فرشته میرزا
خوانندگی زنان ایرادی ندارد!
خوانندگی زنان در ایران که توسط بسیاری از مراجع تقلید حرام اعلام شده است، تقریباً از ابتدای شروع به کار علی جنتی در وزارت ارشاد رنگ جدیدی به خود گرفته و در طول یک سال اخیر خوانندگان زنی که موفق به اتخاذ مجوز برای آلبومهای شان نشده بودند، بارها از فرصتها استفاده کرده و اقدام به برگزاری کنسرت کردهاند، اکنون این سهلانگاریها زمینه ی ارائه ی مجوز به آلبوم خوانندگی یک زن را برای این وزارتخانه فراهم کرده است.
در این بین اصلیترین چهره دستگاه فرهنگی کشور، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، با وجود دارا بودن تحصیلات حوزوی، بارها درمورد خوانندگی زنان اظهاراتی کرده که بررسی آنها خالی از لطف نیست. وی چندی پیش در حاشیه یک مراسم گفت: «اظهارنظرهای مختلفی در خصوص تک خوانی خواننده زن در کنسرتها وجود دارد اما طبق نظر برخی مراجع تقلید، اگر موجب مفسده نباشد ایرادی ندارد». وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی همچنین در مراسمی که چندی قبل در خانه ی فرهنگ ایران با تکخوانی خانم مهدیه محمدخانی برگزار شد، عنوان کرد: «من اشکالی در تکخوانی بانوان نمیبینم!»
مراجع: داد مردم بلند شده است
این درحالی است که مراجع عالیقدر در واکنش به این مسئله در چهارمین روز دهه ی فجر که به عنوان روز «انقلاب اسلامی، استحکام خانواده، زنان و سبک زندگی ایرانی- اسلامی» نامگذاری شده، اعتراضاتی را عنوان کردهاند. آیتالله مکارم شیرازی در آغاز درس خارج فقه خود در مسجد اعظم قم اقدامات نسنجیده و نادرست وزارت ارشاد را زمینه کمرنگ شدن ارزش های انقلاب دانستند و افزودند: «اخیراً دیده میشود که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ارزشهای انقلاب را یکی پس از دیگری زیر پا میگذارد و شکایت پشت سر هم از وزارت ارشاد اسلامی مطرح میشود؛ داد مردم بلند شده است».
آیتالله حسین نوری همدانی نیز با بیان اینکه حوزه بیدار و هوشیار است فرمودند: «خواندن زن و موسیقی زن در برابر مردان بر اساس قرآن کریم حرام است و وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی حق ندارد چنین کاری کند و مردم ساکت نمیمانند.»
آیتالله علوی گرگانی همچنین، در اعتراض نسبت به تکخوانی خوانندههای زن در کشور و مجوز وزارت ارشاد به انتشار آلبوم آنان گفتهاند: «نباید اجازه دهیم برخیها اهداف امام و انقلاب را به بیراهه بکشانند و عزت زنان جامعه را به بازی بگیرند چرا که یکی از اهداف امام خمینی(ره) از انقلاب اسلامی تکریم زن و مقام زن در جامعه است.»
جالب اینجاست که برخی رسانهها بدون درنظر گرفتن حرام بودن خوانندگی زن، نتوانستند اشتیاق و ذوقزدگی خود را از این مسئله پنهان کنند و با مستعد دانستن خوانندگان زن سعی در ترویج فعالیتهای زنان در عرصه خوانندگی دارند.
شورای فرهنگی اجتماعی زنان چه می گوید؟
دکتر کبری خزعلی رئیس شورای فرهنگی-اجتماعی زنان در گفتوگو با خبرنگار بهدخت، ضمن اشاره به برآشفتگی مراجع تقلید درباره خوانندگی زنان در ایران، گفت: در این شرایط که سند فرهنگی نظام و سیاستهای کلان فرهنگی و همچنین ستاد راهبری آن در دولت تصویب شده است، بعید به نظر میرسد که رئیس محترم دولت که خودشان یک روحانی هستند بتوانند این خشم عمیق مراجع و مردم را بربتابند و دراین باره به سکوت کنند.
