کشاورزی، شغل خوبیست برای زنان اگر…

کشاورزی کار سخت و طاقت فرسایی است و وقتی یک زن با وجود لطافت ها و ظرافت هایی که دارد  شغل سخت و طاقت فرسای کشاورزی را انتخاب می کند، برای تلاش و پشتکار او باید تمام قد ایستاد و از او تقدیر کرد. او جوانی، زیبایی و سلامتش را زیر نور آفتاب، در گرما و سرما به مرور از دست می دهد تا به هدفی برسد که به آن اعتقاد راسخ دارد. بماند که او مسئولیت های دیگری چون مادری، خانه داری، همسرداری و… را نیز برعهده دارد و الحق و الانصاف با مدیریت زمان و شرایط از عهده ی آن ها نیز به خوبی بر می آید.

“شیما زینی وند” بانوی کشاورز تحصیل کرده ایست ۳٠ ساله  که در “ماژین” یکی از شهرهای شهرستان دره‌شهر در استان ایلام زندگی می کند. متأهل است و لیسانس مدیریت بازرگانی دارد.

چند سال است که کشاورزی می کنید؟ و در این کار چه کسانی به شما کمک می کنند؟

– از ١٥ سالگی در کنار پدر و مادر و خواهران و برادرانم کار کشاورزی را شروع کردم و در حال حاضر نیز با همسرم به این کار مشغولیم. در واقع از ابتدا شغل پدری ما کشاورزی بوده، پدرم در شرکت تعاونی روستا کار می کرد و در شهرمان به او مدیرعامل می گفتند ولی چون منطقه کوچک است در کل کارگر محسوب می شد. شغل اکثر مردم ماژین کشاورزی و دامداری و باغداری است.

 

موقعیت کشاورزی در منطقه شما چگونه است؟

• ما در استان ایلام هستیم اما به لحاظ مسافتی به پل دختر نزدیکتریم. همچنین یک ساعت با دره شهر و از طرفی ٤٥ دقیقه با اندیمشک فاصله داریم.در مجموع  به لحاظ جغرافیایی نسبت به مناطق دیگر ایلام، آب و هوای گرمی داریم و اینطور نیست که بتوانیم تمام فصول کشاورزی کنیم یعنی دو محصول بهاره و پاییزه داریم. قبلا صیفی جات می کاشتیم ولی بعد از خشکسالی و ورشکستگی کشاورزان مان به دلیل نوسان بازار، محصولات مان را تغییر دادیم. دو سالیست که صیفی جات نمی کاریم و رو به سوی باقالی، گندم و حبوبات آورده ایم چون سود بیشتر و ضرر کمتری دارند.

با وجود اینکه شهرستان دره شهر زمین حاصلخیزی دارد و در نتیجه مردم درآمد خوبی دارند اما زمین منطقه ماژین حاصلخیز نیست و بسیار سنگ دارد و هر محصولی جواب نمی دهد. همچنین وضعیت حاصلخیزی زمین ها نیز باز متفاوت است بعضی جاها بهتر و بعضی جاها بدتر است و بالنسبه درآمد پایین تری دارند.

باغات منطقه ماژین نیز نسبتا خوب هستند، مثلا لیموی ماژین بسیار مرغوب است و اخیرا جهاد کشاورزی نیز طرح هایی آورده کرده که مردم به سوی باغداری تمایل پیدا کرده اند و باغداری هم می کنند.

 

چه انگیزه ای باعث شد کشاورز شوید؟

• کشاورزی شغل پدری من است و من از کودکی در کنار خانواده ام کشاورزی می کنم. از طرفی با اینکه تحصیلات دانشگاهی دارم اما به دلیل عدم بازار کار مناسب در شهرمان مجبورم همین کار را همچنان ادامه بدهم و در واقع بیکاری و نبود شغل دیگر اولین انگیزه ام برای انجام این کار است. البته مدتیست تدریس خصوصی هم انجام می دهم اما با قیمت بسیار نازل، چون همشهریان من شرایط مالی ضعیفی دارند.

