“رد خون”، روایتی بی پرده از اردوگاه مخوف اشرف

«ماجرای نیمروز 2» جدیدترین ساخته کارگردان جوان و کاربلد سینما محمدحسین مهدویان بی شک از بهترین های سی و هفتمین جشنواره فیلم فجر می‌باشد. این فیلم مانند سری اول آن یک تریلر سیاسی نفس‌گیر و جذاب است، با این تفاوت که نسبت به سری قبل با تأکید بر وجه ملودرام، داستان گوتر شده و با ورود به زندگی خصوصی شخصیت های داستان عواطف و احساسات تماشاگر را نیز درگیر می‌کند.

مهدویان که ثابت کرده در بازسازی حوادث تاریخی و سیاسی ایران دستی بر آتش دارد، بعد از لاتاری دوباره به سراغ دهه 60 و سازمان منافقین رفته است، «ماجرای نیمروز 2:‌ رد خون» هفت سال بعد از «ماجرای نیمروز 1» است، از روزهای پایانی جنگ تحمیلی آغاز شده و  بعد از قبول قطعنامه موشکافانه به سراغ عملیات مرصاد می رود.

شخصیت‌های اصلی ماجرای نیمروز 1 در این قسمت هم حضور دارند؛ از کمال و صادق گرفته تا مسعود و عباس، کمال و صادق و مسعود همچنان به دنبال شناسایی و دستگیری منافقین هستند و ابراهیم و افشین نیز به آنها اضافه شده اند، اما عباس زریباف بعد از لو رفتن به عنوان عامل نفوذی حالا خودش با نام سازمانی برادر کریم یکی از بزرگان سازمان منافقین شده است. مانند قسمت اول کمال، احساساتی و صادق، عقلگرا و با سیاست کاراکترهایی هستند که درام در تضادهای شخصیتی و تقابل‌های این دو نفر شکل می‌گیرد و همچنان تندروی ها و متلک پرانی‌های کمال خنده بر لب مخاطب می آورد.

«ماجرای نیمروز 2» در دل سازمان منافقین و اردوگاه اشرف روایت می‌شود. برای مخاطب نسل جوان وارد شدن به جزئیات عقاید و رفتارهای تشکیلاتی منافقین بسیار جذاب است تا کاملا درک کند که در این اروگاه جهنمی چه برسر جوانان فریب خورده این مملکت آمده است. مهدویان در اقدامی هوشمندانه با روایت داستان سیما (بهنوش طباطبایی) با نام سازمانی خواهر لیلا – خواهر کمال و همسر افشین- نگاه ویژه ای به زنان سازمان دارد. در حقیقت در سینمای ایران مخاطب برای اولین بار تا این حد آشکار و بی پرده با عقاید این گروهک تروریستی و زنان منافق آشنا می شود، زنانی چون زهره و سیما  که برخلاف القائات سازمان نمی توانند حس مادری خود را فراموش کنند. سازمانی که با نام اسلام جوانان را فریب داده اما اعتقادی به ازدواج بر اساس اصول اسلامی ندارد و ازدواج را ابزاری سازمانی می‌داند تا زنان انرژی خود را آزاد کرده و بهتر در خدمت خواهر مریم باشند. سازمانی که با اسطوره ساختن از مریم رجوی و هم طراز نشان دادن او در تشکیلات سازمانی در کنار مسعود رجوی به دنبال برانگیخته کردن اندیشه‌های فمینیستی و بیدار کردن حس قدرت طلبی زنان است. صحنه‌های چون مسواک زدن جمعی زنان سازمان یا سکانس فاکت خوانی زنان  از سکانس های جالب فیلم می باشد، آنجا که سیما به همراه دیگر زنان فاکت‌های تردیدشان را  با صدای بلند  می خوانند تا ذهن‌شان از هر تردیدی پاک شود، سکانس هایی که فضای رعب‌آور پادگان اشرف را برای مخاطب ملموس می کند.

«ماجرای نیمروز 2» در نمایش خشونت و جنایات منافقین صریح تر و جسورانه تر عمل می‌کند؛ از نمایش حلق آویز کردن پاسدارها توسط منافین گرفته تا قتل عام مردم اسلام آباد و آتش زدن جنازه های آنها. سبک فیلمبرداری و موسیقی متن فیلم  نیز در القای فضای ملتهب آن دوران بسیار تأثیرگذار است.

گفتنی است پایان بندی«ماجرای نیمروز 2» و« لاتاری» بسیار  شبیه به یکدیگر و تأمل برانگیز است، در هر دو فیلم مخاطب از نظر احساسی از تصمیم و عمل شخصیت های فیلم خوشحال می‌شود ولی از نظر عقلانی و با بینش سیاسی و امنیتی به دیده تردید به آن می نگرد. در هر دو پای ناموس و عشق در میان می آید تا چه موسی باشی و چه کمال خود قاضی شده و حکم را اجرا کنی و اصل نادیده گرفتن احساسات در کار امنیتی را زیرپا بگذاری. موسی لاتاری در اقدامی انقلابی حکم قصاص را اجرا می کند و کمال  ردّخون با چشمانی گریان از خون خواهر می‌گذرد و با نادیده گرفتن سابقه مبارزاتی خود وابستگی فامیلی را به همه باورهای انقلابی اش ترجیح می‌دهد. کاش کمال حداقل خواهرش را معرفی می‌کرد تا به عنوان تواب در شناسایی منافقین از او استفاده شود.

فیلمساز می خواهد فیلمش زنگ خطری باشد برای مسئولان کشور تا بدانند حضور افرادی با وابستگی‌های فامیلی و عاطفی به گروه‌های اپوزویسیون نظام درون سیستم اجرایی و امنیتی کشور چه پیامدهایی دارد. برای مخاطب مشخص نمی‌شود که آیا سیما از ابتدا و در دوران دانشگاه عضو سازمان شده یا بعد از اسیر شدن در جبهه برای فرار از دست بعثی ها به سازمان پناه آورده است؟ در واقع سیما خائن است یا فریب خورده؟ اگر فیلمساز تکلیف مخاطب با سیما را مشخص می‌کرد شاید سکانس پایانی توجیه بهتری داشت.

از پایان بندی فیلم که بگذریم «ماجرای نیمروز 2» در نمایش چهره واقعی و عریان تر از جنایات و سبعیت سازمان منافقین گامی روبه جلو محسوب می شود اما از لحاظ نشان دادن قدرت تیم اطلاعاتی کشور و شخصیت پردازی های نیروهای اطلاعاتی به نسبت سری اول ضعیف تر است. در این فیلم با تیم اطلاعاتی همراه می‌شویم که بسیار سردرگم بوده و مرتب توسط نیروهای نفوذی رودست می خورد؛ افراد آن به ویژه افشین در حد تیپ باقی می‌مانند و کمال به عنوان عضو مخلص و شاخص گروه به دنبال حل مشکلات شخصی و به قول خودش سقط کردن خواهر خائنش است.

نفیسه ترابنده، تسنیم /انتهای متن/