مقصر آلودگی هوای شهر کیست؟

این روزها آلودگی هوای شهر معضل لاینحل شده است که نبض حیات را در شهر متوقف کرده است. در فضای مجازی ورسانه‌های مختلف اخباری از این شرایط بحرانی مرتب در گردش است؛ اخباری که بعضا حاکی از افزایش آمار مرگ ومیراست. در چنین شرایطی سازمان های ذی ربط اعم از مدیریت شهری وسازمان محیط زیست به طور مرتب نشست‌های اضطراری  برگزار می ‌کنند لیکن تا به امروز نتیجه‌ای از این نشست ‌ها به دست نیامده وهوای شهر تهران همچنان در شرایط  ناسالم قرار دارد.

آلودگی هوا مشکلی زیرساختی است که عوامل گوناگونی در بروز آن دخیل است؛ ترافیک وحمل ونقل شهری،ریزگردها وآلاینده‌های شهری، عدم استفاده از وسایل نقلیه عمومی و… دست به دست هم داده تا هوای شهر ما این روزها به حالت ناسالم درآید. شهرداری به عنوان یکی از نهادهای اصلی  در تأمین شرایط سالم شهری برای افراد در جامعه، از نهادهای پاسخگو در این زمینه است که مدعی است در جهت حل این مشکل اقدامات موثری انجام داده ، لیکن این اقدامات تا کنون درکاهش معضل آلودگی موثر نبوده است. یکی از اقدامات فرهنگی ، آموزشی شهرداری راه اندازی کمپین “آسمان آبی زمین پاک ” است که از دی ماه 1393 به شکل جدی درسطح شهر به مرحله اجرا درآمد. این طرح با 12 اقدام اصلی و48 اقدام فرعی برنامه ریزی شد وبه مرحله عملیاتی رسید.

طیبه قنبری مدیر اداره اموزش ومشارکت‌های منطقه 5 شهرداری تهران در خصوص اهداف این طرح می‌گوید:

آلودگی هوا امروزه یکی از دغدغه‌های اصلی مدیریت شهری است ویکی از اهداف این کمپین کمک به بحث آموزش شهروندی در کاهش آلودگی‌های زیست محیطی است.در بخش‌های مختلف این طرح اعم از بحث آموزشی شهروندی اقدامات موثری انجام شده است و زمینه‌های آشنایی در خصوص فرهنگ کاهش اشتباهات فردی دربروز آلودگی هوا به افراد ارائه شده است. در واقع رسالت ما آموزش شهروندی است که در طی این مدت به افراد آموزش‌ ها ارائه شده لیکن باید سعی شود این فرهنگ ارتقا یابد.

کمپین آسمان آبی زمین پاک

وی می‌افزاید:

به طور نمونه کاهش حجم ترافیک واجتناب از ترددهای غیرضروری در سطح شهر قطعا به کاهش آلودگی هوا کمک بسیاری می ‌کند،حرکت وتردد در بین خطوط ترافیک شهری را کمتر می‌ کند و وقتی ترافیک کمتر می ‌شود،ایست ماشین‌ها کمتر خواهد شد وآلودگی کمتری ایجاد می ‌شود . “طرح آسمان آبی زمین پاک” دغدغه مدیریت شهری بوده است تا شهروندان را از خطرات پیرامون زندگی شهری آگاه کند؛ این کمپین به صورت دبیرخانه ‌ای انجام می‌شود وچند حوزه ومعاونت‌ درگیراین طرح هستند که می ‌توان به ترافیک، حمل ونقل وترافیک وامور شهری وفضای سبز واداره بازیافت که در بخش زمین پاک فعالیت می کنند اشاره کرد ومی‌توانیم بگوییم اداره مشارکت شهروندی در این زمینه به هدف خود که دسترسی به پتانسیل فضاهای موجود از جمله سراهای محلات ومدارس ومهدکودک ها ومساجد بوده،  رسیده است تا آموزش را در این خصوص به دل این فضاها ببرد.

آموزش شهروندی و کاهش آلودگی هوا

قنبری ضمن اشاره به اهمیت بحث اطلاع رسانی در کاهش معضلات ناشی از آلودگی هوا می‌گوید:

در واقع آموزش شهروندی به جمع آوری اطلاعات از اداره محیط زیست وترافیک وحمل ونقل شهری به شکل تخصصی می‌پردازد واین اطلاعات را در قالب کارگاه‌های آموزشی، نمایشگاه‌ ها وایستگاه‌ های اطلاع رسانی وآموزشی وجلسات هم اندیشی با نخبگان محلی به مردم ارائه می ‌کند وامیدواریم به اهداف اصلی خودکه بالا بردن سطح آگاهی مردم در مقابله با معضلات این چنینی است دست یابیم  که این امر مستلزم مشارکت بیشتر شهروندان وتکمیل زیرساخت ‌ها از سوی شهرداری است.

