لجبازی بچه ها چاره دارد
وقتی معلوم شد که چرا بچه لجباز می شوند، می توان برای آن چاره ای مناسب پیدا کرد. اختلاف نظرها و مشاجرات جدی پدر و مادر، تهدید و تحقیر بچه ها در خانه و سخت گیری به آنها، از اصلی ترین علل پدیدآمدن رفتارهای لجوجانه کودکان است .
فریبا علیزاده/
در غالب موارد نافرمانی و لجبازی بچه ها با ضعف در اعتماد به نفس، کج خلقی و پریشانی خاطر همراه است.
در لجبازی بچه ها پدر و مادرها مهمند
در شرایط و موقعیت های زیر لجبازی بیشتر بروز می کند :
ـ اختلاف نظرهای جدی پدر و مادر، مجادله ها و مشاجره های خانوادگی از اصلی ترین علل پدیدآمدن رفتارهای لجوجانه کودکان است و اگر گام های اساسی برای تغییر و اصلاح آن برداشته نشود. ممکن است در سنین نوجوانی و دوران پرتحول و حساس بلوغ ، منجر به بی ثباتی شخصیت، بی قراری، رفتارهای خانه گریزی، والد ستیزی و رفتارهای ضد اجتماعی گردد.
ـ بچه هایی که از طرف والدین مورد تهدید قرار می گیرند، دچار ضعف اعتماد به نفس شده، بیش از دیگران لجباز می شوند و مخالفت ورزی می کنند. کودکانی که تحقیر شده اند و یا از طرف والدین و مربیان مورد سرزنش واقع می گردند، همراه با نگرش منفی نسبت اطرافیان، نافرمانی و لجبازی بیشتری از خود نشان می دهند.
ـ بچه هایی که در زندگی عادی و فعالیت های روزمره و مورد علاقه شان با تهدید های غیر منطقی روبرو شده و والدین محدودیت های فوق العاده ای برای فعالیت های آنان قائل می شوند و همواره با رفتارهای حاکمانه و اعمال فشار های روانی و عاطفی اجازه ی رشد و شکوفایی مطلوب شخصیت را به فرزندان خود نمی دهند. تعجیل در کارها و برنامه های مورد علاقه کودک نیز او را با تعرض روانی مواجه می کند و به تدریج وی را لجباز می سازد.
ـ بچه هایی که احساس می کنند از طرف اولیا یا مربیان مورد تبعیض واقع می شوند، بیشتر لجبازی می کنند و در دوران نوجوانی جامعه ستیز و خانه ستیز می شوند.
ـ زمانی که والدین، فوق العاده سخت گیر یا آرمان گرا بوده و از کودکان خود صرفا رفتارهای قالبی و مشخصی را توقع داشته باشند، شاهد بروز رفتارهایی نظیر پرخاشگری، کمرویی و لجبازی خواهیم بود .
ـ مشخص نبودن شیوه تربیتی والدین و گستاخ شدن فرزندان
ـ بی توجهی والدین به کودک به سبب مشغله های کاری
ـ محرومیت از نوازش و مهر مادری
ـ شکست های متوالی در مسیر زندگی
ـ اعمال فشار به کودک برای اطاعت از دستورات پدر و مادر
ـ بیماری های مداوم و عادت به رفع خواسته ها با ناله و گریه
ـ احساس عدم استقلال
کودکان را باید درک کرد
باید توجه داشت که کودک نمی تواند منطق بزرگسالان را بفهمد و درک کند که پدر و مادر چرا از مخالفت او چنین آشفته می شوند. در مقابل، والدین نیز باید درک کنند که این رفتار کودک کاملا طبیعی است . امر و نهی بیش از حد ، دور از منطق است. آنان نباید فکر کنند اگر فرزندشان در برابر تمام دستورات شان بی چون و چرا اطاعت می کند نشانه خوبی است . کودکی که تعادل شخصیت دارد در مراحل سنی خاصی
« نه گفتن » را می آموزد و تجزبه می کند .
شیوه های درمان لجبازی
برای درمان لجبازی سه شیوه وجود دارد : پزشکی، روانی و تربیتی .
شیوه پزشکی: ریشه بسیاری از لجبازی ها به مشکلات زیستی و عصبی مربوط می شود. اگر اینها درمان شوند موجب درمان لجبازی می گردد .
شیوه روانی: منشا لجبازی را مشکلات روانی می دانند و از طریق احترام و محبت، همدلی و هم زبانی ، پرس و جو از کودک برای آگاهی از مشکلش و اهمیت دادن به کودک، مشکل را حل می کنند یا از راه بی اعتنایی به رفتار کودک مشکل را حل می کنند .
شیوه تربیتی: با آموختن راه زندگی سالم به کودکان و روش های تربیتی به والدین به کنترل لجبازی می پردازند .
دستور العمل های مناسب
چند دستورالعمل خوب و مناسب برای مقابله با لجبازی بچه ها هست:
ـ به رفتارهای نادرست کودک توجه نکنید؛ زیرا توجه شما باعث تقویت این رفتارها خواهد شد .
ـ عصبانی نشوید ! والدینی صبور و شکیبا باشید . او یک کودک است ؛ در بسیاری از موارد، لجبازی کودکان نتیجه عصبانیت والدین است .
ـ قوانین را واضح و در حد فهم کودک بیان کنید تا کاملا متوجه شود چگونه باید رفتار کند. مثلا به جای اینکه بگویید :« تو باید اتاقت را مرتب کنی » می توانید بگویید :«دوست داری یاد بگیری چطور اتاق را مرتب می کنم؟»و بعد شیوه ی مرتب کردن اتاق را به او بیاموزید .
ـ کودک را تحقیر و او را با کودکان دیگر مقایسه نکنید . به او فرصت بدهید تا بتواند کارهایش را با میل و رغبت انجام دهد .
ـ از دخالت های غیر ضروری در بازی ها و فعالیت های کودک اجتناب کنید .
ـ به کودک برای انجام فعالیت مورد نظر، مثل غذا خوردن، لباس پوشیدن و راه رفتن فرصت بیشتری بدهید و از وادار کردن کودک به عجله و شتاب بیرهیزید . این تهدیدها کودک را مضطرب و لجبازی اش را افزون می کند .
ـ انتظار و توقع بی جا نداشته باشید. کاری از کودک بخواهید که قبلا آن را به او آموزش داده باشید .
ـ در حضور کودک با همسرتان جر و بحث نکنید . شما الگوی کودک خود هستید .
ـ کودک را با عنوان بچه لجباز صدا نزنید .
ـ به او فرصت دهید تا با شما همکاری کند .
ـ وقتی کار خوبی انجام می دهد از او تشکر کنید . مثلا بگویید :«چه خوب لباس ها را مرتب کردی ، ممنونم که کار مرا آسان کردی». دقت کنید که تشویق شما از رفتارهای خوب او باشد نه از شخصیت او . در غیر این صورت باعث تثبیت رفتارهای منفی او می شوید .
ـ کودک می خواهد استقلال خود را به دست آورد . سعی کنید این نیاز او را تامین کنید ؛ مثلا به او اجازه انتخاب دهید : دوست داری برای مهمانی لباس آبی را بپوشی یا سفید را ؟»
ـ به دستوراتی که به او می دهید و نحوه ی بیان تان بیشتر دقت کنید .
قسمت اول (با این بچه لجباز چه کنم؟)
/انتهای متن/
