بکارگیری ظرفیت های زنان ضامن پیروزی ما در جنگ اقتصادیست

سال های طولانی از شروع  جنگ اقتصادی غرب با جمهوری اسلامی می گذرد ولی با اعلام  اخیر امریکا برای خروج از برجام، این جنگ وارد مرحله تازه ای شد که کمک و یاری همه آحاد مردم و از جمله به میدان آمدن زنان با همه ظرفیت و توان را می طلبد.

در این زمینه با دکتر شهلا باقری جامعه شناسی سیاسی و استاد دانشگاه خوارزمی و مشاور امور بانوان سابق وزارت کار به گفت و گو نشستیم.

خانم دکتر باقری بنظر شما در شرایط فعلی که بنظر می رسد کشور وارد عرصه یک جنگ اقتصادی تمام عیار شده است، زنان جامعه ما چقدر می توانند در این عرصه نقش موثر و فعال داشته باشند؟

• ببینید در شرایط بحرانی امروز جامعه که عرصه اقتصاد برای ضربه زدن به جامعه اسلامی مورد نظر دشمنان خارجی است، نقش زنان می تواند خیلی مهم و تعیین کننده باشد. این در حالی است که ما معتقدیم در شرایط عادی هم باید زنان در عرصه اقتصاد و  امور معیشت جامعه در متن اصلی فعالیت های اقتصادی باشند، چه رسد به امروز که به لحاظ اقتصادی در شرایط  خاص و پرفشاری هستیم. چون زنان ما دارای ایده اند و توانمندی همراه با ظرافتی در کار و فعالیت های اقتصادی دارند، که مردان ندارند. با این وصف مسلما امروزه که ما به لحاظ اقتصادی در شرایط  خاص و پرفشاری هستیم ، زنان باید حضور فعال و پرثمری در عرصه اقتصادی داشته باشند.

 زنان در شرایط عادی هم باید در عرصه اقتصاد و  امور معیشت جامعه  فعال باشند، چه رسد به امروز که به لحاظ اقتصادی در شرایط  خاص و پرفشاری هستیم.

خانم دکتر با توجه به این که تجربه حضور در امور زنان وزارت کار را داشته اید، مشخصا این حضور و فعالیت زنان در عرصه اقتصادی در حال حاضر  از نظر شما بیشتر به چه شکل ها و در چه قالب هایی می تواند صورت بگیرد؟

• به تجربه ثابت شده که زنان جامعه ما درعرصه کارو شغل مخصوصا کارآفرینی موفق بوده اند. شاهد این حرف هم زنان نمونه کارگر و زنان نمونه کارآفرینند که هر ساله توسط وزارت کار معرفی می شوند. ما می بینیم که نوعا زنان موفق کارآفرین نه تنها خودشان در عرصه کار و شغل  موفق بوده اند، بلکه اینها خانواده های شان را هم حمایت کرده اند. مواردی داشته ایم که همسر یک خانم موفق کارآفرین که شاهد بوده عملا همسرش خیلی موفق تر از خودش بوده، کار خودش را رها کرده و به همسرش پیوسته است. بعضا  این خانم ها توانسته اند بچه های شان را هم مشغول به کارکنند.

زنان موفق کارآفرین نه تنها خودشان در عرصه کار و شغل  موفق بوده اند، بلکه اینها خانواده های شان را هم حمایت کرده اند و بعضا توانسته اند بچه های شان را هم مشغول به کارکنند..

یعنی به نظر شما در شرایط ویژه کنونی کارآفرینی قالب بهتری برای فعالیت اقتصادی خانمهاست؟

• دقیقا همین طور است. امروز  فشار اقتصادی از طرف  دشمنان بشدت بر ملت ما اعمال می شود تا ازاین طریق معیشت مردم را دچار مشکل کنند،  این عرصه معیشت هم عرصه ایست که  همه را  از کوچک تا بزرگ در هر جنس و سنی که باشند، در گیر می کند. در این شرایط حساس اگربخواهیم نصف جمعیت را که زنانند، کنار بگذاریم و فقط از مردان بخواهیم که به صحنه بیایند، اشتباه بزرگی کرده ایم. چون این یعنی در عمل  خارج کردن نصف جامعه از چرخه فعالیت اقتصادی و برنامه ریزی کردن فقط بر روی آن نیمه ای که  مشکلات و  شکنندگی های خاص خودش را دارد. چون ما همه مردان را هم نمی توانیم وارد عرصه فعالیت اقتصادی مناسب کنیم. بخشی از این مردان خودشان دارای مشاغل کاذب و قاچاق هستند . آیا ما  می توانیم با کمتر از نصف جمعیت فعال جامعه به جنگ معضلات اقتصادی برویم؟ قطعا ما باید بدانیم که  بدون در نظر گرفتن پتانسیل ها و ظرفیت های زنان نمی توان در این جنگ پیروز شد؛ کما اینکه در جنگ تحمیلی هم بدون مشارکت فعال زنان ما نمی توانستیم به پیروزی برسیم.  

