نمایشگاه عرضه ی محصولات دست ساز زنان برگزار شد

گزارشگر به دخت ضمن حضور در این نمایشگاه، مصاحبه کوتاهی را با خانم “فائزه درخشانی” یکی از اعضای گروه “دستادست” که یک سازمان مردم نهاد و کسب و کار اجتماعی است، انجام داد.

چند سال است که به عنوان یک سازمان مردم نهاد فعالیت دارید و چند نمایشگاه در این مدت برگزار کرده اید؟

تقریبا سه سال است که گروه ما تشکیل شده و سالی دو الی سه بار نمایشگاه برگزار می کنیم . دو نمایشگاه اول در ارومیه بود و ٦ تای بعدی را در تهران برپا شد. در مجموع تا الان هشت نمایشگاه داشته ایم.
ایده ی اصلی این فعالیت و حرکت اجتماعی از کجا آمد؟ هدفتان چیست؟

وقتی کتاب “جهانی بدون فقر” آقای محمد یونس بنگلادشی و کارهایی که در زمینه ی کسب و کار اجتماعی در بنگلادش انجام داده بودند را خواندیم به انجام این نوع فعالیت اجتماعی در ایران ترغیب شدیم. در واقع ایده ی اصلی گروه ما ایجاد کسب و کار اجتماعی یا همان کارآفرینی اجتماعی است. هدف ما  با هدف خیریه ها متفاوت است؛ خیریه ها وقتی کاری انجام می دهند عمدتا فعالیت آن ها غیرپایدار است یعنی تا زمانی که آن خیریه وجود دارد کمک ها هم وجود دارد و وقتی خیریه به هر دلیلی نباشد دیگر تغییر خاصی در زندگی فرد نیازمند ایجاد نمی شود چون فرد وابسته به آن خیریه بوده است. اما در واقع رسیدن به پایداری هدف اصلی ماست یعنی ما می خواهیم گروه های وابسته به ما بعد از مدتی، از حمایت ما مستقل شده و دیگر نیاز به کمک و حمایت ما برای فروش و عرضه ی محصولاتشان نداشته باشند و ما توانسته باشیم تغییری اساسی در زندگی آن ها ایجاد کنیم. البته این فرآیند طولانی مدت و زمان بر است و چون ما بودجه کافی نداریم مجبوریم آرامتر حرکت کنیم.

 
جامعه هدف و گروههای وابسته به شما عمدتا چه کسانی هستند؟

چون تولید کننده محصولات دست ساز عموما زنان هستند، بنابراین زنانی که به حاشیه رانده شده اند و به نوعی با بازار نمی توانند ارتباط بگیرند گروه های هدف ما هستند.مثلا زنان روستایی، زنان مهاجر، زنان سرپرست خانوار، زنان معلول و…

فعالیت اصلی گروه دستادست چیست؟

ما در ابتدا مسئولیت عرضه ی کالاها را به عهده داریم یعنی قرار داد مشخصی با گروه ها (زنانی که محصولات دست ساز تولید می کنند) می بندیم که اگر کاری فروش رود ده درصد آن برای گروه ما برداشته شده و مابقی را به آن ها برمی گردانیم. گروه های مختلفی هستند که محصولات افراد نیازمند را برای ما ارسال می کنند و پس از قیمت گذاری آن ها را عرضه می کنیم و در آخر نمایشگاه هر چه را که نتوانیم به فروش برسانیم به آن ها برمی گردانیم.

از طرفی کار ما فقط فروش و عرضه نیست ما واحد طراحی داریم و با توجه به بازخورد نمایشگاه ها و سلیقه ی مشتریان به آن ها ایده ی ساخت کارهای جدید را می دهیم که بتوانند مطابق با نیاز بازار و مردم محصولی را تولید کنند. مثلا طراح گروه ما مراحل ساخت برخی محصولات را برای این افراد فیلم می گیرد و این افراد توسط این فیلم چند دقیقه ای کار خود را اصلاح می کنند. در واقع دستاست سعی می کند از فناوری  برای برقرای ارتباط استفاده می کند و این ویژگی گروه ماست.

