در مشاوره باید تخصص های به جز روان شناسی هم به کمک بیایند
در مورد وضعیت فعلی مشاوره روان شناسی در جامعه مان و خاستگاه آن و نیز راه های رفع مشکلات فعلی که در حوزه مشاوره و روان شناسی وجود دارد، با دکتر صمد شاه محمدپور روان شناس و مشاوره خانواده گفت و گو کردیم.
نظرتان در مورد جایگاه فعلی مشاوره در جامعه ما چیست؟
- مشاوره در حال حاضر در کشور زیر نظر نظام روان شناسی است . اساس این نظام روان شناسی را در سال های قبل یکی از خانم های نماینده مجلس که الان درکاناداست، برای ما پی ریزی کرد. تا قبل از آن امام جماعت مسجد محل، مدیر، معلم و مشاور مدرسه و معتمد فامیل مشاور مردم بودند. اینها به مسائل دینی آگاهی داشتند و مورد اعتماد مردم بودند. حالا عملا این طور شده که فقط باید با روان شناس مشاوره کرد. این روان شناسی هم که مبنای این مشاوره است، عمده اش بر اساس منابع ترجمه شده غربی است. بنابراین مشاور روان شناس باید به مراجعینش آدرس غربی بدهد آن هم از نوع 40 سال پیش. چون نوعا منابع ما قدیمی و کهنه است و متاسفانه در خیلی موارد مشاورین به روز نیستند و از آخرین و جدیدترین دستاوردهای علم روان شناسی غربی هم دورند.
یعنی هیچ گروه دیگری برای مشاوره نمی توانند مجوز داشته باشند؟
- برا ثر فشارهای زیادی که اعمال شد، تبصره گذاشتند که روحانیون سطح 4 به بعد هم می توانند عضو انجمن علمی تعلیم و تربیت شوند وبا تایید نظام روان شناسی مجوزمشاوره بگیرند.
به نظر شما خود نظام روان شناسی الان برای مردم محل اعتماد است؟
- خیر، عملا بعد از چند سال که از فعالیت نظام روان شناسی در کشور ما می گذرد، مردم اصلا به نظام روان شناسی مثل نظام پزشکی نگاه نمی کنند و اعتماد به آن ندارند. شاید یک دلیلش این است که متولیان نظام روان شناسی از فرهنگ عمومی و دینی و وضع زندگی مردم اطلاعات دقیقی ندارند و مردم و مشکلات شان را نمی شناسند . به این ترتیب باید گفت وضعیت نظام روان شناسی در حال حاضر، وضعیتی آشفته است. برای این که به یک سامان نسبی برسیم لازم است نظام روان شناسی بپذیرد که در مشاوره باید تخصص های دیگر هم به کمک بیایند تا بتوان به مردم درست پاسخ داد.
به لحاظ قانونی این تشکل چه جایگاهی دارد؟
- البته نظام روان شناسی پشتوانه قانونی تصویب مجلس را هم دارد. با این که به لحاظ قانونی وضع روان شناسی مثل پزشکی نیست. اگر کسی پزشک نباشد ومطب دایر کند، مردم و قانون با او برخورد می کنند در حالی که در مورد مشاوره این طور نیست. یک تفاوتش هم این است که خود شخص در مشاوره مهم است در حالی که در پزشکی شخص مهم نیست.
سوای قوانین و ضوابط نظام روان شناسی، به نظر شما خود مشاوران هم صلاحیت های شخصی وشخصیتی برای دادن مشاوره باید داشته باشند؟
- بله مسلما باید شرایطی مناسب برای مشاوره در خود مشاور هم باشد. مثلا خانم مشاوری که خودش مشکلات خانوادگی و اخلاقی و … دارد، چطور می تواند به دختر جوان ما مشاوره درست بدهد؟ کلا باید گفت که در بحث مشاوره آیتم های دیگری بجز بحث آکادمیک مطرح است. یکی از آنها تجربه است و یکی دیگر شخصیت خود مشاور است.
این نبود مشخصات مناسب در خود مشاور، چقدر در جریان مشاوره تاثیر گذار است؟
- قطعا خیلی تاثیردارد. برای همین است که بعضا می بینیم دراین مراکز مشاوره به مراجعین اموری مثل رابطه آزاد با جنس مخالف، خودارضایی، نداشتن حجاب، اباحه گری و… توصیه می شود بی توجه به این که اینها خلاف هنجارهای دینی ، اخلاقی و قانونی جامعه ماست. اینها همه حاصل این است که خود این افراد که درمقام مشاور هستند این هنجارها را قبول ندارند. طبیعتا توصیه هایی از این دست هم به مراجعین می کنند.
از طرف نظام روان شناسی چه نظارتی بر کار این مشاوران هست؟ مثلا بر میزان هزینه ای که این مشاوره ها برای مراجعین خود تعیین می کنند، چه نظارتی هست؟
- متاسفانه باید گفت روان شناسی و مشاوره در جامعه ما وارد شد بی اینکه مکانیسم نظارتی اش لحاظ شود؛ از مسائل مالی گرفته تا بقیه مسائل که در این زمینه مطرح است. ممکن است ازمردم خلاف تعرفه هم پول گرفته شود. همه اینها نیاز به اعمال نظارت را نشان می دهد. چون اموری غیرقانونی حساب می شوند.
/انتهای متن/