در حوزه ی گردشگری کارهای قلم زنی بسیار پرطرفداراست
آزاده آبی هنرمند قلم زن است که سال 1344 درشهرستان خلخال متولد شده. در رشته ی مدیریت فرهنگی و هنری لیسانس گرفته، ولی به خاطر علاقه ی شخصی حرفه ی قلم زنی روی فلز را به صورت تجربی فرا گرفته است. با او گفت وگویی داشته ایم.
فاطمه قاسم آبادی/
از چه زمانی متوجه علاقه تان به هنر قلم زنی شدید؟
- من از سن 26 سالگی تصادفی با این رشته از نزدیک آشنا شدم و بعد از آن به دنبال یادگیری این هنر رفتم و به صورت تخصصی آن را دنبال کردم.
آیا قبل از این رشته، شاخه ی هنری دیگری را هم دنبال کرده بودید؟
– بله، از آنجایی که در کل به هنر علاقمندم سعی کردم با هنرهای مختلف آشنا شوم ولی اگر بخواهم به صورت تخصصی بگویم قبل از قلم زنی در موسیقی و دوخت سنتی و مروارید بافی مدتی به یادگیری مشغول بودم.
چقدر هنر قلم زنی را مناسب روحیه ی زنان می دانید؟
- پیش از هر چیزی باید بگویم که هنر هیچ ربطی به جنسیت ندارد، مخصوصا هنر ایرانی که بسیار ظریف و لطیف است، مطمئنا بیشتر از آنکه به جنسیت مربوط باشد به میزان علاقمندی و پشتکار آدمی ربط دارد که این هم زن و مرد نمی شناسد. به نظر من وقتی شما به عنوان یک انسان به چیزی عشق بورزید و به سراغش بروید، حتما در آن موفق می شوید.
به نظر شما به عنوان کسی که سال ها در این حرفه بوده اید زنان در قلم زنی چقدر جای پیشرفت دارند و در کل ما زنانی داریم که در این حرفه به جایگاه بالایی دست پیدا کرده باشند؟
- بله مسلما هستند زنانی که در این حرفه به مقام استادی رسیده باشند و حتی بعضی از آنها در دانشگاه ها در حال تدریس این هنر هستند و یا در کارگاه ها کارهای بسیار ارزشمند و ماندگار تولید می کنند و به همراهش عزیزان هنرجو را برای فردای قلم زنی آموزش می دهند.
در کل باید بگویم که نگران نباشید زنان در حال حاضر در هر حرفه ای پیشرو هستند .(با خنده)
شرایط دسترسی به استاد ماهر و تهیه ی لوازم قلم زنی و کلا دردسرهای این رشته ی هنری تا چه حد است و چطور می شود کسی که علاقمند است به دنبال این هنر برود ؟
- البته در تهران متاسفانه دسترسی به لوازم و یا حتی اساتید ماهر کمی مشکل تر است نسبت به شهرستان هایی مثل اصفهان که مهد این هنر است. منتها شعار من این است که اگر کسی قلبا به دنبال علاقه و یا هنری برود بدون شک می تواند با پرس و جو و تحقیق به خواسته ی قلبی اش برسد وخوب البته در شهری مثل تهران مسلما پیدا کردن این مراکز خیلی سخت نخواهد بود.
قلم زنی هنر گران و پر هزینه ای است؟ یعنی طبقه ی متوسط جامعه هم می توانند به راحتی به دنبال این هنر بروند ؟
- به نظر من هنر در مجموع یک یادگیری تجملی و مایه ی افتخار است و دستیابی به این افتخار مسلما بدون خرج نخواهد بود ولی با این تفاسیر باید بگویم که هنر قلم زنی نسبت به هنر های دیگر، هنر چندان گرانی به حساب نمی آید مخصوصا که اگر به صورت بلند مدت به آن نگاه کنیم که دیگر خرج اولیه برای این هنر در مقابل سودش چنان ناچیز است، که اصلا به چشم نمی آید، چرا که این هنر بر خلاف بعضی هنرهای دیگر به درآمد زایی می رسد.
