حضور زنان در عرصه پژوهش پررنگ است و پرثمر
پژوهش پیش از انجام هر پروژه فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی و عمرانی ضامن موفقیت و ثمردهی آن پروژه است. ضمن این که به نظر می رسد سوای پژوهش های خاص حوزه زنان، اصولا خانم ها به کارهای پژوهش بیشتر از آقایان گرایش دارند. به مناسبت هفته پژوهش دیدار و گفت و گویی داشتیم به یک زن پژوهشگر موفق تا از مشکلات عرصه پژوهش مخصوصا برای خانم ها بشنویم .
بیست وپنجم آذر مصادف با روز پژوهش است وهرساله در این روز همایشها ونشستهای علمی در بخشهای گوناگون برپا میشود وصاحب نظران ومتخصصان این حوزه از نقش کلیدی پژوهش در دستاوردهای علمی وفرهنگی به سخنرانی میپردازند. قشر قابل توجهی از پژوهشگران این حوزه را زنانی تشکیل میدهند که در کنار سایر فعالیتهای فرهنگی اجتماعی در این زمینه هم درخشش خوبی داشتهاند.
اعظم ده صوفیانی یکی از پژوهشگران برتریست که چند سالی است در این حوزه فعالیت میکند؛ وی فوق لیسانس رشته علوم ارتباطات اجتماعی از دانشگاه علامه طباطبایی است وبه گفته خود پس از ارائه پایان نامه خود در مقطع لیسانس به مقوله پژوهش علاقمند شده واز سال 89 با شرکت در طرحهای پژوهشی به طور عملی وارد این عرصه شده است. وی در سال 90 در طرح پژوهشی که از سوی شهرداری منطقه 5 برگزار شد، به عنوان پژوهشگر برتر انتخاب شد ودر طی این سال ها در طرحهای پژوهشی بسیاری شرکت کرده است. بیش از ده ها مقاله وکتاب از این پژوهشگرجوان منتشر شده است که ازمیان آنها میتوان به کتاب “کودک ،انیمیشن وتلوزیون در سال 92 که توسط نشرپژوهشگاه فرهنگ،ارتباطات ورسانه به چاپ رسیده، اشاره کرد. ده صوفیانی در حال حاضر کارشناس اجتماعی دفتر نوسازی بافتهای فرسوده در منطقه 10 وپژوهشگر این نهاد است وچند طرح پژوهشی در دست اجرا دارد.
ضرورت پژوهش پیش از هر طرح عمرانی
اعظم ده صوفیانی در خصوص جایگاه پژوهش در دستاوردهای اجرایی گفت:
اخذ هر تصمیم اجرایی قطعا بدون دانش وآگاهی امکان پذیر نیست؛ دانش وآگاهی هم از طریق کار پژوهشی به دست میآید. به طور مثال در بحث ساخت وسازهای شهری وعمران چند سالی است که شهرداری طرح “اتاف” را اجرا میکند که به معنی ارزیابی تأثیرات اجتماعی فرهنگی طرحهای عمرانی است واین مسأله نشان دهنده نیاز ما به بحث پژوهش حتی بیش از انجام یک کار عمرانی است . تجربه نشان داده است انجام ندادن تحقیق وپژوهش پیش از کار تا چه میزان به ماهیت ونتیجه یک پروژه هزینه بر صدمه وارد کرده است وعکس آن هم اتفاق افتاده است.
نگاه به پژوهش به عنوان امری تشریفاتی
این پژوهشگر برتر افزود:
در حال حاضر وضعیت ما به لحاظ انجام پروژههای پژوهشی بد نیست ودر واقع ضرورت این جایگاه احساس شده است لیکن باز هم شاهد وجود ضعفهایی در این خصوص هستیم. یکی از این نقاط ضعف این است که نگاه به پژوهش تشریفاتی است یعنی افرادی که در جایگاه اجرایی هستند، تصور درستی ندارند واهمیت واقعی پژوهش را درک نمیکنند. مورد دیگر این است که زمانیکه سازمانها ونهادها با کمبود بودجه مواجه میشوند، اولین چیزی که حذف میشود اعتبار کار پژوهشی است واعتقاد بر این است که اگر در این مسیر مطالعه وپژوهشی صورت نگیرد به جایی بر نمیخورد و پژوهش خیلی ضرورت ندارد.
واسطه گری در پژوهش
ده صوفیانی ضمن اشاره به معضل واسطه گری در پروژههای پژوهشی اظهار داشت:
متأسفانه پروژههای مطالعاتی به شکل واسطه ای دست به دست میشود ویک پروژه چند دست میچرخد؛ این وسط بحثهای مالی وپورسانت به وجود میآید ودر مرحله آخرپروژه به دست افرادی میرسد که به دلیل اینکه پول کمی دریافت میکنند، از کار میزنند؛ در نتیجه خروجی پژوهش خیلی قابل استناد نمیباشد، درواقع کار به نیروهای ارزانی واگذار میشود که خیلی به کم وکیف آن آشنا نیستند وپژوهش علمی دقیقی ارائه نمیدهند؛ در نتیجه دید افراد به پژوهش منفی میشود.