 

  از کودکی در کنار خانواده ام کشاورزی می کنم. از طرفی با اینکه تحصیلات دانشگاهی دارم اما  بیکاری و نبود شغل دیگر اولین انگیزه ام برای انجام کار کشاورزی است

 

از نظر شما ضعف اصلی شغل کشاورزی چیست؟

• من به کشاورزی فعلی ای که در شهرمان انجام می شود بسیار انتقاد دارم چون صرفا برای امرار معاش روزانه کار می کنیم و شاید من و همسرم فعلا بتوانیم امورمان را به هر صورت بگذرانیم چون دو نفریم و بچه نداریم اما برای یک خانواده عیالوار خیلی این کار کم درآمد است. یعنی نمی توانیم روی پولی که در می آوریم حساب باز کنیم و با آن پس انداز کرده و مثلا به مسافرت و زیارت برویم. واقعا درآمدمان کم است و همیشه دلهره داریم.

 

از مزایای شغل کشاورزی خصوصا برای خانم ها برایمان بگویید.

• اگر خرید محصولات مان تضمینی باشد و بدانیم که آنچه کاشتیم خریدار دارد و به فروش می رود، کشاورزی از بسیاری لحاظ شغل خوبی است چون هم در کنار اعضای خانواده ات هستی و همین که مجبور نیستی برای کار آواره شهرهای دیگر شوی. در واقع اگر قرار است کارگری کنیم چه بهتر که در شهر خود، با خانواده ی خود و برای خود کار کنیم. همین که پدر و مردان مجبور نیستند برای کار از خانواده دور شوند بسیار خوب است.

 

 کشاورزی  از بسیاری لحاظ شغل خوبی است چون هم در کنار اعضای خانواده ات هستی و همین که مجبور نیستی برای کار آواره شهرهای دیگر شوی. در واقع اگر قرار است کارگری کنیم چه بهتر که در شهر خود، با خانواده ی خود و برای خود کار کنیم.

 

من فکر می کنم یک زن هر چند مسئولیت در خانه داشته باشد اما در خانه ماندن پس از مدتی او را افسرده می کند. بنابراین اگر کشاورزی اصولی باشد و حمایت هم شوند، این شغل خیلی هم خوب است، چون در کنار خانواده  و شهر خود هستند و کار می کنند. برای مثال از منطقه ما بسیاری از خانواده ها برای کسب درآمد و کار به شهرهای بزرگ رفته اند و خانم ها از صبح زود تا عصر برای انجام کارهای مختلف سر کار می روند. خب یک زن با این ساعت کاری زیاد از زندگی چه می فهمد؟ از بچه داری چه می فهمد؟ در حالیکه وقتی کشاورزی می کنی زمانی را برای استراحت و رسیدگی به خانه و بچه هایت داری.

 

واما معایب این شغل؟

• ببینید تمام اعضای خانواده ی من تحصیلات دانشگاهی دارند و از وقتی یادم می آید مادر من در کنار پدرم با کار کشاورزی خرج ما را داده و برایمان خیلی زحمت کشیده اند اما کار کشاورزی فرسودگی زیادی دارد مثلا مادر من خانمی ٥٤ساله است اما خیلی بیشتر از سنش نشان می دهد و تمام بند بند استخوان هایش آرتروز گرفته، در واقع این کار نابودش کرده. از نظر من کشاورزی اگر شرایط خوبی داشته باشد می تواند شغل خوبی برای زنان باشد وگرنه اگر پس از مدتی آرتروز و کمر درد و انواع بیماری های پوستی را بگیرند اصلا خوب نیست.

من به کار کشاورزی علاقه دارم  اما کاری به نظر من خوب است که فرسودگی و سختی کمتری داشته باشد. از طرفی تضمینی برای خرید محصولاتمان نداریم مثلا امسال محصولاتمان خوب فروش رفت ولی پارسال بسیار ضررکردیم چون بازار نوسان دارد و نرخ ها ثابت نیست یعنی ما هر سال محصول را می کاریم اما با دلهره زیاد و توکل به خداو هیچ اطمینانی نداریم که محصولمان آیا به فروش می رود یا نه؟ ضرر می کنیم یا سود؟

 

 تضمینی برای خرید محصولات مان نداریم. بازار نوسان دارد و نرخ ها ثابت نیست یعنی ما هر سال محصول را می کاریم  با دلهره زیاد و توکل به خداو هیچ اطمینانی نداریم که محصول مان آیا به فروش می رود یا نه و  ضرر می کنیم یا سود؟

 

در حال حاضر با چه مشکلاتی روبرو هستید؟

• سدی که در شهر ما زده شد خیلی به نفع ما نبود چون آب ما به طور معمول کمی شور است و به دلیل بارش کم باران در تابستان، آب سد در پاییز کم شده و شوری بر آن غلبه می کند و ما نمی توانیم کشت پاییزه داشته باشیم چون محصول مان به دلیل شوری آب از بین می رود چند بار هم به مسئولین گفته ایم اما ترتیب اثر ندادند.

