این «برف بی صدا…» روان مردم را می خراشد
از آنجا که مدیران سیما به این نتیجه رسیده اند که چون بخش زیادی از مردم ایران طبق رسوم دیرینه خود علاقه و عادت به شنیدن قصه های شبانه دارند؛ دنبال کردن سریال های ایرانی را همچون قصه شنیدن های شبانه از زبان بزرگان خانواده و فامیل، تلقی کرده و به تماشای آن عادت کرده اند. به همین دلیل هم پذیرفته اند که باید حداقل چند شبکه مهم سیما هرشب سریالی برای پخش داشته باشد و به اصطلاح آنتن تلویزیون برای این قصه گویی های شبانه پر باشد!
این موضوع البته ایرادی که ندارد هیچ، به شرط ساخت سریال های پرمحتوا و با کیفیت می تواند بسیار خوب و مفید هم باشد. اما مشکل از جایی آغاز می شود که کمیت در سریال سازی کیفیت را قربانی می کند و برای پر شدن آنتن، مدیران بخش فیلم و سریال سیما حاضر می شوند چشم شان را روی ایرادات منطقی داستان فیلمنامه، ایرادات فنی و ساختاری و کیفیت پایین بخشی از مجموعه های داستانی ببندند.
گرچه مدیران سیما لطف می کنند و یک حداقل های واقعا حداقلی! را برای پخش سریال از سیما در نظر می گیرند تا خط قرمزها تا حدودی رعایت شود؛ اما…
مجموعه داستانی «برف بی صدا می بارد» به نویسندگی مرحوم احمد بهبهانی، زهرا پارسافر و طیبه شجری و با کارگردانی پوریا آذربایجانی و تهیه کنندگی محمدرضا شفیعی دو ماه است که از شبکه سه پخش می شود.
فصل اول این مجموعه از اواخر دهه ۶۰ شروع می شود و قرار است که داستان زندگی خانواده سنتی حاج عطای شکیبا را روایت کند. حاج عطایی که بازاری، از مبارزان قبل از انقلاب و اهل جبهه و جنگ بوده است.
دو دختر دانشجوی او در آستانه ازدواج قرار دارند و یک دختر کنکوری و یک دختر و پسر خردسال هم دارد. و نویسندگان داستان هم اصلا لزومی نمی بینند که غیرمنطقی بودن این فاصله سنی بین سه فرزند اول و دو فرزند آخر را توضیح بدهند و یا حداقل دیالوگ بهانه آوری در این زمینه برای مخاطبان بتراشند!
و البته عنصر اصلی داستان هم مانند آنچه در فیلمنامه های قبلی مرحوم مسعود بهبهانی همچون «نرگس» و «لیلا» دیده می شود، طراحی یک دشمن خانوادگی است که همه جوره علیه آدم های خوب داستان توطئه آفرینی می کند.
عنصری که اگر برپایه منطق، و هوشمند در نظر گرفتن مخاطب و خردمند تصویر کردن شخصیت های مثبت سریال پیش برود ایرادی ندارد، ولی اگر عکس آن باشد (که متاسفانه در سریال برف بی صدا می بارد این چنین هست) موجب آزار مخاطب می شود.
از سوی دیگر از آنجا که حوادث درام این مجموعه داستانی در بستر گذر تاریخ روایت می شود، پس قاعدتا باید نویسندگان و کارگردان توجه ویژه و دقیقی به توالی حوادث تاریخی و وقایع دهه ۶۰ و حتی فلش بک (بازگشت به گذشته) حوادث مربوط به دوران مبارزه عطا و خواهرش با رژیم پهلوی، می کرده اند.
اما متاسفانه اینطور نیست و نویسندگان و کارگردان بدون تحقیق کافی درباره حوادث و شرایط زمان روایت داستان، داده های غلط تاریخی فراوانی را در سریال خود به مخاطب ارائه کرده اند.
اینکه نشان داده می شود احمد از جبهه مدام با نسرین در تماس بوده (گویی رزمنده ها به تفریح رفته و جبهه خانه خاله است) یا بازگشت تعدادی از اسرا آن هم در زمستان ۱۳۶۷ و چند ماه بعد از پایان جنگ، و یا به تصویر کشیدن زندان ساواک آن هم با لباس زندانی های آمریکایی در قرن گذشته در محیطی که اصلا هیچ شباهتی به زندان های دوران پهلوی ندارد و موارد بسیاری از این دست، باورپذیری سریال را تا حد زیادی برای مخاطب اهل تفکر غیرممکن کرده است.
همچنین ایرادات منطقی حوادث داستان به ویژه درباره فریب کاری های حبیب کیانی- پسر شریک سابق حاج عطا- و عدم هوشمند تصویر کردن شخصیت های مثبت داستان در فهم چرایی ماجراهایی چون تصادف و مرگ حاج عطا و همسرش، ورشکستگی شرکت و… گاهی آن قدر زیاد می شود که انسان تصور می کند فیلمنامه نویسان کل پی رنگ داستان این سریال را بر پایه احمق فرض کردن مخاطب نوشته اند.
و در نهایت آب بستن در فیلمنامه «برف بی صدا می بارد» و به شدت کشدار و خسته کننده شدن آن به علاوه گریه و اشک و آه های سیمین و دعواهای اعصاب خردکن سیمین و نسرین، این مجموعه را به سریالی تبدیل کرده که هر شب گرچه قصه گویی دارد، ولی اعصاب و روان مخاطبان را می خراشد و روحشان را می آزارد.
آنچنان که در ابتدای این مطلب نوشته شد، پر کردن آنتن و وجود خط قرمزهای حداقلی قطعا باعث می شود که مدیران بخش فیلم و سریال سیما هیچ لزومی برای تذکر دادن به عوامل این سریال برای ایرادات منطقی فیلمنامه، غلط های فاحش کارگردانی و در کل کیفیت پایین آن نبینند.
اتفاق نامبارکی که منتقدان و مخاطبان اهل فکر آرزو دارند روزی پایان پذیرد و مدیران با عوض کردن نگاه خود از ساخت سریال های کشدار و کم کیفیت جلوگیری کنند.
و این روند تغییر نمی کند مگر با تدوین آئین های متقن و تعیین اصول و شاخص های علمی که براساس نظر کارشناسان خبره در عرصه های روانشناسی اجتماعی، تاریخ، مردم شناسی و… برای فیلمنامه نویسان و کارگردانان سیما در نظر گرفته شود.
و مهم تر از آن نظارت صحیح بر ساخت سریال ها از ابتدای تصویب فیلمنامه (نه تصویب موضوع و کلیت داستان) تا مرحله ساخت و مرحله تدوین اثر…
انتهای متن/
