لوازم آرایش: صنعت، تجارت و فرهنگ

سرویس فرهنگی به دخت/

استفاده از مواد آرایشی  در سال‌های اخیر میزان رشد چشمگیری داشته است و در حال حاضر صنایع فعال در این حوزه بازارهای وسیعی دارند.

کشورهای تولیدکننده

در مورد تولید لوازم آرایش بر اساس تحقیقات انجام شده‌ سهم ایالات متحده از بازار جهانی محصولات آرایشی در حدود 38.2 میلیارد یورو بوده است. شرکت پراکتر و گمبل که بزرگترین شرکت تولید کننده محصولات آرایشی دنیا آمریکایی است.سهم ژاپن و چین از بازار محصولات آرایشی به ترتیب 23.7 و 8.2 میلیارد یورو است. اروپا با سهم کلی 63.5 میلیارد یورو، بیشترین سهم را داراست. در بین کشورهای اروپایی، کشور آلمان با سهم 11.7 میلیارد یورویی در رتبه اول  و کشورهای فرانسه (10.4 میلیارد یورو)، انگلستان (10 میلیارد یورو)، ایتالیا (8.8 میلیارد یورو) و اسپانیا (7.4 میلیارد یورو) در رتبه‌های بعدی هستند. [1]

کشورهای مصرف کننده

در کشورهای مصرف کننده لوازم آرایش هم در خاورمیانه ایران بعد از عربستان، بیشترین میزان مصرف لوازم آرایشی را دارد. کل مصرف لوازم آرایشی در خاورمیانه در سال 2008 در حدود 7/2 میلیارد دلار است که با میانگین رشد حدود هشت درصد در سال، بعد از کشورهای اروپای شرقی بالاترین رشد را دارد و این بدان علت است که تقریبا نیمی از جمعیت منطقه زیر 30 سال هستند. در این حال 14 میلیون خانم ایرانی از نظر مصرف لوازم آرایشی گوی سبقت را تقریبا ازکل کشورهای منطقه ربوده اند به نحوی که تقریبا 29 درصد کل مصرف کنندگان منطقه خاورمیانه را تشکیل می دهند. به عبارت دیگر اگر جمعیت زنان خاورمیانه 155 میلیون نفر باشد، 9 درصد این زنان یعنی 14 میلیون نفر زنان ایرانی حدود یک سوم یعنی 2/1 میلیارد دلار هزینه لوازم آرایشی از 7/2 میلیارد دلار بازار لوازم آرایشی خاورمیانه را پرداخت می کنند.

کیفیت اجناس

اغلب اجناس در بازار ایران تقلبی، نامرغوب و چینی هستند و لوازم آرایشی قاچاق بدون هیچ گونه نظارت و مجوزی در فروشگاهها و حتی کنار خیابان به فروش می رسند. در سطح جهانی ایران رتبه هفتم را به لحاظ مصرف لوازم آرایش به خود اختصاص است.

سدیم لوریل سولفات (SLS) و آمونیوم لوریل سولفات استفاده شده در مواد آرایشی می تواند  سبب مشکلات پوستی متعدد و در مواردی  سرطان شود.

کلروفورم های حاوی آئروسل در ترکیبات عطرها و دئودورانت ها در مواجهه با نور آفتاب حساسیت زا هستند.

پارابن که به عنوان ماده نگه دارنده در لوازم آرایشی مورد استفاده قرار می­گیرد در افراد دارای حساسیت به پارابن، سبب خارش و آماس پوستی می­شود و می تواند فعالیت های غددی را مختل کند ..

فرمالدئید که در خیلی از محصول ها مثل رژ لب، لاک ناخن و.. یافت می شود، می تواند باعث التهاب و تحریک پوستی شده و درصورت تماس مزمن باعث ضعف عمومی شود. رنگ های شیمیایی متعدد در محصول های زیبایی و آرایشی ، می تواند درصورت رعایت نکردن استانداردهای خاص، مشکل ساز باشد و علاوه بر عوارض پوستی، عوارض متعدد داخلی نیز داشته باشد. (به ویژه در روژلب)
همچنین استفاده بلندمدت از مواد آرایشی سبب نازک شدن پلک می­شود.[10]

مواد خوشبو کننده در محصولات آرایشی هم اغلب  حساسیت­زا هستند.