حضور زنان در عرصه پژوهش مثبت است
این کارشناس مسائل اجتماعی در خصوص حضور زنان در عرصه پژوهش عنوان کرد:
حضور زنان در این عرصه پررنگ است وبه عقیده من پژوهشگری می تواند تا حد زیادی جنبه زنانه داشته باشد. زیرا مقوله پژوهشگران بحثهای مطالعاتی را دربر میگیرد وفعالیتهای میدانی آن هم برای مردان خیلی مقرون به صرفه نیست وبه همین دلیل متقاضی زن بیشتری دارد. از زمانی که اولین خانههای پژوهش شروع به کار کرد، همیشه حضور پژوهشگران خانم به نسبت آقایان 4 به 5 بوده است وکاملا افزایش تعداد خانم ها در این جایگاه مشهود بوده است. دغدغه زنان برای مسائل شخصی وانجام سایر وظایف زنانه در کنار این شغل باعث شده با وجود درآمد ناکافی آن در کنار زحمت زیاد این کار، زنان همچنان متقاضی پژوهشگری باشند. به نظر من حضور خانمها در این کار خوب ومثبت است لیکن بیشتر نیروی واسطه هستند ونیروهای اصلی کارهای مطالعاتی کمتر از میان خانم هاست و عده کمی از خانم ها در این گونه پستها حضور دارند.
پژوهشهای مختص به حوزه زنان
این پژوهشگر ونویسنده در خصوص طرحهای در دست اجرا در حوزه زنان گفت:
یکی از طرحهایی که در منطقه 13 به دلیل بافت وکالبد شهری محل تصمیم به انجام آن گرفته شد، بررسی مساله ای بود که برای زنان ساکن در محل مشکلاتی را به وجود میآورد و آن بحث وجود کوچه های تنگ وبن بست وبافت فرسوده محل، وجود خانههای فساد، معضل اعتیاد و وجود اشرار در محل بود که به امنیت زنان در منطقه مربوط می شد. در این راستا تصمیم گرفته شد نقشه نقاط امن وناامن محله طراحی وبه افراد ساکن ارائه شود لیکن این طرح مورد توافق از سوی شهرداری منطقه قرار نگرفت. در نهایت ما تنها موفق به طراحی کانال تلگرامی شدیم تا در این کانال به خانم ها یک سری آگاهیها در خصوص حفظ امنیت شان ارائه شود. این فعالیت به عنوان یک کار خودجوش صورت گرفت وبه منطقه 8 هم ارائه شد .
امنیت اجتماعی وشغلی اصلی ترین مشکل زنان
وی افزود:
بی توجهی به مقوله امنیت وپژوهشهای مربوط به آن در حاتی است که دراغلب کشورهای دنیا در این زمینه اقدامات خوبی انجام شده ونرم افزارهای خوبی در این موضوع طراحی شده است که ما هم اقدام به جمعآوری آنها کردهایم لیکن به هیچ نتیجه ای نرسیده ایم. یکی دیگر از فعالیتهای ما به نفع زنان بحث حمایت وتوانمندسازی آنها به ویژه زنان خودسرپرست است؛ زیرا بسیاری از آسیبهای پیش روی زنان به دلیل مشکل عدم تأمین معیشت است ودر بیشتر اوقات زنان به دلیل از دست دادن سرپرست ویا داشتن همسر بدسرپرست(معتاد) دچار آسیبهای اجتماعی زیادی خواهند شد وبه همین خاطر طرح ما متمرکزبر توانمندسازی زنان است.
امنیت و ثبات کاری وجود ندارد
این متخصص علوم ارتباطات در خصوص مشکلات پژوهشگران وبه ویژه زنان مشغول به کار در این حوزه گفت:
یکی از مسائل مربوط به زنان در این حوزه بحث امنیت است. در واقع بازدیدهای میدانی در برخی محلات مشکل به خطر افتادن امنیت را برای زنان پژوهشگر به همراه دارد .از طرف دیگر بحث های حمایتی مطرح است. متأسفانه هیچ گونه حمایت مالی اجتماعی برای این پژوهش ها وجود ندارد واین کار هیچ ثباتی ندارد ؛هر لحظه ممکن است پروژه ای لغو شود وپژوهشگر بیکار شود. پژوهشگری به عنوان یک شغل رسمیت پیدا نکرده است وهمه شاغلین در این کار مجبور به یافتن شغلی رسمی در کنار انجام پروژه های خود هستند.
تقدیر از پژوهشگران مایه دلگرمی است
ده صوفیانی اافه کرد:
همیشه کمترین اعتبارات برای انجام کارهای پژوهشی است وبه لحاظ دولتی هم کمترین حمایت صورت میگیرد وخروجی کارهای پژوهشی یک کتاب مجلد است که در کتابخانه مراکز خاک میخورد بی آنکه نتیجه آن اجرایی شود واین مسأله پژوهش را زیر سوال میبرد وضرورت دارد برای حمایت از این مسأله بحث درجه بندی کیفی از پروژه هاوبررسی تخصص آدمها صورت پذیرد وبر این اساس از افراد شاغل در این عرصه حتی در پایین ترین سطوح صورت پذیرد واین تقدیرها وحمایتها هرچند ناقابل برای این افراد مایه دلگرمی است .
/انتهای متن/