با اسپاتي فيلوم هواي آپارتمان بهتر می شود

صغری خلیلی/

نام علمي: Spathiphyllum wallisii از تيره ي آراسه

Spathiphyllum wallisii

پراكندگي و زيستگاه: اسپاتي فيلوم تقريبا يكي از 40 گونه ي هميشه سبز منطقه ي گرمسيري مي باشد. آن يك گونه ي وحشي در حال رشد در آمريكاي مركزي مي باشد كه معمولا در زيستگاه هاي مرطوب يافت مي شود.
زيستگاه هاي طبيعي اين گياه، جنگلهاي باراني زير سايه ي درختان بزرگتر مي باشد كه اسپاتي فيلوم نور آفتاب خيلي كم دريافت مي كند و به زندگي در شرايط نور پايين سازگار شده است. دماي شرايط محيطي بومي 32 -21 درجه سانتي گراد مي باشد و سالانه بيش از 1000 ميلي متر باران دريافت مي كند.
مشخصات: اسپاتي فيلوم گياهي چند ساله، هميشه سبز و تقريبا بدون ساقه با ريزوم هاي زيرزميني مي باشند كه برگهاي نيزه اي شكل يا بيضي شكل به رنگ سبز تيره روي ساقه ي برگي از ريزوم ها خارج مي شود. اين گياه به خاطر برگهاي براق و اسپات هاي زيبا و گلهاي معطر پرورش داده مي شود.
برگهايش به طول 15 سانتي متر و پهناي 8 سانتي متري داراي رگبرگهاي برجسته مي باشد كه روي پايك (stalk) هاي 15 سانتي متري كه از پايه ي گياه خارج مي شوند و آن را گياهي جذاب مي سازد حتي زمانيكه گياه گل ندارد.
گلها از مركز خوشه ها خارج ميشود و عمدتا در بهار و اغلب دوباره در اواخر تابستان روي دمگلهاي بلند به طول 25-20 سانتي متري توليد مي شوند كه ارتفاعشان بلندتر از برگها ميباشد. هر سر گل از يك اسپات سفيد بزرگ كه يك اسپاديكس كرم رنگ بلند (5 سانتي متري) را احاطه كرده تشكيل شده است. اسپات ها بيضي شكل نوك دار به طول 10-7 سانتي متر و عرض 7-5 سانت ميباشند. معمولا گلهاي معطر، رنگ اصلي خود را فقط حدود يك هفته نگه مي دارند. اسپات بتدريج از سفيد به سبز روشن تغيير رنگ مي دهد و به مدت 6-5 هفته جذاب باقي مي ماند؛ سپس جذابيت خود را از دست مي دهند كه بهتر است حذف شوند.

