حسین(ع) از دیدگاه اهل سنت

فاطمه قاسم آبادی/

کتاب امام حسین (ع) از دیدگاه اهل سنت با قلم علی باقر شیخانی توسط مرکز پژوهش‌های اسلامی صدا و سیما منتشر شده است.

کتاب مذکور در شش فصل اصلی شرح حال، فضایل و مناقب، ویژگی‌های اخلاقی و سیره عملی، موضع گیری‌های سیاسی و اجتماعی، امام حسین(ع) و واقعه عاشورا و سخنان حکیمانه تهیه، تدوین و تنظیم شده است.

 

موضوعات و فصل ها

موضوعاتی چون شمایل ظاهری، نقش انگشتر، همسر و فرزندان، ویژگی‌های موروثی و نقش رسول خدا(ص) در تربیت در فصل اول و مصداق آیه تطهیر، از منظر پدر و برادر، از منظر اندیشمندان و اصحاب در فصل دوم و همچنین عبودیت و بندگی حق، جود و کرم، حسن خلق، خانواده دوستی و تواضع در همنشینی با نیازمندان در فصل سوم مطرح شده است.

در فصل چهارم نیز به موضوعاتی مانند مخالفان بیعت با یزید، سیاست تطمیع، موضع‌گیری امام حسین(ع) در زمان معاویه، علت و انگیزه قیام و در فصل پنجم نیز به اتمام حجت با دشمن، سخنان زهیر بن قین، تحول حربن یزید ریاحی، شهادت بنی هاشم، تعداد شهدای کربلا و در فصل پنجم به موضوعاتی چون توصیف خدا، مقام تسلیم و رضا، توکل، زهد، بی‌وفایی دنیا، آزادگی، حق‌الناس و پرهیز از بیهوده کاری پرداخته شده است.

 

جایگاه امام حسین از دیدگاه اهل سنت

بدون تردید امام حسین(ع) فرزند رسول خدا(ص) یکی از سروران جوانان اهل بهشت و از اهل بیت پیامبر(ع) است که در قرآن کریم محبت و دوستی‌شان با آیه مودت بر مسلمین واجب شده است.

 وقتی که آیه شریفه «… قُلْ لا أَسْأَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْرًا إِلا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبَى وَمَنْ یَقْتَرِفْ حَسَنَةً نَزِدْ لَهُ فِیهَا حُسْنًا إِنَّ اللَّهَ غَفُورٌ شَکُورٌ» نازل شد، از رسول خدا(ص) سؤال شد: این خویشاوندان شما کیستند که محبت و دوستی آنان بر ما واجب شده است؟ رسول الله(ص) فرمود: علی، فاطمه و دو فرزند او(حسن و حسین).

و نیز احادیثی از رسول خدا(ص) از طریق اهل سنت نقل شده که بر این محبت و دوستی تأکید دارند. یکی از این روایات که مشتمل بر جملات متعددی است با جمله «من مات علی حب آل محمد مات شهیدا» آغاز می‌شود و به جمله «ألا و من مات علی بغض آل محمد مات کافراً و من مات علی بغضهم لم یشم رائحه الجنه» به پایان می‌رسد.

در کتاب‌های معتبر اهل سنت آمده که رسول خدا(ص) فرمود: قسم به آن کسی که جان محمد در دست اوست، هیچ کس با ما اهل بیت دشمنی نمی‌کند مگر اینکه خدا او را وارد جهنم کند.

آلوسی یکی از مفسرین اهل سنت از این حدیث این نتیجه را می‌گیرد که محبت اهل بیت بر تمام مسلمانان فرض است. و به همین دلیل امام شافعی عقیده خود را در باره اهل بیت این گونه ابراز می‌کند:

یا اهل بیت رسول الله حبکم/فرض من الله فی القرآن انزله

کفاکم من عظیم القدر انکم/من لم یصل علیکم لا صلات له

 

“ای اهل بیت رسول خدا! محبت شما از طرف خداوند در قرآن فرض شده است و این عظمت برای شما کافی است که هر که در نماز بر شما درود نفرستد نمازش باطل است”

مراد شافعی این است که در تشهد نمازهای یومیه صلوات فرستادن بر اهل بیت که امام حسین یکی از آنهاست فرض و واجب است و اگر این صلوات فرستاده نشود نماز، نماز نخواهد بود.