صحبت از درآمد کردید. چقدر از درآمد این هنر راضی هستید یا به قولی فروش آثار هنری در این رشته چطور است؟
– هنر قلم زنی یک هنر اصیل و سنتی ایرانی است که همین امر باعث استقبال خوب مردم می شود و من از فروش آثارم رضایت کامل دارم. منتها بستگی به مخاطب هم دارد. هر چند که در بیشتر خانه های ایرانی شما آثارهنر قلم زنی را می بینید.
چه مدت طول می کشد تا یک هنرجو بتواند به تولید اثر ارزشمند برسد و به همان نسبت وارد بازار فروش بشود؟
– به نظر من طبق تجربه ای که در این سالها به دست آورده ام این قضیه در هر فردی متفاوت است. برای مثال من هنرجویی را می شناسم که طی یک دوره آموزش موفق به خلق آثار بسیار زیبا و قابل قبول شده است و حتی مشتری های خودش را پیدا کرده است ولی این شامل حال همه نمی شود. بعضی از افراد به مدت زمان بیشتری برای پیشرفت در این هنر نیاز دارند.
به نظر من مستعد بودن در هر کاری مهم ترین قسمت یادگیری آن کار یا حرفه است ولی در شاخه های هنری، مخصوصا قلم زنی نباید عجله به خرج داد. هنرجو بیشتر از اینکه به دنبال پیشرفت سریع باشد باید بر روی کاری که انجام می دهد تمرکز کند تا زودتر به نتیجه ی مطلوب برسد.
پس اینطور که شما می گویید اگر هنرجویی مستعد یادگیری باشد در نهایت با فروش آثارش می تواندکسب درآمد هم بکند؟
- بله صد البته ! شک نکنید امکان فروش هم به موقع خودش اتفاق می افتد. مخصوصا که ما در همین شهر خودمان مراکز زیاد و فروشگاه های معتبر ومتنوعی برای فروش آثار هنری از این قبیل داریم، که مورد تایید سازمان صنایع دستی هم هستند. هنرمندان خلاق می توانند آنجا کارهای خود را عرضه کنند مخصوصا که در حوزه ی گردشگری کارهای قلم زنی بسیار پرطرفدار است و یا اینکه هنرجویان می توانند سفارش کار بگیرند که البته اگر کارشان تمیز باشد مسلما مبلغی که در قبال کارشان می گیرند هم قابل توجه خواهد بود.
استقبال زنان را از این رشته ی هنری چقدر است و به صورت کلی این رشته در بین دختران جوان و زنان چقدر محبوب است و طرفدار دارد؟
- شاید اغراق نباشد اگر بگویم در بین هنرجویانی که با آنها در ارتباط هستم از صد در صد حداقل چهل درصد را زنان تشکیل می دهند. زنان مخصوصا در دهه ی اخیر خیلی بیشتر وارد حوزه های هنری مختلف شده اند و هنر قلم زنی هم در این بین از این قاعده جدا نیست. خوشبختانه خانم ها در این هنر هم به خوبی عمل کرده اند و با وجود ظاهر سختی که این حرفه دارد ولی زنان با پشتکار و تلاش مداوم توانسته اند آثار ارزشمندی را خلق کنند.
هنر جویان قلم زنی تا چه میزان به چشم یک کار تفننی و چقدر به چشم منبع درآمدی برای آینده به این حرفه نگاه می کنند؟
- تا جایی که من در این سالها دیده ام هنر قلم زنی مخصوصا به خاطر سختی که در مرحله ی یادگیری و به قولی راه افتادن در راه دارد، بر خلاف هنرهای دیگر هنرجویانش از همان اول به قصد منبع درآمدی برای آینده به آن نگاه می کنند، و در دراز مدت به منبع درآمد بسیار خوبی هم می رسند ، هر چند که مسلما این هنر به قدری شیرین و دوست داشتنی است که در یادگیری آن هم عملا نوعی تفریح وجود دارد و نمی شود گفت هنرجویان فقط برای درآمد و بدون لذت آن را دنبال می کنند.