عضو شورای انقلاب فرهنگی با بیان اینکه هیچ مردغیوری به این مسائل راضی نمیشود، گفت: من فکر نمیکنم که وزیر محترم ارشاد هم درحالی به این موضوع رضایت داده باشند که از تمام واقعیت این موضوع، مطلع بوده باشند و به نظر نمیرسد ایشان چهره و حرفها و کنشهای غیر ارزشی و دینی این خواننده ی زن را که عکسهای آن در سایتها منعکس شده، دیده باشند، شاید تنها برای شان گزارش شده باشد.
خزعلی تأکید کرد: نباید دوباره به زمان ضد ارزشها بازگردیم و یک ارتجاع محض را به جامعه تحمیل کنیم، در این روزهای دهه فجر باید یادآور ارزشهای اسلام باشیم؛ امام راحل زن را از حضیض ذلتی که شاه برایش فراهم کرده بود تا بهوسیله فریبایی زن، جامعه را به غفلت و در نهایت به اسارت بکشاند، نجات داد و عزت را به زنان بازگرداند و کرامت را در عالیترین سطوح تخصصی علمی به زنان ما بخشیدند. اگر همخوانی زنان حرام هم نباشد، بازهم نباید اجازه ترویج این الگو به زنان جامعه را بدهیم.
وی برخی از مشکلات اصلی حوزه فرهنگ در کشور را بحثهای ازدواج و طلاق، خانواده و مباحث رشد جمعیتی دانست و افزود: گاهی در شرایط بیتابی مردم از مشکلات اقتصادی و شرایط تحریمها، بعضی کارشناسان جوسازیهای کاذب فرهنگی را ترتیب میدهند تا با مشغول کردن مردم به فضاهای تقابلی، آنها را از مسائل اصلی منحرف کنند؛ بنابراین از رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی خواهش میکنم تا با نگرش مجدد به این برنامه، برائت خود را از اینگونه الگوسازیها اعلام کنند و دل مردم و علما را شاد کنند.
خزعلی ضمن عذرخواهی از مردم و نخبگان فرهنگی بهخاطر این حرکت نامناسب فرهنگی، گفت: دور شدن جوانان از ارزشها و تزلزل بنیان خانواده مشکل عمیق فرهنگی ماست و نباید با درگیر شدن به مسائل سطحی و مبهم مانند خوانندگی زنان، که حرام بودن آن بر کسی پوشیده نیست، مشکل جدیدی بر مسائل فرهنگی بیفزاییم.
مجوز تک خوانی نداده ایم
دفتر موسیقی معاونت امور هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی اما در پاسخ به اعتراضات مردمی به اعطای مجوز به آلبوم «تو را ای کهن بوم و بر دوست دارم»مطرح کرده است که این آلبوم همخوانی زن و مرد است و این دفتر تاکنون هیچگونه مجوز تکخوانی بانوان اعم از آلبوم صوتی یا اجرای صحنهای، مگر در موارد کنسرت ویژه بانوان صادر نکرده است.
سوال اصلی : زنان ما به کجا می روند؟
در پایان این سه سوال پیش میآید که:
اول: چرا مسئولین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به عوض دنبال کردن جدی وظیفه و ماموریت خود در حوزه فرهنگ، به حیطه هایی مثل فقه و احکام شرعی وارد می شوند؟ بهتر نیست این حیطه را برای علما و مراجع تقلید بگذارند و به کار اصلی خود بپردازند؟
دوم: بحث “خوانندگی زنان” با این همه سروصدا و حاشیه آیا موجب فتح باب برای قبح شکنی از اموری نمی شود که در فقه شیعی حرام است و به لحاظ فرهنگی هم یک بازگشت ارتجاعی به ارزش های زمان طاغوت حساب می شود؟
و سوال مهم تر از همه: این که آیا خطی که امروزه برای حرکت زنان به سمت رشد و پیشرفت در نظر ماست به عنوان یک جامعه ی اسلامی که به رژیم پهلوی به عنوان وابسته ی غرب در این مورد انتقادهای اساسی داریم، این خط است؟ آیا حضور و درخشش زنان در عرصه ی هنر در جامعه ی ما باید الزاما در این مسیر تعریف شود؟
در یک کلام قرار است زنان ما به کجا بروند؟