آرزو دارم روزی خانم ها به جای تفاخر در امور ظاهری، با هم تبادل علمی کنند

فاطمه منتظر/

این مراسم با حضور اساتید حوزه و دانشگاه و بعضی شخصیت های کشوری مثل مینو اصلانی ، مسئول بسیج خواهران و نیز خانم رکن آبادی خواهر شهید رکن آبادی برگزار شد.

 

دغدغه مسائل روز را داشتند

سخنران اول این مراسم پروین سلیحی از فعالان امور زنان بود که در سخنانی در مورد بانو علویه همایونی گفت:

بنده به عنوان یکی از دوستداران خانم همایونی توفیق داشتم که بارها خدمت ایشان برسم . ما در منابع دینی تاکید زیادی داریم بر دیدارعلما بخصوص کسانی که هم توفیق کسب علم داشتند و هم عامل بودند. خانم همایونی به عنوان یکی از بهترین شاگردان بانو مجتهده امین معتقد بودند که کمتر کسی قادر است در باره این عالمه مجتهده صحبت کند.ایشان از دو جهت ویژگی برجسته ای داشتند: یکی نسبت به اندیشه های استاد خود که در این مورد بانو همایونی بسیار امانتدار بودند. چنانچه وقتی می خواستند فیلمی از زندگی بانو امین بسازند، خانم همایونی بشدت با ساخت این فیلم مخالفت کردند. چرا که معتقد بودند که فیلم داستانی نمی تواند حق ایشان را ادا کند و البته با ساخت فیلم مستند مخالفتی نداشتند.

دیگر این که خانم همایونی تا لحظه آخر با وجود کهولت سن (90 سالگی) بشدت در ارتباط با مسائل جاری روز مرتبط با جامعه اسلامی با محوریت ولایت دغدغه مند و حساس بودند.

 

بهترین آرزو برای زنان

خانم سلیحی اضافه کرد: خانم همایونی بخصوص در ارتباط با مسائل زنان بسیار با جدیت و پشتکار پیگیر بودند که مسائل خاص زنان توسط علما و فقها بیشتر مورد توجه باشد بنحوی که زنان مجتهد بتوانند در مسائل خاص فقهی خانمها به مراجع تقلید کمک کنند. خانم همایونی تا همین سا ل های آخر زندگی شان در حال تالیف کتاب در این عرصه ها بودند و می گفتند که آرزو دارم روزی برسد که خانمها به جای تفاخر به هم در امور ظاهری علم و دانش را با هم تبادل کنند.

نکته ای که یکی از شاگردان ایشان مطرح می کردند، نگاه بین المللی و وسیع ایشان بود به امور، مخصوصا به دانشجویان جامعة المصطفی عنایت خاصی داشتند و مکرر از این طلبه های خارجی برای حضور در منزل شان دعوت می کردند و از آنها می خواستند که به ترجمه کتاب های بانو امین به زبان های مختلف همت کنند.

وی در پایان سخنانش در مورد شخصیت بانو علویه همایونی اظهار داشت:

امیدوارم زندگی امثال ایشان برای نسل جوان شکافته و شناخته شود .

 

تدین و عقلانیت با هم

در بخش بعدی این مراسم آیت الله قائم مقامی استاد حوزه و دانشگاه به سخنرانی پرداخت . وی اظهار داشت:

با این که سالهاست در موسسه بانو امین حضور دارم اما فکر می کنم آن طور که باید بانو همایونی را از نزدیک نمی شناختم. با این حال باید بگویم که دو وجه مشترک مهم بانو امین و بانو همایونی یکی تدین این دو بزرگوار است و دیگر عقلانیت ایشان؛ دو چیزی که در ذات خود یکی است اگر چه ممکن است بعضی ها آنها را در مقابل هم قرارداده باشند.