شما چه سنی را مناسب آغاز یادگیری در این حرفه می دانید و این هنر محدودیت سنی دارد یا خیر؟
- به شکل استانداردی سن شروعی در این رشته وجود دارد . هنرجویان باید حتما بالای 14 سال باشند تا توان فهم و کنترل را در این هنر فرا بگیرند ولی بعد از 15-14سالگی عملا تا زمانی که چشم سو داشته باشد و دست ها نلرزد می توانند هم یاد بگیرند و هم کار کنند (با خنده)
این حرفه در کدام مناطق و شهر های کشورمان زمینه ی فعالیت بهتری دارد؟
- الان و در حال حاضر بیشتر استان های کشورمان مشغول به آموزش این هنر هستند ولی همانطور که قبلا گفته ام اصفهان، مهد این هنر است و بعد از اصفهان ، کرمانشاه، خرم آباد استان لرستان هم بسیار قوی در این زمینه عمل کرده است . البته تهران هم از شهرستان ها خیلی عقب نیفتاده است و در حال حاضر کارهای ارزشمند زیادی از هنرجویان ساکن تهران ساخته شده است.
ما صنایع دستی زیادی در کشور داریم هنر قلم زنی در این بین چقدر مخاطب دارد؟
– هنر قلم زنی به نوعی محبوب بیشتر مردم است و امکان ندارد کسی بگوید که کارهای قلم زنی را دوست ندارد بخصوص که طرح های این هنر بر گرفته از طبیعت، حیوانات، شعر و حتی زندگی روزمره ی مردم است و مخاطب با نگاه به آن آرامش پیدا می کند.
خانم آبی از نمایشگاه هایی که از آثارتان برگذار کرده اید بگویید.
- من تا به حال 24 نمایشگاه از آثارم برگزار کرده ام که از این تعداد 21 نمایشگاه داخلی و سه نمایشگاه به ترتیب در خارج از کشور در روسیه، اندونزی و امارات برگزار شد و بزودی هم به امید خدا در آمریکا هم نمایشگاهی برگزار خواهم کرد.
استقبال کدام کشور از هنر قلم زنی تا به حال بیشتر بوده است؟
- اگر اغراق نکرده باشم در تمام این سه کشور استقبال از این هنر بیشتر از انتظار ما بوده است منتها در روسیه و امارات میزان فروش ما بسیار بالاتر بوده است مخصوصا در کشور روسیه به خاطر شباهت های فرهنگی که با ما دارند استقبال بسیار خوبی از هنر قلم زنی به عمل آوردند.
در حال حاضر شما در چه سبکی کار می کنید، سنتی یا مدرن و کدامیک مخاطب بیشتری دارد؟
- من در سبک های سنتی کار می کنم منتها دوستان و علاقمندانی را می شناسم که سفارش کارهای مدرن با شکل های جدید را هم قبول می کنند ولی در مورد اینکه پرسیدید مخاطب بیشتر طرفدار چه سبکی است باید بگویم به نظر من زیبایی این هنر در حالت سنتی آن است؛ هر چند که کارهای مدرن هم مخاطبانی دارد ولی عامه مردم کارهای سنتی را ترجیح می دهند و بیشتر مایل به خرید و سفارش سبک های سنتی هستند.
اگر توصیه یا سفارشی به علاقمندان دارید بفرمایید.
- به طور خلاصه بگویم هنر قلم زنی هنری بسیار دوست داشتنی و ارزشمند است من خودم عاشقانه این کار را انجام می دهم و همچنان پیگیرش هستم و خوشبختانه در این کار موفق هم بوده ام امیدوارم دوستانی که به این کار علاقمند هستند به سمتش بیایند و از سختی اولیه ی کار نترسند.
حرف یا سخن آخری برای مخاطبین به دخت…
– برای تمام زنان و دختران سرزمینم آرزوی موفقیت و سربلندی دارم و امیدوارم رویاهای شان را بدون ترس از سختی راه دنبال کنند، تا به امید خدا به خواسته های شان برسند.
/انتهای متن/