طلاق رجعی به مصلحت خانواده است

سرویس اجتماعی به دخت ؛ الهام آخوندان/

با وجود همه تدابیری که اسلام برای جلوگیری از طلاق های احساسی در نظر گرفته، گاه دیده می شود که بنای مقدس ازدواج، قربانی خشم و نفرتی زودگذر می گردد.  اینجاست که حقوق اسلامی در جامه مصلحت وارد عرصه خصوصی خانواده می‌شود.و درصدد است تا فرصتی دوباه برای فکرکردن و بازبینی به طرفین بدهد. آنها در این مدت می توانند به اشتباهات گذشته فکرکنند و با اصلاح آنها دوباره بازگردن، در حالی که این بارقدر همدیگر رابیشتر می دانند. چون طعم تلخ جدایی را می چشند و کاملا لمس می کنند که جدایی از هم چقدر سخت است .  بنابراین ممکن است به زیبایی ها ی گذشته فکر کنند و از تصمیم خود پشیمان شوند. اسلام با در نظر گرفتن راهکارطلاق رجعی، زمینه احیای دوباره زندگی را با حفظ شان زن و ابراز علاقه از سوی مرد بازگذاشته است.

طلاق رجعی قرار دادی برای جدایی است با تقاضای مرد که درآن امکان ادامه زندگی زناشویی  با رجوعی ساده در مدت عده فراهم است.از جهت قانونی طلاق به حکم دادگاه و به درخواست زن نیز طلاق رجعی می‌باشد، با این تفاوت که رجوع از آن باید به توافق طرفین برسد.

بناربرای  جز موارد معدودکه طلاق را از حکم رجعی بودن خارج ساخته و آنها را بائن نامیده اند، بیشتر طلاق ها رجعی است . در طلاق بائن  راه برگشتی جز توسل به تشریفات مجدد ازدواج وجود ندارد.

آثار طلاق رجعی را می‌توان چنین برشمرد:

1. امکان رجوع شوهر به زن در مدت عده (ماده 1148 قانون مدنی)
2. حق زن در مطالبه نفقه در مدت عده (ماده 1109 قانون مدنی)
3. امکان توارث زوجین در صورت فوت یکی از آنها در مدت عده (ماده 943 قانون مدنی). بنابراین اگر شوهر در مدت عده فوت کند زن از او ارث می‌برد.
4. در مدت عده رجعیه ازدواج مرد با دختر برادر یا دختر خواهر زن موکول به اجازه زن است.
5. در مدت عده رجعیه مرد نمی تواند با خواهر زن ازدواج کند.
6. طبق شواهد عدیده و ماده 8 قانون امور حسبی مطلقه رجعیه در حکم زوجه دانسته شده است. این حکم آثار بسیاری دارد. مثلاً رابطه نامشروع زن در مدت عده در حکم رابطه داشتن زن شوهر دار است. پس اگر زن یا مرد مرتکب زنا شوند به مجازات زنای محصنه (سنگسار) محکوم می‌شوند. (ماده 85 قانون مجازات اسلامی)
7. زنای با زنی که در عده رجعیه است موجب حرمت ابدی می‌شود بر خلاف عده طلاق بائن (ماده 1054 قانون مدنی)
8. در مدت عده رجعیه چنانچه مرد 3 همسر دائم دیگر داشته باشد نمی تواند دیگری را به نکاح دائم خود درآورد.
9. ایجاد حرمت ابدی ناشی از نه طلاق که شش تای آن عدی (نوعی طلاق رجعی) باشد (ماده 1058 قانون مدنی)

در مورد اینکه طلاق به حکم دادگاه یا درخواست زن، رجعی است یا بائن، بین حقوق دانان اختلاف نظر می باشد.گروهی معتقدند اگر ما طلاق به حکم دادگاه و به درخواست زن را بائن بدانیم، سبب می‌شود که علاوه بر رجوع، سایر آثار طلاق رجعی را نیز از این طلاق سلب کنیم، در حالی که هیچ دلیل قانونی و منطقی برای این امر نداریم و ملاحظه می‌شود که از میان آثار فوق فقط حق رجوع مرد ممکن است با مقتضای حکم طلاق دادگاه مخالف باشد و هیچ یک از آثار دیگر آن با طلاق به حکم دادگاه منافاتی ندارد، و حتی رجعی بودن طلاق در مواردی به نفع زن می‌باشد.

پس بهتر است بگوئیم که طلاق به حکم دادگاه رجعی است، لیکن رجوع باید با توافق طرفین صورت گیرد که هم حکمی معارض با ماهیت طلاق نداده باشیم و هم اگر کدورت های ما بین زوجین برطرف شد و زن شرایط را برای بازگشت به زندگی مشترک مساعد دید، امکان ادامه رابطه زناشویی وجود داشته باشد. این هم به نفع زن است و هم شوهر و هم مصلحت جامعه در آن رعایت می‌شود، مضافاً اینکه امکان سوء استفاده شوهر در این مورد به کلی منتفی می‌شود.خلاصه اینکه باید پذیرفت که از جهت قانونی و منطقی طلاق به حکم دادگاه و به درخواست زن نیز طلاق رجعی می‌باشد با این تفاوت که رجوع از آن باید به توافق طرفین برسد.

گروهای دیگر معتقدند اگرچه در رجعی بودن طلاق مصلحت‌ها و حکمت‌هایی نهفته است، اما حکم رجوع مانند هر وسیله ای ممکن است در راه نادرست مورد استفاده قرار گیرد و مورد شایع آن زمانی است که زن به دلایل مربوط به شوهر خویش، متقاضی طلاق از وی می‌باشد و پس از امتناع شوهر از دادن طلاق و رجوع به دادگاه و الزام شوهر به طلاق و غیره، موفق به جدایی از همسر خویش می‌شود، اما پس از گذشت این مراحل دشوار، شوهر با رجوعی ساده وضعیت را به حال سابق باز می‌گرداند. این وضعیت سبب می‌شود که زمینه ایذاء زن توسط شوهر فراهم شده و راه سوء استفاده شوهر مخالف طلاق باز باشد، در این صورت تلاش زن به دور تسلسلی می‌ماند که هر بار با رجوع شوهر بی فایده می‌شود.بنابراین گروهی از حقوق دانان طلاق به حکم دادگاه و به درخواست زن را طلاق بائن می دانند تا حق رجوعی در میان نباشد.

/ انتهای متن/