سبزه عید یادت نره
امروز می خواهیم باشما همراهان عزیز طرز تهیه چند نوع سبزه را مرور کنیم. شاید فکر کنید خرید سبزه، بسیار راحت‌تر از سبز کردن آن باشد، اما مطمئن باشید لذت سبز کردن سبزه نوروز به کمی زحمت می‌ارزد.
سرویس فرهنگی به دخت/
سبزه از قدیم الایام عضو ثابت سفره های هفت سین بوده است. در ایران باستان رسم بر این بود که بیست و پنج روز قبل از نوروز در کاخ پادشاهان دوازده ستون از خشت خام برپا می‌ساختند و بر هرکدام یک نوع غله می‌کاشتند و معتقد بودند اگر سبزه‌ها خوب بروید، سال پر برکت و پر محصولی را در پیش خواهند داشت.
به مرور زمان این عضو ثابت هفت سین تنها به نماد رویش و طراوت تبدیل شد و با تنوع بسیار پای ثابت هفت سین ماند.
برای تهیه سبزه از انواع بذر می توان استفاده کرد و با کمی دقت می شود بهترین و زیباترین سبزه را به آسانی در منزل تهیه و مدل داد. فقط کافیست کمی حوصله به خرج بدهیم.
سبز کردن گندم
۱۲ روز مانده به عید، یک لیوان گندم را درون کاسه‌ای ریخته و با آب سرد می شوییم. به اندازه ۲ تا ۳ بند انگشت روی آن آب می‌ریزیم و تا ۲ روز صبر می‌کنیم و طی این مدت ۲ بار آب آن را عوض می‌کنیم.
وقتی گندم‌ها شروع به جوانه زدن کردند، آب کاسه را خالی کرده و گندم‌ها را درون یک دستمال نخی می‌ریزیم.
سعی کنید دستمال همیشه مرطوب بماند. وقتی گندم‌ها شروع به ریشه زدن کردند، آنها را به آرامی از درون دستمال خارج می‌کنیم. کف ظرف مورد نظر، لایه‌ای از پنبه را پخش کرده و گندم ریشه زده را درون آن ریخته و پخش می‌کنیم.
روی گندم‌ها را پارچه‌ای نخی انداخته و هر روز روی آنها کمی آب اسپری می‌کنیم، تا ساقه پیدا کند.
وقتی ساقه نقره‌ای رنگ شد، پارچه را از روی آن برداشته وظرف را در زیر نور و جای خنک قرار داده، هر روز مقدار کمی آب در حدی که مرطوب بماند، روی آنها اسپری می‌کنیم.
سعی کنید آب را به صورت یکنواخت به همه قسمت ها بپاشید تا سبزه یکنواختی داشته باشید. اگر می خواهید گندم سریع رشد کند، باید آن را در جای نسبتا گرم نگه داشت و اگر می خواهید دیرتر رشد کند، در جای خنک نگه دارید.
سبز کردن عدس
حدوداً ۱۵ تا 18روز قبل از نوروز مقداری عدس داخل کاسه ریخته و با آب پر می‌کنیم و می گذاریم چند روز در دمای اتاق بماند.
عدس معمولا آب را به خود جذب می‌کند.گاهی کنترل می‌کنیم و اگر آب عدس کشیده شده بود، باز هم به آن آب اضافه می‌کنیم و می گذاریم تا عدس‌ها جوانه بزنند( گندم یا عدس داخل آب جوانه نمی زند. فقط باید کاملا خیس بخورند. وقتی عدس های خیس خورده را لای دستمال نمدار منتقل کنیم، شروع به جوانه زدن می کنند.) بهتر است که آب عدس را هر روز عوض کنیم. چون ترشیده و کف می‌کند.
بعد از آن که عدس‌های تان کمی جوانه زدند، آنها را آبکش کرده و در ظرف مورد نظر ریخته و روی آن را با دستمال نخی پوشانده و روی آن آب بپاشید و کنار پنجره، جایی که نه سرد و نه زیاد گرم است، می گذاریم تا رشد کنند.
هر روز باید عدس‌ها را خیس کرده و آب اضافه آنها را بیرون ریخت. و حتما دستمال رویی را مرطوب نگهدارید. هیچوقت عدس‌ها را به صورت لایه نازک در ظرف تان نریزید. بهتر است که کمی به صورت گنبدی شکل در آورید.
بعد از آن که جوانه ها مقداری رشد کرده و کمی سبز شد، می توانید دستمال روی آن هارا برداشته و به آب دادن عدس‌ها ادامه دهید و مطمئن باشین که نور طبیعی به آنها بخورد. حتما ظرف تان را گاهی بچرخانید تا سبزه‌ها به صورت کج به طرف نور رشد نکنند.
سبز کردن قره ماش
دو لیوان قره ماش را درون کاسه‌ای ریخته و تا ۲ بند انگشت آب روی آن، آب می‌ریزیم. پس از ۴ روز ماش‌ها سفید می‌شوند، پس آنها را درون دستمالی نخی می‌ریزیم . پس از سه روز که ماش‌ها جوانه زدند، آنها را درون ظرف مورد نظری که از قبل کف آن لایه‌ای از پنبه گذاشته‌ایم ، می‌ریزیم و روی آنها را بادستمال خیس می‌پوشانیم.
