هرگز به بچه تان برچسب”دزد” نزنید
وقتی بچه شما چیزی را برمی دارد که مال خودش نیست، حتما باید به فکر چاره بود اما در مسیر چاره یابی چه باید کرد و چه نباید کرد؟
فریبا علیزاده/
برای درمان آنچه اصطلاحا به آن “دزدی” در بچه ها می گوییم باید علل و انگیزه های آن مشخص شود . دزدی معلول است و علل متفاوتی دارد و باید به رفع علت ها اقدام شود .
در این زمینه بررسی تاریخچه زندگی کودک ، محرومیت ها ، نابسامانی ها ، معاشرت ها و دوستان او ضروری است . زیرا اگر کسی برای رفع نیازهای مادی دزدی کند علی رغم رفع مشکلات دیگر ، هنوز انگیزه ای قوی برای دزدی خواهد داشت . درمان دزدی باید بر اساس محبت و در محیطی آرام انجام شود .
این کارها را نکنید
وقتی دیدید که فرزند شما چیزی را برداشته حواس تان باشد که این رفتارها را نباید انجام داد :
- او را باز جویی و سؤال پیچ نکنید ، ممکن است خود او هم نداند چرا این کار را کرده است .
- هرگز به او برچسب « دزد » نزنید و او را به این صفت نخوانید .
- مچ گیری نکنید و برایش دام نگذارید تا در حین « دزدی » او را غافلگیر کنید . این کار عواقب بسیار بدی به دنبال دارد .
- پنهان کاری نکنید . اگر این عمل صورت گرفته، نباید روی آن سرپوش گذاشته شود و حتما کودک باید عواقب کارش را بپذیرد . در ضمن به او توضیح دهید که انجام چنین اعمالی در جامعه، چه پیامدی دارد .
- از موعظه، نصیحت، دعوا و تنبیه بدنی هم پرهیز نمایید . در خیلی از مواقع این عمل فقط یک بار تکرار می شود و اگر رفتار شما منطقی نباشد، ممکن است باعث تکرار آن شوید . اما رفتار مناسب و منطقی شما باعث می شود دیگر تکرار نشود .
کارهایی که می توانید انجام دهید
1)علل دزدی را بررسی کنید ، اگر به دلیل رفع نیازهای اولیه و جسمی است ، باید نیاز کودک رفع شود. اگر برای مورد تایید قرار گرفتن و یا تهیه هدیه است ، باید بهترین و درست ترین راه های ممکن برای دست یابی به اهدافش را به او آموزش دهیم مانند ایجاد محبوبیت ، پذیرش و …
2)به جای برچسب زدن به کودک، بهتر است در مورد عملش به او توضیح دهید و در واقع به او بگویید کارش ناپسند است ، نه اینکه بگوییم او بچه بدی است .
3)به او مسئولیت بدهید و تشویقش کنید تا در فعالیت های اجتماعی شرکت کند .
4)راه حل را برایش شفاف کنید تا از بن بستی که در آن گرفتار شده ، نجات پیدا کند . طوری با او صحبت نکنید که مجبور به دروغ گفتن شود . مثلا به جای آن که بگویید : «چرا این کار را کردی ؟ چرا پول های برادرت را برداشتی؟ » می توانید بگویید : « پول های برادرت را هر چه زودتر به او برگردان » . او را تشویق کنید تا ضمن عذرخواهی از اشتباهش، پول را برگرداند و اگر برای حفظ آبروی خود توضیحی داد مانع سخن گفتنش نشوید . به او بگویید هر وقت که پول لازم دارد ، باید موضوع را با شما در میان بگذارد ، نه این که پول های دیگران را بردارد .
5) آگاهی خود را از کاری که انجام داده ، به گونه ای نشان بدهید که هم اعتمادش به شما از میان نرود و هم پاسخ های دروغ نگوید . مثلا به جای آن که بگویید :« خودم دیدم که داشتی یواشکی به کیف خواهرت دست می زدی. » می توانید بگویید :« پسرم ! تو بدون اجازه به کیف خواهرت دست زدی ! قبلا گفته بودم برای استفاده از وسایل دیگران باید از خودشان اجازه بگیریم . از این کارت خیلی ناراحتم .»
6)معنای مالکیت را به او توضیح دهید . کودکان کوچکتر معمولا نمی دانند مالکیت چیست و همه چیز را متعلق به خود می دانند . برای او مشخص کنید که چه چیزهایی متعلق به اوست . به همین منظور می توانید به او بگویید تا وسایل مربوط به خود را به شما نشان دهد و اگر چیزی را می خواهد و متعلق به خودش نیست باید از صاحبش اجازه گرفته و بعد آن را بردارد .
7) اگر پول یا هر چیز دیگری را در منزل برداشت، سعی نکنید وسایل با ارزش را پنهان کنید، بلکه سعی کنید رفتارهای درست کودک را تشویق کنید. مخصوصا زمانی که عذر خواهی می کند و یا اعتراف به انجام این عمل می کند حتما تشویق کنید .
8) زمانی که کودک چیزی را برمی دارد، از او نپرسید آیا این را دزدیده ای ؟ و یا چرا این کار را کردی ؟ سریع به او بگویید عمل بدی مرتکب شده و باید تنبیه شود و تنبیه او هم باید به صورتی باشد که مثلا پول آن وسیله را از پول تو جیبی خود بپردازد و یا او را به مدت سه روز الی یک هفته ( با توجه به سن بچه که برای بچه های بزرگ یک هفته در نظر گرفته می شود ) او را مجبور به انجام کارهایی اضافه، مخصوصا کارهایی که از انجام آنها خوشش نمی آید، بکنید .
9)معنای قرض دادن و قرض گرفتن را به او توضیح دهید. در ضمن از او بخواهید احساسش را در زمانی که کسی وسایل او را بدون اجازه برمی دارد بیان کند . حتما خودتان برای برداشتن هر وسیله ای از او یا صاحبش اجازه بگیرید .
10) اگر در فروشگاه چیزی را بدون اجازه برداشت، بدون پرخاشگری ولی قاطع و جدی مانع کارش شوید و بخواهید وسیله ای را که برداشته برگرداند و به او یاد دهید بابت آن باید پول بپردازد و زمانی که پذیرفت و درست رفتار کرد می توانید به او بگویید یک خوراکی را به دلخواه خود انتخاب کند.
/انتهای متن/