شكل 1 . جوانه ي گل

اسپاتي فيلوم Spathiphyllum wallisii تنها گونه اي است كه عمدتا در شرايط درون خانه اي پرورش مي يابدو بندرت بيش از 30 سانتي متر رشد مي كند.
مراقبت هاي درون خانه اي:
ميزان رشد اسپاتي فيلوم كم تا متوسط مي باشد.
زماني كه گلها روي گياه پژمرده يا خشك شده است، دم گل را از پايه برش دهيد.
نور: اين گياه را در نور متوسط پرورش دهيد. در نور كامل برگهاي اين گياه قهوه اي مي شوند. اين گياه نور پايين را تحمل مي كند اما ممكن است گلدهي آن ضعيف شود.
دما: دماي معمولي اتاق (24-18 درجه سانتي گراد) براي اين گياه، مناسب مي باشد و حداقل دماي تحمل 10 درجه سانتي گراد مي باشد به عبارت ديگر دما نبايستي از 10 درجه ي سانتي گراد پايين بيايد.
در دماي بالاي 18 درجه وارد دوره ي استراحت ميشود. در طول زمستان نيز رشد آن كند مي شود.
رطوبت نسبي: اسپاتي فيلوم حساس به هواي خشك مي باشد و در طول سال بايستي در سيني هاي حاوي سنگريزه هاي مرطوب نگهداري شود. برگها نيز بايستي بطور مكرر با آب اسپري شوند. رطوبت نسبي 40% يا بالاتر مناسب مي باشد.
آبدهي: بهترين زمان آبياري در اين گياه زماني ست كه 1 سانتي متري بالاي تركيب گلداني خشك شده باشد. اگر براي بيش از يك يا دو روز، دما به زير 15 درجه سانتي گراد افت كند مقدار آبياري را كاهش دهيد.
–  هرگز اجازه ندهيد كه تركيب گلدان (محيط كشت) كاملا خشك شود.
تغذيه: كود مايع استاندارد را هر دو هفته از اوايل بهار تا اواخر پاييز (زمانيكه اسپاتي فيلوم رشد بسيار فعالي دارد) بكار ببريد. كوددهي را در سراسر طول سال براي گياهاني كه رشد فعالي در تركيب بر پايه ي پيت ماس دارند ادامه دهيد.
گلداني كردن و تعويض گلدان: تركيب گلداني بر پايه ي پيت يا تركيب مساوي از خاك، كودبرگ و شن درشت يا پرليت بكار ببريد. در هر بهار گياه را به گلداني با سايز بزرگتر جابجا كنيد تا زمانيكه سايز گلدان به اندازه ي حداكثر (حدود 20-15 سانتي متر) برسد. پس از آن، هر سال سطح بالايي خاك را با تركيب گلداني تازه جايگزين كنيد. ريشه هاي اين گياه اگر بمدت دراز مدت در گلدان باقي بماند به صورت متراكم درآمده و مجموعه ي ريشه ها با خاك ، شكل گلدان را به خود مي گيرد (گلدان فشرده). آن را هر 5 سال يا زمانيكه ضروري ست تقسيم كنيد.

باغباني: اين گياه حساس به نور كامل آفتاب و يا سطوح بالاي شوري مي باشد. از قرار گيري در بادهاي خشك، آبهاي شور و نور مستقيم اجتناب كنيد. آن را درون زمين هايي در مناطق مناسب با شرايط خودش بكاريد. در غير اينصورت گياهان گلداني را بكار ببريد يا زمانيكه در پاييز، دما به زير 10 درجه سانتيگراد افت مي كند به گلدان انتقال دهيد.
مكان: اين گياه را مي توانيد در مكانهاي كاملا سايه يا نيمه سايه در فضاي سبز كه از بادهاي تند در امانند بكار ببريد. اين گياه مي تواند به عنوان گياه پوششي در مناطق كاملا سايه در فضاي سبز بكار برده شود.
خاك: اسپاتي فيلوم در شرايط بيرون بايستي در خاكهاي اسيدي حاصلخيز تا لومي خنثي با زه كش خوب و مرطوب كشت شود.
آبياري: گياه را آبياري كنيد اما اجازه ندهيد خاك اشباع شود.
در مناطق خشك، مقدار فراواني آب در اختيار گياه قرار دهيد يا گياه را نزديك يك حوض قرار دهيد تا رطوبت نسبي بالا تامين شود.
كوددهي: در طول فصل رشد بطور منظم كود در اختيار اين گياه قرار دهيد تا برگساره هاي آن سبز تيره گردد. كود مايع را هر يكماه يكبار بكار ببريد.
ازدياد و تكثير: اين گياه را در بهار با تقسيم بوته تكثير كنيد. هر ريزوم را به آرامي برداشته و مطمئن شويد كه هر قسمت حداقل دو يا سه برگ داشته باشد. هر قسمت را بطور جداگانه در گلدانهاي 8 سانتي متري حاوي تركيب پيشنهاد شده ي گلداني قرار دهيد و عمق كاشت نيز به اندازه اي باشد كه ريزوم بطور كامل در بستر كشت قرار گيرد و تا سه ماه هيچ كودي را در گلدانهاي تازه كشت شده بكار نبريد؛ به عبارت ديگر، گياه را زماني كه بالغ شدند تيمار كنيد.