پس از سه روز دستمال را از روی قره ماش‌ها برمی‌داریم و در حدی که فقط مرطوب بمانند، روی آنها، آب اسپری می‌کنیم و آنها را در آفتاب قرارمی‌دهیم.
این دانه ها طی ۲ هفته به شکل زیبایی رشد خواهند کرد و آماده خواهند شد تا سر سفره هفت‌سین قرار گیرند.
سبزه های کوزه ای
تهیه کوزه سبز نیز بسیار جالب است. با استفاده از یک کوزه سفالی بدون لعاب و مقداری بذر ترهتیزک (شاهی) یا خاکشیر در حدود یک هفته به نوروز نیز می توانیم کوزهای سبز درست کنیم.
ابتدا کوزه را از آب پر می کنیم و برای مدت یک شبانه روز آن را همانطور پر از آب نگه می داریم تا جدار کوزه کاملاً خیس شود. سپس یک جوراب نایلونی روی کوزه می کشیم.
بذر مورد نظر را که قبلاً برای مدت بیست و چهار ساعت در آب خیس کرده ایم به آرامی با دست روی جوراب نایلونی می کشیم طوری که بذرها که حالا دیگر بعد از خیس شدن کاملاً ژله ای شده ان، به طور یکنواخت همه جا پخش شوند. بذر به آسانی به سطح جوراب نایلونی می چسبد.
کوزه را همواره پر از آب نگه می داریم. چون هر روز مقداری از آب کوزه تبخیر می شود. باید به طور مرتب در آن آب بریزیم. آب از داخل کوزه به جداره آن راه یافته و به بیرون تراوش نموده جوراب را مرطوب می کند به این ترتیب بذر جوانه زده و ریشه ها به سطح بیرونی کوزه می چسبند.
سبزه عروسكي
با استفاده از عروسك هم مي توانيم سبزه زيبا و چشم نوازي تهيه كنيم.
براي اين مورد، نيم تنه عروسكي را انتخاب مي كنيم،سپس پارچه نخي و نازكي را به صورت دامن كلوش مي بريم و آن را تن عروسك مي كنيم طوري كه طرف پشت آن تا پايين باز باشد تا مثل شنل به نظر برسد.
عروسك را روي بشقاب قرار مي دهيم وبذر ترتيزك(شاهي) یا خاکشیر را روي آن مي ماليم. روي يك سيني پارچه نازك و نخي قرارمي دهيم و وسط آن را به اندازه كمر عروسك به طور دايره اي شكل مي بريم و سپس عروسك را درون اين دايره قرار مي دهيم، و روي پارچه دايره اي شكل هم بذر مي ماليم. هرروز هم با اسپري روي آن آب مي پاشيم.
روي سيني سبزه را با نايلوني مي پوشانيم به صورتي كه سبزه داخل آن هواي كافي داشته باشد. وقتي جوانه زد، نايلون را برمي داريم و هر روز يكي، دوبار روي آن با اسپري آب مي ريزيم. وقتي كمي سبز شد، قسمت دايره شكل رامثل دامن به تن عروسك مي كنيم.
مي توانيم از تركيب دو نوع بذر، برای تزیین بیشتر استفاده کرد.
سبزه آدمکی
برای کاشت سبزه آدمکی به یک جوراب نازک زنانه رنگ روشن و کمی خاک اره برای پر کردن جوراب و بذر چمن احتیاج داریم.
داخل جوراب زنانه نازک رنگ روشن، بذر چمن ریخته و روی آن خاک اره می ریزیم و انتهای جوراب را گره میزنیم.
از دو طرف جوراب پر شده تکه کوچکی جدا کرده با نخ دور آن را می بندیم این برای گوش است و برای بینی نیز به همین طریق عمل می کنیم. برای چشم ودهان از دکمه استفاده می کنیم.
می توانیم از سیم برق پوشش دار برایش عینک بسازیم.
حالا ظرف بزرگی را پر از آب کرده جوراب را داخل آن قرار می دهیم تا خاک اره خوب خیس بخورد. بعد از 1-2 ساعت آدمک را در بشقاب یا کاسه گذاشته طوری که قسمت گره دار داخل بشقاب باشد.
داخل بشقاب باید همیشه آب داشته باشد. روی سر جوراب را مرتب اسپری می کنیم تا خشک نشود.
می توانیم از بذر لعاب دار مثل خاکشیر نیز استفاده کرده و در این صورت آدمک خود را با جوراب و خاک اره میسازیم سپس بذر لعابدار از قبل خیس شده را مستقیما روی قسمت سر ماکت میزنیم.
توصیه های کلی برای تهیه سبزه عید
استفاده از ظروف سفالی و چینی نتیجه بهتری خواهد داشت تا ظروف پلاستیکی.
آبی که در طی مراحل کشت سبزه عید استفاده می کنید آب ولرم باشد.
از بذرهای کهنه استفاده نکنید.
اگر در محیط گرم و خشک زندگی می کنید تا مرحله ای که جوانه ها هنوز به یک سانت نرسیده اند از پارچه مرطوب استفاده کنید.
گروه هنر و زندگی به دخت/ انتهای متن/
