مادر و پدر ترسو ، ترس را به  بچه یاد می دهند

فریبا علیزاده/

ترس واکنش هیجانی است که هنگام احساس خطر در کودک به وجود می آید و او را به عقب نشینی و فرار از موقعیت ترس آور وا می دارد . کودکی که به شدت ترسیده است از ارضای نیازهایش باز می ماند ، تعادل روانی اش به هم می خورد و نمی تواند از فرصت ها و توانایی هایش به طور مناسب استفاده کند . نوع ترس و میزان آن به سن بستگی دارد . مثلا حدود20 تا 50 درصد کودکان دو تا شش ساله از تاریکی می ترسند .

نشانه های ترس

معمولا ترس با تغییرات فیزیولوژیکی همراه است مانند :

فرار، چنگ زدن، کمک خواستن، جیغ کشیدن، خشک شدن دهان، لرزش اندام، پریدن رنگ، تنگی تنفس، گرفتن صدا، افزایش ضربان قلب ، عرق کردن، احساس خستگی شدید، از دست دادن کنترل ادرار، تضعیف قدرت اندیشه و تصمیم گیری، لکنت زبان ، نگاه های غیر طبیعی، گوشه گیری و انزوا طلبی، اختلال خواب ، اختلال گوارش ، ناخن جویدن ، شب ادراری ، خشم و عصبانیت ، دل درد ، سر درد و تهوع 

مادر و پدر ترسو

کودکان در مورد ترس با هم تفاوت های چشمگیری دارند . ممکن است یک محرک خاص کودکی را به شدت بترساند ، در حالی که همان محرک در کودک دیگر به هیچ وجه ترسی ایجاد نکند .

 ترس اکتسابی است و در محیط آموخته می شود . یکی از مهم ترین عواملی که ترس را در کودکان ایجاد می کند، الگوپذیری آن هاست . در این میان نقش اصلی را والدین و اعضای خانواده ایفا می کنند ؛ مادری که با دیدن عنکبوت یا سوسک فریاد می زند و فرار می کند به فرزندش می آموزد که از این موجودات باید ترسید و یا پدری که با شروع خاموشی و تاریکی فرزندش را در آغوش می گیرد و مدام می گوید : « نترس ، من کنارت هستم » به او می آموزد که چیزی برای ترسیدن وجود دارد ولی تو سعی کن که نترسی ! ترس کودکان در سنین مختلف متفاوت است .

شایع ترین ترس ها

شایع ترین ترس ها در کودکان عبارتند از :

ترس از تاریکی، ترس از ارتفاع، ترس از حمام، ترس از دزد، ترس از مرگ، ترس از آب، ترس از حیوانات، ترس از بیرون از خانه، ترس از صدای رعد و برق، ترس از آمپول و پزشک و بیمارستان، ترس از هواپیما، ترس از مکان بسته و ترس از صحبت و حضور در جمع  .

بعضی از شایع ترین ترس ها را به طور جداگانه توضیح خواهیم داد .

چرا می ترسیم؟

ترس علل متعددی دارد که عبارت است از :

حضور افراد نا آشنا و بیگانه ، صداهای ناگهانی و غیرمنتظره ، مشاهده حیوانات ، رعد و برق ، طوفان ، تاریکی ، احتمال ابتلا به بیماری ، احتمال مورد بی توجهی و بی مهری معلم و دوستان قرار گرفتن ، احساس خطر ، داشتن والدین ترسو ، داشتن سرگذشت غم انگیز ، تنبیه های شدید در خانواده ، رفتارهای خشونت آمیز معلمان در مدرسه ، نزاع های شدید خانوادگی ، خواب های وحشتناک  ، تاثیر سوء برنامه های رادیو و تلویزیون و سینما ، مشاهده صحنه هایی نظیر کشتن حیوانات در معابر عمومی ، سخت گیری های بی مورد والدین  ، احساس عدم امنیت در خانه و احتمال آزار و اذیت دیدن از سوی دیگران .

به کودک ترسو “نگویید“

رفتار هایی که نباید اطرافیان و والدین در مورد کودکی که ترس دارد، انجام دهند :

• هرگز کودک را به خاطر ترسیدن از چیزی که در نظر شما خنده دار و کوچک است ، مسخره نکنید و اجازه ندهید دیگران نیز او را مسخره کنند .
• در حضور او از چیزهای ترسناک با آب و تاب سخن نگویید . اگر از چیزی می ترسید ، ترس خود را در حضور کودک ابراز نکنید .
• وقتی او از چیزی می ترسد ، واکنش شتاب زده نشان ندهید و سعی نکنید فورا او را آرام کنید .
• او را به خاطر ترس ، تحقیر نکنید .
• بیش از اندازه مراقب او نباشید .
• وقتی می خواهید برای او تنبیه یا مجازاتی تعیین کنید ، از ترساندن و تهدیدهای وحشتناک استفاده نکنید .
• در مکان یا شرایطی که احساس ناامنی می کند ، تنهایش نگذارید .
• از ترس او عصبانی نشوید و داد و فریاد نزنید ، به ویژه زمانی که او در حال ترسیدن از چیزی است، به او « ترسو » نگویید و به دیگران هم اجازه ندهید که او را با این القاب صدا بزند .

/انتهای متن/