دلال ها نیز به ما خیلی ضرر می زنند، بیشتر سود کشاورزی به جیب دلال ها می رود ، آن ها سر مال می زنند و با اینکه برای خود منطقه و بومی هستند دلشان به حال مردم خود نمی سوزد.

 

دلال ها  به ما خیلی ضرر می زنند، بیشتر سود کشاورزی به جیب دلال ها می رود، آن ها بسر مال می زنند و با اینکه برای خود منطقه و بومی هستند دلشان به حال مردم خود نمی سوزد.

 

تعداد واسطه ها باید بیشتر شود تا محصول زمین نخورد و فرصت انتخاب هم برای واسطه وجود داشته باشد و هم برای ما کشاورزان، اینطور نمی توانند تبانی کنند و محصول را به قیمت دلخواهشان از ما بخرند. از طرفی واسطه ها بذر را با قیمت سه برابر به ما می فروشند و چون ما باید پول بذر و کود و سم، آبیاری و…هم بدهیم، حالا شما فکر کنید اگر زمین هم از فرد نباشد و بخواهد اجاره هم  بدهد، چقدر در نهایت برایش باقی می ماند؟!  یک محصول برای اینکه به ثمر برسد شش ماه طول می کشد حالا اگر دو میلیون برای یک کشاورز بماند با این دو میلیون باید برای شش ماه از زندگیش برنامه بریزد و این واقعا فاجعه است و بسیار برای خانواده سخت خواهد گذشت. حالا اگر بذر تقلبی نباشد محصول  ثمر می دهد و سود خوبی نصیب کشاورز می شود ولی متأسفانه گاهی بذر تقلبی به کشاورزان می فروشند و باز ضرر زیادی به بار می آید.

یا مثلا پدر من ١٦ سال پیش وام پمپاژ آب گرفته و تازه امسال آخرین قسط آن را قرار است بدهد واین همه سال در حال پرداخت قسط و وام بوده از طرفی خسارت هایی مختلفی ما می بینیم مثلا کابل های ما را دزدیدند و ما بسیار ضرر کردیم. از طرفی هر سال محصولاتمان را با ریسک می کاریم و بسیاری مشکلات دیگر در حین کار برایمان پیش می آید، مگر ما چقدر درآمد داریم که اینقدر باید هزینه ی قسط و خسارات های مختلف بدهیم؟

متأسفانه دستگاه پیشرفته کشاورزی در منطقه ما نیست و ما با دست وجین می کنیم و محصول را می کاریم و به صورت ابتدایی کار می کنیم. از طرفی به تازگی بذر ارگانیک آمده و ثمر دهی بالایی هم دارد اما در منطقه ی ما به دلیل هزینه بالای این بذرها کسی ریسک نمی کند . اگر کسی شرایط مالی خوبی داشته باشد و این کار را بکند شاید بقیه نیز خطر این کار را پذیرفته و آن را انجام دهند.

 

• نقش زنان در کشاورزی را چطور می بینید؟

در منطقه ما خانم ها بیشتر از آقایان کار کشاورزی می کنند. مثلا وجین کردن را خانم ها انجام می دهند و اتفاقا قسمت سخت و عمده کار وجین است. برای کاشت محصول و جمع کردن نیز زنان فعالیت بیشتری دارند و به عبارتی کشاورزی عمدتا به دوش زنان است. مردان کارهای آسان تری چون آبیاری و سم زدن را به عهده دارند. در کل اگر در خانواده ای تعداد نیروی کار زن بیشتر باشد سطح زیر کشتش بیشتر بوده و در نتیجه درآمدش بیشتر خواهد بود.  

 

• برای افراد علاقمند و تحصیلکرده به حوزه کشاورزی چه توصیه ای دارید؟

از نظر من کشاورزی شغل خوبی است چون سر و کله داشتن باگیاهان و طبیعت به انسان آرامش می دهد، فقط اینکه اگر کسی به این کار علاقه دارد و قرار است شغلش همین باشد، باید قبل از شروع کار دخل و خرجش را برآورد کند. باید ببیند محصولی که می خواهد بکارد چند ماهه به بار می آید. همچنین حاصلخیزی زمینش را بشناسد مثلا زمین های منطقه ی ما  دو بار می تواند زیر کشت برود اما امکان دارد در منطقه ای دیگر حتی تا چهار بار از یک زمین بتوان محصول برداشت کرد و به سود بیشتری رسید. از طرفی محصولی که در بازار نیست را باید بشناسد و آن را بکارد . مثلا اگر در منطقه ما صیفی جات بکاری ضرر می کنی. اگر بتواند از دستگاه های پیشرفته استفاده کند هم سود بیشتری می برد.

