دیابت بیماری قرن بیست و یک

دکتر شریفه جعفری/

دیابت بیماری قرن بیست و یک در کشورهای در حال توسعه است. می دانید چرا؟ چون کشورهای توسعه یافته و صنعتی از سی سال پیش برای اموزش مردم، بیماریابی و درمان به موقع اقدام کرده اند و با اعتمادی که بیشتر مردم به سیستم های بهداشتی درمانی داشتند و همکاری که نشان دادند، توانستند آمار این بیماری را کاهش دهند. اما در کشورهای دیگر چنین موفقیتی به دست نیامده است.

آمار جهانی

آمار زیر توسط مراکز علمی در سراسر دنیا، انتشار می یابد:

• شایع ترین علت قطع پا در دنیا دیابت است
• شایع ترین علت نارسایی کلیه در دنیا دیابت است
• شایع ترین علت نابینایی در دنیا دیابت است
• شایع ترین علت آسیب به اعصاب دیابت است
• شایع ترین علت بیماری های ادراری تناسلی دیابت است
• شایع ترین بیماری که بار مالی فراوان را طی سال های متمادی بر دوش خانواده ها و دولت ها می گذارد دیابت است.

چرا دیابت در دهه های اخیر با این شدت رواج یافته؟

یک عامل مهم، تغییر روش زندگی و تغییر تغذیه ی روستایی به شهری و مدل غربی است. در جوامع غیرصنعتی و مدرن، زندگی در محیطی آرام و طبیعی با فعالیت جسمی فراوان توام بوده و مواد غذایی طبیعی دست نخورده و ساده بوده اند نه از چربی فراوان خبری بود نه از مواد قندی و کربوهیدرات فراوان و حتی ازگوشت های کارخانه ای و صنعتی که این روزها رنگ و وارنگ و به وفور در دسترس همه هست خبری نبود. و این همه مواد شیمیایی جورو واجور هم نبود. اما این روزها همه چیز عوض شده، مواد غذایی به کلی دگرگون شده اند و شیرینی و شکلات و نوشیدنی های شیرین فراوان شده اند. زندگی دیجیتال هم که همه کار را آسان کرده اما بلای جان ما هم شده است.

میزان شیوع و علائم بیماری

35 تا 40 % افرادی که به دیابت مبتلا هستند از بیماری خود بی خبرند. تشنگی، گرسنگی و ادرار زیاد و خستگی زودرس از اولین علامت های بیماری هستند. پزشک با یک آزمایش ساده قندخون ناشتا ممکن است به دیابت مشکوک شود و با آزمایشات تکمیلی تشخیص قطعی و سپس درمان را شروع کند.

باور نکردن مردم

ترس از بیمار شدن و بیماری را معادل مرگ تدریجی شمردن که در فرهنگ ما بسیار رایج است و هم چنین بی اطلاعی از اهمیت بیماری دیابت و سیر مزمن و پیش رونده آن موجب می شود که ما به موقع به پزشک مراجعه نکنیم و بعد از سال ها ابتلا و شدت بیماری به فکر چاره بیافتیم. 35 الی 40 % بیماران از بیماری خود بی اطلاعند.

انواع دیابت

دیابت دارای دو نوع یک و دو است. دیابت نوع یک در کودکان و نوجوانان ظاهر می شود و معمولا طولی نمی کشد که باید انسولین تزریق کنند. با پیشرفت هایی که در درمان این بیماری شده، به خوبی قابل کنترل است به طوری که اگر پیگیر درمان باشند؛ اختلالی در رشد و فعالیت ها نخواهند داشت.

دیابت نوع دو که شیوع بیشتری دارد و به سوی یک همه گیری وسیع (اپیدمی) پیش می رود در سنین بین 40 تا 60 شیوع بیشتری دارد.

یک نوع دیگری هم از دیابت وجود دارد و آن دیابت حاملگی است. در هفته 28-24 حاملگی باید قند خون طبق توصیه پزشک انجام شود تا وضع قندخون مادر مشخص شود. اگر مادر حامله دیابت داشته باشد خطرات مهمی مانند ناهنجاری های جنینی، نوزاد با وزن زیاد، مرگ داخل رحمی و عفونت ها مادر و فرزند او را تهدید می کند. 

دیابت چه خطری دارد

دیابت نوسانات خطرناکی در قندخون ایجاد می کند. می تواند موجب افت قند و  آسیب فوری و شدید به مغز شود و یا قندخون را بسیار افزایش داده و شخص به کمای خطرناکی برود. علاوه بر آن، دیابت موجب اختلال در سوخت وساز چربی شده و تنگی عروق مختلف بدن و بدتر از آن اختلال عروق کوچک را به وجود می آورد؛ به طوری که خون رسانی به نقاط مختلف بدن دچار مشکل شده و آن همه مشکلات شایعی که ذکر شده اند به وجود می آورد.

تشخیص

چنانچه در شجره نامه سلامتی خود جای پایی از دیابت می بینید:

• سعی کنید عادات غذایی خود را اصلاح کنید، ورزش کنید، وزن مناسب داشته باشید.
• از سن سی سالگی بیشتر مراقب خود باشید و هر دو یا سه سال یک بار آزمایش خون از نظر قند و چربی را فراموش نکنید.
• و یا چنانچه هر زمان دچار پرخوری، عطش زیاد و ادرار زیاد شدید؛ به پزشک مراجعه کنید و آزمایش لازم را انجام دهید.

/انتهای متن/