از سفرنامه های حج کمک بگیریم

یکی از مقاصد حج ابراهیمی این است که مسلمانان کل جهان با همدیگر آشنایی و ارتباط داشته باشند. اما سوال این است که در موقعیت هایی مثل امسال که بعد از وقوع فاجعه منا برای حج تمتع پیش می آید، رفتار حجاج ایرانی مخصوصا خانم هایی که عازم خانه وحی شده اند چگونه باشد که این هدف الهی بتواند عملی شود؟

 مردم عربستان با آل سعود فرق دارند

گذشته از فعالیت های موثر سازمانی و نهادی همچون برنامه های بعثه مقام معظم رهبری در ایجاد وحدت میان مسلمین در زمان برگزاری مراسم حج تمتع، رفتار فردی هر زائر نیز در این زمینه  بسیار مهم است؛ رفتاری که بهتر است از سر آگاهی و تفکر باشد.  این آگاهی و تفکر را می توان از تجربه حاجیان سفرنامه نویس سال های گذشته پیدا کرد. از قضا بعد از پیروزی انقلاب اسلامی بسیاری از حاجیان سفرنامه نویس توجه ویژه ای به شرایط اجتماعی، فرهنگی و سیاسی کشور عربستان داشته اند و از خلال آن می توان به راهکارهایی برای سفرهای حج عمره و تمتع دست پیدا کرد که برای سالی چون امسال بعد از فاجعه منا هم بکار می آید.

شاید مهمترین نکته ای که در این زمینه باید توجه داشت این است که در برخورد با مردم عربستان بعد ازفاجعه منا این مسئله را بدانیم که بیشتر مردم عربستان هیچ ربطی به حاکمان شان ندارند. شاید حتی  حاجیان ایرانی در سفرحج امسال همدردی مردم عربستان را در نگاه و احیانا کلام ایشان خواهند دید.

تجربه برخورد با چنین فضایی را می توان در لابه لای صفحات سفرنامه آقای محمد ناصری با نام «جای پای ابراهیم» دید که  از وضعیت برخورد مردم عربستان با حجاج ایرانی در سال 1370شمسی می نویسد. (یعنی سه سال بعد از تعطیلی حج به خاطر وقوع فاجعه مکه خونین و شهادت بیش از 400 نفر از حاجیان ایرانی در سال 66).

آقای ناصری در سفرنامه اش به برخورد برادرانه تعداد زیادی از جوانان و مردان عربستان با زائران ایرانی اشاره می کند و حتی از حضور نوجوانان عربستانی با وجود جوّ خفقان آور مکه می نویسد که با استفاده از غفلت ماموران سعودی خودشان را به مراسم برائت از مشرکین ایرانی ها رسانده بودند.

و این یعنی اتفاقا در حج سال های بعد از فاجعه منا ظرفیت بالایی برای عمیق شدن روابط میان ما با مردم رنج کشیده عربستان  وجود دارد.

تعامل با زنان مسلمان کشورهای دیگر

برای رابطه برقرار کردن با دختران و بانوان مسلمان کشورهای اسلامی و به ویژه بانوان عربستانی نیز بانوان زائر ایرانی باید با آموزش روش های صحیح و کم هزینه این کار مهم را به انجام برسانند.

استفاده از تجربیات خانم های حج گزار سال های پیش در این مورد بسیار کمک کننده است از جمله  کتاب «خانه دوست اینجاست». این سفرنامه نوشته خانم دکتر مرضیه داوودپور است که پزشک و اهل مشهد است. وی در سال 1385.ش به سفر حج واجب رفته و از نگاه یک بانوی ایرانی اطلاعات بسیار خوبی از بانوان زائر مالزیایی، ترکیه ای و عربستانی می دهد. او حتی از زنان و دختران فقیر و گدای عربستانی هم غافل نمی شود و درباره شرایط رقت بار آنها نکته های قابل توجهی را از نابرابری اقتصادی و شکاف طبقاتی به خواننده منتقل می کند.

با مراجعه به سفرنامه  خانم هایی همچون «زینب السادات علویه همایونی» -از شاگردان خاص بانو امین اصفهانی- هم می توان به نکته های زیادی در این باره پی برد.   

جوانان عربستانی هم مهمند

 برای حاجیان ایرانی  به غیر از دانستن کمی زبان عربی، شناخت وضعیت جدید فرهنگی جوانان عربستان هم بسیار لازم است. مثلا علیرضا قزوه در سفرنامه حجش که «پرستو در قاف» نام دارد، در فصلی با عنوان اعراب و جاهلیت مدرن اطلاعات بسیار جالبی درباره تهاجم فرهنگی غرب در میان برخی از جوانان عربستانی ارائه می کند و از وجود ویدیو کلوپ هایی می نویسد که در آن انواع فیلم های هالیوودی و بالیوودی یافت می شود.

 حجاج ایرانی با توجه به این اطلاعات در مورد شرابط جوانان عربستانی باید با آنها ارتباط برقرارکنند. مثلا  وقتی مردان ایرانی برای بازدید از مکان های تاریخی اطراف دو شهر مکه و مدینه و یا برای بازار رفتن سوار ماشین جوانان عربستانی می شوند، می توانند وارد صحبت با آنها شوند و راه هایی را برای دادن شناخت به آنها در مورد  کشور و مردم مان در باز کنند.

هر حاجی یک سفیر فرهنگی است

حجاج ایرانی که عازم  سفر روحانی حج می شوند،  می توانند  با رفتار خوب، مهربانی و ادب در ارتباط های شان با مردم دیگر کشورهای مسلمان مخصوصا مردم خود عربستان فضایی سرشار از معنویت و خلوص را در این رابطه ایجاد کنند، که اگر چنین شود قطعا هر حاجی ما یک سفیرفرهنگی موفق برای کشور و نظام و ملت مان محسوب می شود.  با توجه به روند بیداری اسلامی در میان توده های مسلمانان در کشورهای تحت  ستم حاکمان وابسته، این سفیران فرهننگی می توانند اثراتی عمیق و ماندنی بر روی برادران و خواهران دینی خود در مراسم حج داشته باشند . یکی از راه های موفقیت در این ماموریت این است که ججاج ایرانی قبل از سفر حج و حتی در زمان حج به مطالعه گسترده سفرنامه های حجاج قبلی بپردازند و از تجربه سالهای گذشته آنها برای ارتباط برقرار کردن با زائران بیت الله الحرام و به ویژه مردم عربستان استفاده بهینه کنند.

/انتهای متن/