 

محبت پیامبر به امام حسین

اینکه پیامبر اسلام(ص) فرزندش امام حسین (ع) را بسیار دوست می‌داشتند، در احادیثی که در کتاب‌های اهل سنت نقل شده، منعکس شده است. پیامبر اسلام(ص) امام حسین(ع) را به حدی دوست داشت که مدام دهن او را می‌بوسید و می‌گفت: حسین از من است و من از حسینم.

 در حدیث دیگری آمده است که روزی حسین با بچه‌ها بازی می‌کرد در این هنگام رسول الله(ص) آمد، او را در بغل گرفت و سپس یک دست خود را زیر چانه او گذاشت و با دست دیگر از قفای سر او گرفت و سرش را بلند کرد و دهانش را بر دهان او گذاشت و گفت:

“حسین از من است و من از حسینم، خداوند بیامرزد آن کسی را که حسین را دوست داشته باشد.”

از طریق ابی هریره و دیگران نقل شده که روزی حسین داخل مسجد شد و خودش را به بغل رسول خدا(ص) انداخت و انگشتان خود را داخل محاسن رسول خدا کرد، در این هنگام رسول خدا(ص) دهان خود را بر دهان او گذاشت و فرمود: خدایا! من حسین را دوست دارم و تو هم او را و هر که او را دوست دارد دوست بدار. ابو هریره می‌گوید: بعد از اینکه هر گاه حسین را می‌دیدم، اشک از چشمانم جاری می‌شد.

 

پیش بینی های پیامبر

از دیدگاه اهل سنت بنا بر آنچه که در متون روایی آن‌ها آمده، امت اسلامی با اهل بیت رسول خدا در آزمایش قرار دارد. زیرا بنابر نقل خالد بن عرفطه رسول خدا(ص) فرموده بودند:

 بزودی شما بعد از من درباره اهل بیتم مورد آزمایش قرار خواهید گرفت.

 و این امتحان و ابتلا تا پایان تاریخ همچنان ادامه دارد و لذا همان گونه که در روز عاشورا بسیاری از مسلمانان در معرض امتحان قرار گرفتند و فقط تعداد معدودی از این امتحان سربلند بیرون آمدند، امروز نیز مسلمانان با موضع‌گیری در قبال این واقعه همچنان امتحان می‌شوند و هر که به دلیل محبتی که نسبت به امام حسین(ع) و خاندان رسول خدا(ص) دارد از آن غمگین می شود.

آنها کسانی را که باعث این حادثه شده و ظلم‌هایی را بر این خاندان پاک روا داشتند، از خود طرد کنند سربلند خواهند بود، اما آنانی که در قبال این واقعه‌ دردناک بی‌تفاوت هستند و یا از یزید و یاران او حمایت می‌کنند، قطعاً در این امتحانی که رسول خدا آن را برای امت خود قرار داده است مردود و در روز جزا در برابر رسول الله(ص) شرمسار و سرافکنده خواهند بود….

 

محبت حسین(ع) عامل وحدت مسلمین

در بخش های دیگری  از این کتاب آمده است: امام حسین(ع) به تصریح شیعه و سنی، در زمره اهل بیتی است که به نص قرآن از هرگونه کژی و خطا به دور است، بنابراین گفت وگو درباره امام حسین(ع) گفتمان قرآنی و وحدت‌آفرین است.

در ادامه آورده شده است: محبت به آن حضرت اختصاص به مذهب خاصی ندارد و همه مسلمانان به او عشق می‌ورزند و او را مقتدای خود می‌دانند.

برهمین اساس، کتاب حاضر بر آن است تا گوشه‌ای از فضایل و سیره الهی آن حضرت در منابع اهل سنت را جهت پشتیبانی از برنامه‌های رسانه ملی بازنمایی و بازخوانی نماید.

در دیباچه این کتاب آمده است: پرداختن به زندگانی امام(ع) آثار متعددی دارد که از آن جمله می‌توان به الگوسازی برای نسل جوان، فرهنگ‌سازی برای ارتقای اخلاق فاضله در جامعه، آشنایی مردم مسلمان جهان با شخصیت‌های مهم صدر اسلام، زمینه سازی برای ایجاد وحدت در بین مسلمانان و کاهش اختلافات مذهبی اشاره کرد.

این کتاب، کتاب مستند و بسیار مفیدی است که خواندنش برای مخاطب خالی از لطف نخواهد بود مخصوصا که از دیدگاه دیگری به بررسی زندگی امام حسین می پردازد.

/انتهای متن/