مشكلات:
1. اگر رطوبت نسبي هوا پايين باشد كنه قرمز به اين گياه حمله خواهد كرد (اين آفت در سطح پاييني برگها جمع مي شود). اسپري آب بصورت ذرات ريز (ميست)، حداقل يكبار در هفته روي سطح پاييني برگها ضروري مي باشد.
اين گياه به سرعت از بين خواهد رفت اگر حداقل دما تامين نشود.
2. قهوه ا ي شدن نوك برگها: احتمالا ناشي از آبدهي بيش از حد مي باشد و يا ناشي از نور مستقيم آفتاب باشد.
تيمار: گياه را به مكاني سايه جابجا كنيد و دقت كنيد آب زياد در اختيار گياه قرار ندهيد.

3. برگهايي با لكه هاي قهوه اي و نوك لوله شده به سمت بالا: كوددهي بيش از حد
تيمار: كوددهي را متوقف كنيد يا تركيب گلدان را با مقدار زيادي آب شستشو دهيد تا رسوبات ته نشين شده روي ريشه ها شسته شود و مراقب باشيد تا آب اضافي از سوراخ هاي گلدان زه كش شود.

4. در رطوبت نسبي خيلي كم، برگها چروك و خشك مي شوند.
تيمار: رطوبت نسبي را با اسپري كردن آب روي برگها يا قرار دادن آن روي سيني هاي حاوي سنگريزه، افزايش دهيد.

5. عدم گلدهي: در شرايطي كه نور كافي به اسپاتي فيلوم نرسد گلدهي انجام نمي شود.
تيمار: گياه را به مكاني روشن تر جابجا كنيد اما آن را دور از دسترس مستقيم خورشيد نگه داريد تا برگها دچار آفتاب سوختگي سطحي نشود.
همچنين زمانيكه گياه بالغ در چندين سال متمادي تقسيم نشود گلدهي متوقف مي شود بنابراين آن را در بهار تقسيم كنيد.
اسپاتي فيلوم از جمله گياهاني ست كه بهتر گل مي دهد اگر تقسيم بوته انجام شود.

واريته هاي پيشنهادي:
دومينو‘Domino‘: واريته ي متوسط الرشد با برگساره هاي ابلق (كرم و سبز تيره) و عادت رشدي آن بوته اي مي باشد.

واريته ي مونا لُآ ‘Mauna Loa’ كه يك هيبريدي با اسپات هاي بزرگ و برگهاي نيزه اي مستطيلي شكل مي باشد. اين واريته مي تواند تا 60 سانتي متر رشد كند و در تمام طول سال گل مي دهد كه چندين ماه روي گياه باقي مي ماند و رنگشان از سفيد به سبز تغيير مي كند.

سميت: اين گياه براي انسان، گربه و سگ ها سمي ست زيرا اكثر بافت هاي اين گياه اُگزالات (اُكسالات) كلسيم دارند و شيره ي برخي از واريته هايش سوزاننده ي پوست مي باشد. آن را دور از دسترس كودكان و حيوانات خانگي نگه داريد و دست ها را پس از تماس با اين گياه شستشو دهيد.
كاربردها:
اسپاتي فيلوم يكي از مهمترين گياهان آپارتماني مي باشد البته در مناطق گرمسيري اين گياه در فضاي سبز در بيرون كاشته مي شود كه اغلب به عنوان يك گياه پوششي، در حاشيه ي فضاي سبز(سايه دار) يا يك گياه نمونه در منطقه ي سايه دار كاشته مي شود.
گونه هاي اسپاتي فيلوم به حذف بِنزِن- يك ماده ي شيميايي رايجِ خانگي- و نيز الكل، استون و فرمالدهيد شناخته شده اند. همچنين، گفته مي شود كه اين گياه با حذف اسپورهاي كپَك (قارچي) موجود در هوا، بهترين انتخاب براي حمام ها، آشپزخانه و رختشوخانه ها مي باشد.
خلاصه:
مشخصات:
برگساره گل شكل ارتفاع
سبز و برخي واريته ها ابلق زيبا و جذاب، معطر ايستاده cm 30- 22

نحوه ي نگهداري:
آبياري نور دما رطوبت نسبي
دوره ي رشد فعال زياد متوسط (oC 24-16) بالا
باقي دوره كم متوسط (oC 16 -13) بالا

منبع:

http://www.plantsrescue.com

/انتهای متن/