ایشان در توضیح این دو ویژگی اضافه کرد: البته این تدین که ما می گوییم با روشنفکری مغایرت ندارد. روشنفکری از نظر ما با آن معنایی که در اروپای قرن هیجدهم مترادف بوده ونقطه مقابل تدین معنا می شده، فرق دارد. از این نقطه نظر می توان گفت که بانو همایونی مثل استاد خود بانو امین یک متدین روشنفکربه معنای کامل و درست بود. بحث ما در باره دینداران واقعی است که کسانی اند که سنت الهی را فهمیده اند،اهل عقلانیت اند. ویژگی مهم این انسان ها همان روشنفکری و عقلانیت است، چه در میان زنان باشند، چه در میان مردان.

مصداق روشن متدین روشنفکر در عصر ما حضرت امام (ره) و مقام معظم رهبری هستند. ما می بینیم که رهبری در هر عرصه ای از جمله در عرصه ای مثل سینما وقتی صحبت می کنند، طوری حرف می زنند که معلوم است که ایشان به این عرصه که عرصه ای نوست، خیلی خوب واردند.البته هر متدینی هم نمی تواند این گونه روشنفکر یا به تعبیر دیگر عقلانی با مسائل روز برخورد کند.

 

در اجتهاد مساله جنسیت مطرح نیست

این استاد حوزه و دانشگاه اضافه کرد: در میان بانوان هم ما نمونه هایی از این گونه متدینین روشنفکر داریم که می توان ازجمله آنها بانو امین و بانوهمایونی نام برد.

دینداری در اوج، تقدس در اوج، سنت گرایی در اوج و از آن طرف روشنفکری، باز بودن عقل ، صبر، انشراح صدرو عقلانیت در اوج، چنین خصوصیاتی وقتی در فردی جمع می شود، او می تواند درست به مسائل نگاه کند و درست بفهمد. اشراف خانم همایونی به مسائل روز در حوزه های مختلف از جمله امور سیاسی از باب چنین عقلانیتی است که در ایشان بود.

ایشان اضافه کرد: البته این که گفته می شود بانوان فقط در مسائل زنان باید اجتهاد کنند، نباید ازاین مطلب اینطور برداشت شود که اگر خانمی می خواهد مجتهدشود، فقط در مسائل خانمها باید وارد شود. اینطور نیست. در اجتهاد استقلال در فهم و استنباط در حقایق واحکام مطرح است که در این، فرقی بین زن و مرد نیست. یعنی در اجتهاد واقعا مساله جنسیت مطرح نیست.

آنگاه مجری برنامه به قرائت پیام های تسلیت مراجع تقلید از جمله آیت الله مکارم شیرازی، نوری همدانی و نیز آیت الله حائری شیرازی پرداخت.

 

لازم است که زنها فقیهه بشوند

سپس خانم موسوی مسئول دفتر استفتائات مقام معظم رهبری سخنانی در مورد شخصیت بانو همایونی ایراد کرد.

وی در بخشی از سخنان خود ضمن اظهار تاسف از این که چنین شخصیت های برجسته ای در زمان حیات خود مستور وناشناخته اند، گفت:

از دو راه می توان شخصیت هر کسی را شناخت: یکی این که آدم معاصر و معاشر فرد باشد و دیگر اینکه از آثار وی استفاه کرده باشد. من خودم توفیق کمی داشتم که از نزدیک در خدمت ایشان باشم. منتها من به یکی از آثارایشان اشاره می کنم که کتاب “زن مظهر خالقیت الله” نام دارد. مقدمه کتاب نشان دهنده میزان اشراف بانو همایونی است به علوم عرفانی و دینی و علوم روز. ضمن این که نگاه ایشان به جایگاه زن در خلقت در این کتاب بسیار جالب مطرح شده است و شان زن را در نظام هستی و اوصاف خاص او ئ همین طور وجه تمایزش را از مرد به گونه ای بسیار خاص عنوان نموده است و افقی بی نهایت را برای رشد زن دراین عرصه معرفی کرده است. اصلا عنوان کتاب کافی است که به ما زنها بینشی خاص برای زندگی، وظایف و نقش های مان بدهد. نقش ” اُم” بودن به معنای ریشه و اصل بودن ناظر به همین جایگاه است که در قرآن مجید بر آن تاکید شده است. این ام در نگاه قرآن آنقدر مهم است که به یک مادر مثل مادر حضرت موسی وحی می شود در حالی که او نه پیامبر است و نه پیامبرزاده. ام بودن نقش اختصاصی زنان است و کلمه “لتسکنوا الیها ” به این معنی است که کار مهم سکینه و آرامش دادن را تنها زنانند که می دانند. این کار از مردها ساخته نیست. بر این اساس، زن می تواند جای مرد را برای یک فرزند پرکند ولی مرد نمی تواند جای مادر را برای او بگیرد. منتها کدام زن؟ زنی که عیسی بپروراند. همین ویژگی است که او را مظهر خالقیت خدا کرده است. خداوند در قرآن از هر بُعد وشانی، اعم از سیاسی و اجتماعی و تربیتی، زنی را به عنوان نمونه معرفی می کند. پس لازم است که زنها فقیهه بشوند البته تفقه تنها به علوم فقهی مربوط نیست بلکه تفقه در فرهنگ قرآنی یعنی آگاهی پیدا کردن .

اهمیت کسانی مثل بانو امین و خانم همایونی در این است که اینها در زمانی بودند که اصلا شرایط مناسبی برای علم آموزی خانمها مهیا نبود. من خودم در سال 60 در حوزه علمیه مشهد شاهد بودم که برای تدریس علوم دینی در سطح مقدماتی برای خانم ها استاد زبده نبود اما الان ابواب علمی باز شده است و هم به صورت مجازی و هم حضوری از هر درسی و هراستادی در هر زمانی می توان کسب علم کرد. البته یک آفت هم الان هست و آن مدرک زدگی است .

 

مدرک علمی تنها چه فایده دارد؟

امروزه مدارک علمی در دست آدمها زیاد است ولی درعرصه ای مثل عرصه خانواده ما شاهد آمار بالای طلاقیم. انتظار این است که هر چه انسان ها فرهیخته تر می شوند، اخلاق حسنه و آرامش در آنها بیشتر شود که عملا الان ما چنین چیزی را نمی بینیم.معلوم می شود که مدرک علمی تنها فایده ندارد.

ایشان اضافه کرد: در جلسه ای که به مناسبت میلاد حضرت زینب (س) خدمت مقام معظم رهبری بودیم ایشان بحثی را مطرح کردند در مورد ظلم به زنان و فرمودند که زنان باید خود را ازحقارت ها و ظلمی که به آنها رفته، برهانند و تاکید کردند که خود خانم ها هم از این ظلم مطلع نیستند و برای رفع اساسی این ظلم خانم ها باید شخصیت علمی خود را بالا ببرند که همین امرمی تواند موجب رهایی شان شود. خانم همایونی در مورد اهمیت تعلیم و تعلم زنان در کتاب “زن مظهر خالقیت الله ” ذکر کرده اند که علامه مجلسی را به این خاطرمجلسی لقب دادند که با حضرت ولی عصر(عج) مجالست داشته است و این شخصیت چهاردختر داشته که هر چهارتای آنها فقیهه بوده اند. خانم همایونی اعتقاد دارند که اگر وسایل تعلیم و تعلم زنان فراهم نیست، ما باید فراهم کنیم. در سایه تعلیم و تعلم است که ما می توانیم جایگاه و مقام زن را، که به تعبیرایشان مظهر احسن الخالقین است، در پازل نظام خلقت، به آنها بشناسانیم که اگر زنان جایگاه اصیل خودرا در نظام خلقت بشناسند، دیگر این جایگاه را ارزان نمی فروشند.

این مراسم با مداحی یکی از ذاکرین اهل بیت به اتمام رسید.

/انتهای متن/