مجلس هم مقصر است

خانم قنبری اضافه می کند:

 در بحث معضل آلودگی هوا مجلس ونمایندگان مردم، که این روزها در اخبار مدام از نگرانی دم می‌زنند، مقصرند چون  تاکنون به اجماع کلی نرسیده ونتوانسته‌ اند طرحی برای کاهش این معضل ارائه دهندو این بی انصافی است که تنها از مدیریت شهری بخواهیم که حلال مشکلات باشد، کما اینکه این نهاد تلاش خود را می‌کند . بخش حمل ونقل ترافیک وپلیس راهبرمشارکت خوبی با یکدیگر داشته وسیستم زوج وفرد را طراحی کرده‌اند لیکن این طرح هم کافی نبوده ومشکلی از آلودگی کم نکرده است. چون مشکل آلودگی تنها مربوط به بحث خودرو نیست وعوامل بی شماری در آن دخیل است ومدیریت شهری به تنهایی کاری نمی‌تواند از پیش بردارد. به طور نمونه در بحث مترو که توسعه آن بسیاری از مشکلات ترافیکی را حل می‌کند، شهرداری به دلیل بدهی‌ هایی که از دولت دارد وتا کنون پرداخت نشده است، نتوانسته اقدامات لازم را صورت دهد وبه دلیل اینکه هزینه لازم را ندارد در این طرح پیشرفت نکرده است.

 فعالیت های عمرانی شهرداری هم تاثیر دارد

او معتقد است :

 اگرچه فعالیت‌های مثبت شهرداری در بخش آموزش شهروندی نقطه مثبتی در کارنامه مسئولین این حوزه به شمار می‌آید لیکن این روزها شاهد اخبار وگزارشاتی حاکی از قصور مسئولین در بخش عمرانی شهرداری در روزهای آلودگی هوا هستیم؛ انجام پروژه احداث پل در اقدسیه انتهای اتوبان امام علی وموارد مشابه در ایام آلودگی هوا از اشتباهاتی است که در این زمینه صورت می‌پذیرد واین گونه اقدامات به دلیل ترافیکی که در مسیر خودروها ایجاد می‌کند طبیعتا مشکل آلودگی را آن هم در روزهایی که طرح منع تردد خودرو اعلام شده است، دوچندان کرده است. این اقدام از سوی نهادی که خود مروج “طرح آسمان آبی زمین پاک است” غیرقابل پذیرش است.

محمدعلی ترکاشوند،مسئول دفتر فنی حوزه عمران شهرداری منطقه 5 در این خصوص می‌گوید:

قطعا در این روزها فعالیت‌ هایی که منجر به آلودگی شود از سوی معاونت عمران شهرداری مجوز نخواهند داشت ومعدود اقداماتی که صورت می‌گیرد شامل لکه گیری جدول، پیاده رو و خط کشی جدول است که این فعالیت‌ها منجربه آلودگی نمی‌شود لیکن تولید مصالح وآسفالت صورت نمی‌گیرد تا هوا از شرایط اضطرارخارج شود.

در خصوص احداث پل هم باید گفت این اقدام در مراحل آخر کار بوده وادامه یافته است وخدمات شهری در این قسمت مشغول به اقدامات تمیزکاری وبحث فضای سبز است وبه همین منظور کار متوقف نشده است. چرا که همانطور که عرض کردم فعالیت هایی که عملا آلودگی هوا را تشدید کند از سوی توسعه پایدارشهرداری ،استانداری وفرمانداری  متوقف خواهند شد.

نهایتا در بحث آلودگی هوای تهران تا کنون هیچ یک از نهادهای ذی ربط تقصیررا بر گردن نگرفته وهر ارگان مدعی است به بهترین نحو در انجام فعالیت‌های مربوط به کاهش آلودگی هوای شهردر حال تلاش است لیکن آنچه در عمل با آن مواجه هستیم نتیجه عکس را نشان می‌دهد واین موضوع سبب شده تا این معضل همچنان به قوت خود باقی باشد .

/انتهای متن/