 

• برای آینده ی کاریتان برنامه ای دارید؟

امسال قصد دارم از طریق جهاد کشاورزی وام بگیرم برای احداث گلخانه تا گل های تزئینی مثل گل نرگس و محصولات گلخانه ای را به عمل بیاوریم. چون دیده ام که خانواده ای در اینجا با کاشت گل نرگس به سود زیادی رسیده اند.

مدتیست با همسرم بحث می کنم که با گرفتن وام از جهاد کشاورزی گلخانه بزنیم اما همسرم می گوید ریسک وجود دارد. چون ما باید درصدی برای امکان شکست بدهیم و این در شروع هر کاری طبیعی است اما اگر شکست بخوریم باید دار و ندار و خانه مان را بفروشیم . مثلا در اینجا فردی مرغداری می کرد که ورشکسته شد و چون سرمایه نداشت نتوانست مجددا شروع کار کند. بنابراین چون مردم ما بنیه مالی خیلی ضعیفی دارند نمی توانند تاوان چند بار ریسک کردن و شکست خوردن را بدهند.

 

از مسئولین ذی ربط چه انتظاری دارید؟

• چند پرونده کشاورزی در شهر ما همچنان باز مانده است. مثلا کشاورز با سختی نهال خریده ولی چون اعتبار نیامده و برآورد هزینه نشده نتوانسته اند کارشان را ادامه دهند. در خواست دارم که به این موارد رسیدگی بیشتری کنند. همچنین شرایط چند بار ریسک پذیری را باید فراهم کنند و ما اگر یک بار شکست خوردیم بتوانیم دوباره شروع کنیم و از ما حمایت شود. برای گرفتن وام نیز با مشکلاتی روبرو هستیم، یعنی قبل از بازدهی کار پرداخت قسط وام شروع می شود درحالیکه باید موقع بازدهی کار قسط دادن شروع شود، من وقتی کارم هنوز به بازدهی نرسیده چطور قسط بدهم؟ مثلا من علاقه دارم گلخانه  احداث کنم اما به من می گویند تو که پس انداز نداری، بنابراین تا گلخانه شما به نتیجه برسد و محصول بدهد چطور می خواهی قسط ها را پرداخت کنی ؟ البته قبول دارم هم مسئولین باید ناظر باشند که فرد وام گیرنده وام را در جای دیگر خرج نکند و بار مالی برای دولت به وجود نیاورد همین که از فردی که واقعا می خواهد فعالیتی را شروع کند حمایت کنند .

طرح بیمه روستایی آمده اما شرایط آن خوب نیست و در بازنشستگی پول خوبی به دستت نمی آید و باز باید سختی بکشی. همچنین تمام حق بیمه را خودت باید پرداخت کنی، خب وقتی زندگی خوب و درامد خوبی نداشته باشی و بار بیمه هم به دوش خودت بیفتد، شرایط برای یک کشاورز خیلی سخت می شود و مسئولین واقعا در حق ما کم کاری می کنند.

 

و حرف پایانی؟

• در کار کشاورزی سه مورد اگر رعایت شود، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد؛ یکی اینکه بذر تعاونی به دست کشاورز برسد و از طریق دلال و واسطه تهیه نشود تا کشاورز ضرر نکند.  دوم خرید تضمینی برای محصولات وجود داشته باشد تا کشاورز دلهره نداشته باشد. سوم کشاورزان با شرایط مناسبی بیمه شوند. در یک منطقه کوچک اگر  این سه اصل را اجرایی کنند دیگر کسی مجبور نمی شود برای کار و زندگی به شهری دیگر مهاجرت کند.

 

 در کار کشاورزی سه مورد اگر رعایت شود، بسیاری از مشکلات حل خواهد شد ودیگر کسی مجبور نمی شود برای کار و زندگی به شهری دیگر مهاجرت کند.:  بذر تعاونی به دست کشاورز برسد، خرید تضمینی برای محصولات وجود داشته باشد، کشاورزان با شرایط مناسبی بیمه شوند.

 

/انتهای متن/