جالب است بدانیم که سالانه هزاران حیوان به دلیل انجام آزمایش محصولات بهداشتی بر روی آنها می میرند و همین موجب اعتراضات وسیع در کشورهای تولید کننده به این امر سبب محدودیت های قانونی در این زمینه شده است. البته شرکتهای بزرگی چون شرکت فرانسوی لورآل خواستار لغو اعمال محدودیت در زمینه انجام آزمایش بر روی حیوانات شده است.

علاقه غیرمسلمانان به لوازم آرایشی حلال

بدنبال نخستین همایش بین المللی شکل گیری خطوط تولید لوازم آرایشی حلال بسیاری از شرکتهای بزرگ لوازم آرایشی حلال اقدام به ارائه محصولات طبیعی خود در این عرصه کرده و با استقبال خوبی مواجه شده اند. اهلام مومین مالک تنها شرکت آمریکایی لوازم آرایشی (شفا) به عنوان یک شرکت داری مجوز محصولات آرایشی حلال که زمانی تنها در بازار خاورمیانه کار می کرد گفت: درحال حاضر تقاضا برای محصولات حلال در حال افزایش است، تمام محصولات ما دارای گواهی تأییدیه حلال هستند و در ساخت آنها از هیچ محصول حیوانی یا الکلی استفاده نمی شود، این محصولات کاملا طبیعی و گیاهی هستند.

در سال 2005 بخش لوازم آرایشی و بهداشتی 9 درصد بازار جهانی محصولات حلال را دراختیار داشت اما اکنون براساس آمارهای موجود این بخش سهم بزرگی از بازار درحال رشد حلال را که محصولات آن را 8/1 میلیارد نفر در سراسر جهان استفاده می کنند در اختیار دارد.

ماه حسین گمبلز بنیانگذار شرکت محصولات مراقبت از پوست صاف پیور به عنوان یکی از شرکتهای دارای گواهی حلال اظهار داشت: بسیاری از غیر مسلمانانی که از ماهیت این نوع محصولات آگاه هستند نیز سهم بسزایی در رشد بازار محصولات حلال آرایشی و بهداشتی ایفا می کنند.

معضل قاچاق لوازم آرایش در ایران

طبق اظهارات مقامات ایرانی سالانه ۸۰۰ میلیون دلار لوازم آرایشی قاچاق وارد کشور می شود. واردات قانونی کشور ما در لوازم آرایشی بهداشتی به طور متوسط 150 میلیون دلار است که تولیدات ما در داخل جوابگوی 10 درصد از این مقدار هم نیست و حداقل 800 میلیون دلار از نیاز ما از طریق قاچاق وارد می‌شود.
در حال حاضر ایران فقط درصد کمی از نیاز خود به محصولات آرایشی و بهداشتی را تولید می‌کند و بیشتر این محصولات از کشورهای چین، ترکیه، کره و امارات وارد یا قاچاق می‌شوند. بیشترین عوارض سوء مصرف لوازم آرایش هم مربوط به همین نوع واردات این لوازم است.

آمار سرانه مصرف مواد آرایشی در ایران

آمار سرانه يك خانم ايراني حدود 150 دلار است كه اغلب آنها از مواد آرايشي و بهداشتي غيراستاندارد را با مارك‌هاي متفاوت خريداري مي‌كنند. درصد از اقلام آرايشي و بهداشتي وارد شده به كشور به صورت قاچاق و بدون جواز گمرك و وزارت بهداشت مي‌باشد و همچنين 90 درصد از آنها به صورت غيربهداشتي ساخته مي‌شوند. اغلب قاچاق كالاها از طريق شبكه‌هاي ماهواره به افراد تبليغ شده و بسياري از مردم كه اطلاع كافي از پخش و عرضه آن را ندارند، و به صورت تلفني و با پيك موتوري این موار را خريداري و دریافت مي‌كنند.

