم ها سابقه ی طولانی دارد. در این دوره انبوه فیلم هایی با کاراکتر های مورد علاقه ی دختران جوان در راستای رسیدن به این هدف ساخته می شد. برای مثال در دهه ی 50 با محبوب شدن خواننده ی جوان ” الویس پریسلی ” از او به عنوان نمادی برای روابط آزاد استفاده شد و بیشتر اوقات الویس در نقش هایی با همین محوریت بازی می کرد.

او اغلب نقش پسر بلند پروازی را داشت که نامزد دارد ( دختر خوب و مقید داستان ) ولی در نهایت تصمیم می گیرد که با دختری که قید و بند کمتری دارد بماند و با این انتخاب عملا آن دختر خوب به خاطر قید و بند هایش کنار گذاشته می شود. یعنی این که پاکدامنی این دختر عملا به هیچ دردی نمی خورد!

نقش های دروغین

نکته ی جالب اینجاست که در همان زمانی که سینما سعی می کرد جلوه های دروغین از زندگی و انتخاب مردم عادی نشان دهد، مردم هنوز به تفکرات ارزشی خود وابسته بودند و بیشترشان سبک جدید و تبلیغات مدرن را برای زندگی واقعی خود نمی پسندیدند.

برای مثال همان الویس پریسلی که لقب سلطان راک را یدک می کشید و در فیلم هایش این نقش ها را بازی می کرد و به عنوان مردی که عاشق دختران بد است معروف بود، در زندگی واقعی خودش دختری را برای ازدواج در نظر می گیرد که قبل از او با هیچ مرد دیگری در ارتباط نبوده است و عملا برای ازدواج همان دختر های واقعا خوب را می پسندد.

/انتهای متن/