همچنین کمک می کنیم گروه های مختلف به هم وصل شوند و از طریق هم یک محصول را تولید کنند. مثلا مانتوهایی را در نمایشگاه داریم که محصول چند گروه است؛ دختری از قائمشهر مانتوها را دوخته، گلدوزی آن را دختری دیگر در تهران انجام داده، قلاب بافی های مانتوها را را دختری در پاوه وشماره دوزی های روی مانتوها هم کار دختران افغان در شهر ری است. سعی کردیم این گروه ها را به هم وصل کنیم تا قدرت رقابت آن ها را در بازار بالا ببریم.

راه های آشنایی و برقراری ارتباط با گروه شما از چه طریقی می باشد؟

اعضای گروه ما  قبل از شکل گیری گروه دستادست، سابقه ی کارهای اجتماعی  مختلف را داشتند و در واقع به واسطه ی ارتباطات و سرمایه ی اجتماعی قوی ای که داشتیم با گروه های مختلف در ارتباط بودیم و از این طریق این خانم های نیازمند به ما معرفی شدند. بعضی گروه ها نیز به مرور خودشان ما را پیدا کرده و با ما ارتباط می گیرند.
ارزیابی شما از بهبود وضعیت اقتصادی جامعه هدفتان چیست؟

دقیقا نمی توانم بگویم که فقط فعالیت ما وضعیت اقتصادی این افراد را بهتر کرده چون این افراد خودشان نیز تلاش هایی برای بهبود زندگیشان انجام می دهند و سازمان های مرمم نهاد و گروه های دیگر  نیز در راستای ارتقاء شرایط زندگی آن ها تلاش هایی انجام می دهند. ولی می توانم بگویم اعتماد به نفس زنان کارآفرین پس از عرضه و فروش محصولاتشان توسط ما بسیار بالا رفته است.

از محدودیت های فعالیت خود بگویید.

ما توان برگزاری نمایشگاه های بیشتر را نداریم و از طرفی مکان بزرگی در اختیار ما قرار نمی گیرد که بسیاری از محصولات را عرضه کنیم و هر سری تنها به عرضه ی چند محصول اکتفا کرده ایم مطمئنا اگر فضا بیشتر باشد محصولات بیشتری را می توانیم عرضه کنیم و در نهایت شرایط اقتصادی این زنان بهتر خواهد شد.

مسأله دیگر این است که مدل کسب و کار اجتماعی در کشور ما وجود  ندارد  و ما گروه خود را به عنوان سازمان مردم نهاد ثبت کردیم و می دانید که سمن ها محدودیت های خاصی دارند و چون نباید هیچ فعالیت تجاری ای در آن ها صورت گیرد، ما دائما باید این را ثابت کنیم که سودی از فروش محصولات دست ساز به ما نمی رسد و ما فقط عرضه کننده ی کار هستیم. در حالیکه یک کسب و کار اجتماعی از روش های کارآفرینی برای حل مشکل اجتماعی استفاده می کند و درآمدی که کسب می شود برای ارتقاء کارش صرف کرده و سود دهی هدفش نیست. این مدل خاص در ایران تعریف نشده، آقای محمد یونس بنگلادشی از این مدل استفاده کرده و موفق هم بوده. به اعتقاد من  روش های کارآفرینی بسیار روش های قدرتمندی هستند و وقتی برای حل مشکل اجتماعی استفاده شوند می توانیم کاراتر  و بهتر و پایدارتر عمل کنیم. ولی در سازمان مردم نهاد دست و پای ما بسته است و نمی توانیم از پتانسیل های کارآفرینی و کسب و کار اجتماعی استفاده کنیم.
لطفا در مورد نمایشگاه عکس هم حرف بزنید.

ما این سری فراخوان مسابقه عکس با ایده های زندگی زنان، مشارکت زنان، کار زنان وغیره داشتیم و عکس های منتخب را در کنار نمایشگاه برای بازدیدکنندگان به نمایش درآوردیم تا مخاطبین با فعالیت های اقتصادی زنان در شرایط مختلف آشنا شوند.

/انتهای متن/