در حالی که  در اروپا مردم ترجیح می‌دهند طبیعی باشند، در ایران جوانان ترجیح می‌دهند آرایش کنند. زنان و دختران ایرانی سالانه حدود 1630 میلیون یورو برای کالای آرایشی هزینه می‌کنند .به پنجاه درصد مصرف لوازم آرایشی در خاورمیانه توسط تنها ده درصد زنان این منطقه صورت می پذیرد.

سهم برندهای معتبرلواززم آرایشی اروپایی و آمریکایی که دارای کیفیت و ترکیبات قابل اعتمادتری هستند، به دلیل قیمت‌های بالایی که در ایران دارند، کمتر از یک درصد بازار تخمین زده می‌شود. متاسفانه سهم تولیدکننده‌های ایرانی از این بازار بزرگ ورو به گسترش بسیار ناچیز است و حداکثر در حدود پنج درصد تخمین زده می‌شود.
سن مصرف لوازم آرايشي نيز در ایران به 15 سال رسيده و اين در حالي است که در کشورهاي توسعه يافته تمايل به آرايش بيشتر در بين زنان مسن ديده مي شود که طراوت و شادابي پوست خود را از دست داده اند.
نکته جالب این گزارش این است مصرف لوازم آرایش در ایران صرفا در انحصار زنان نیست. بر اساس  تحقیقات مردان ایرانی، مصرف‌کننده 12 درصد از لوازم آرایش موجود در بازار هستند.

چرا آرایش ؟

درباره افزایش گرایش جوانان به استفاده از مواد آرایشی، جامعه شناسان معتقدند گاه آرایش بیش از حد و غیرمتعارف در دختران و پسران، جدای از دلایل شخصیتی و رفتاری فردی (ازجمله به عدم اعتماد به نفس، اختلالات شخصیتی و…)، تبدیل به ابزاری برای کسب قدرت اجتماعی و لجبازی می شود، آنها کج دهنی خود به برخوردهای نسنجیده خانواده و اجتماع را با رنگهای تند صورت هایشان یا هر نوع هنجارشکنی ممکن نشان می دهند. روش های پرورشی نسنجیده، تعصبات کور و بی منطق جوانان را عصیان زده خواهد کرد، که بی احترامی به عرف جامعه از پیامدهای آن است.

همچنین بالاتر بودن تعداد دختران نسبت به پسران و تغییر ملاک های ازدواج از دیگر علل علاقه مندی آنها به متفاوت بودن است. به گفته بسیاری از جوانان، اولین ملاک ها برای ازدواج، ثروت و زیبایی هستند و قابلیت فرد برای درآمدزایی و رشته و مدرک تحصیلی در درجه دوم قرار دارند. به این ترتیب زمانی که چهره اولین عامل انتخاب محسوب شود، طبیعی است که فرد از بابت ظاهرش نگران باشد.

عرضه توسط ” شرکت هرمی اورف الیم”

 شرکت هرمی اوریف لیم که چندی پیش با دخالت نیروهای پلیس و آگاهی فعالیت‌هایش متوقف شد، یکی از شرکت‌هایی بود که در پوشش واردات  لوازم آرایشی به فعالیت‌های هرمی و سیاسی می‌پرداخت. اين شركت لوازم آرايشي و بهداشي كه در كل ايران تنها يك شعبه براي عرضه محصولات خود در پايتخت داشت، بيش از يك میلیارد يورو فروش ساليانه در دنيا دارد  و در 61 كشور دنيا به همين شيوه فعاليت مي‌كند. براي خريد محصولات اين شركت در ایران تنها يك راه وجود داشت و آن هم ورود به سيستم هرمي آن بود. يعني هيچ خريداري به طور مستقيم نمی‌توانست به تنها فروشگاه آن در تهران مراجعه كرده و محصول مورد نظر خود را خريداري كند.
برگرفته از سایت مشرق/انتهای متن/