خانم دکتر باقری با توجه به این که خانواده و نقش زنان در این عرصه هم برای ما اهمیت زیادی دارد، بنظر شما استفاده اساسی  از نیروی زنان در فعالیت های اقتصادی با نقش های خانوادگی آنها تعارض پیدا نمی کند؟

• خانواده و نقش های خانوادگی اینقدر مهم است که ما به هیچ بهانه ای نمی توانیم آنها را ندیده بگیریم یا کمرنگ کنیم. در واقع ما وقتی روی زنان در عرصه عمرانی و معیشتی می خواهیم سرمایه گذاری کنیم، باید یادمان باشد این حضور زنان در عرصه اقتصاد مقاومتی با بی اعتنایی به نقش های بی بدیل زنان در خانواده  همراه نباشد. این که من روی مدل فعالیت کارآفرینی برای زنان تاکید می کنم دقیقا به دلیل همین است که این مدل با نقش های خانوادگی زنان همسازی خیلی خوبی دارد. و این که به مدل اشتغال رسمی و دولتی برای خانمها  اصلا توصیه نمی کنم هم دقیقا به دلیل همین است که با نقش های خانوادگی زنان چندان همراهی ندارد. حسن مدل کارآفرینی برای یک خانم این است که زن کار آ‌فرین رئیس خودش است، تمامی مراحل یک کار تولیدی در این مدل  در اختیار خود این زن است. مدل کارآفرینی  شرایط خاص زمانی و مکانی ندارد و می تواند منطبق بر شرایط خود خانمها باشد.  یعنی از نظر مکان و زمان تابع خانه و موقعیت و فرصت های مناسب برای خود خانم کارآفرین است . بنظر من مدل کارآفرینی مخصوصا کارآفرینی خانگی یک نوع فعالیت اقتصادی کاملا هماهنگ با شرایط خانوادگی زنان است که در آن، هم خانواده حفظ می شود و هم برای زن  کار بوجود می آید.

شما مشخصا در زمینه تقویت کارآفرینی بعنوان یک نوع فعالیت اقتصادی مناسب خانمها چه پیشنهادی دارید؟

• ببینید در وهله اول باید از کارآفرینان زن موجود حمایت شود. بعد هم برای زنانی که تا به حال فرصت برای فعالیت های اقتصادی مثمرنداشته اند، باید بسته های حمایتی تعریف شود. فکر می کنم که این بهترین راه برای استفاده از نیروی زنان و استعدادها، ظرفیت ها و توانمندی های شان باشد که راهی سلامت برای خودشان و جامعه است .

فکر می کنید این حضور فعال زنان کارآفرین در عرصه اقتصاد چقدر در حل معضلات اقتصادی  ما مفید و موثر است  ؟

• شک نکنیم که اگر بتوانیم برای زنان بشکل برنامه ریزی شده زمینه یک فعالیت اقتصادی سالم را فراهم کنیم قطعا یک حرکت رو به جلو برای اقتصاد جامعه خواهیم داشت. آمدن زنان به عرصه فعالیت اقتصادی درست مثل هواپیمایی است که با دو بال پرواز می کند و با یک بال تنها نمی تواند این پرواز را داشته باشد.

مدل کارآفرینی مخصوصا کارآفرینی خانگی یک نوع فعالیت اقتصادی کاملا هماهنگ با شرایط خانوادگی زنان است که در آن، هم خانواده حفظ می شود و هم برای زن  کار بوجود می آید.

منظور دقیق تان از بسترسازی برای حضور زنان کارآفرینی را تشریح می کنید؟

• منظورمان از این بسترسازی و حمایت ازکار آفرینی زنان این است که اولا در این زمینه  کار تخصصی و کارشناسی صورت بگیرد. خیلی مهم است که مفهوم درست کارآفرینی در این جا روشن باشد. دست اندرکاران حوزه زنان و فعالین این حوزه باید برای این کار یک جریان  گفتمان سازی و  مطالبه گری راه بیندازند . رسانه ها هم وظیفه  گفتمان سازی در این زمینه را بعهده دارند.

فکر می کنم متخصصین و مسئولین باید در این قضیه گفت و گو کنند تا نهایتا بسته ای برای حمایت از زنان کارآفرین، تقویت زنان کارآفرین موجود و رفع آسیب های این عرصه تدارک  ببینند.

البته ما چند سال قبل  سیاست های فرهنگی اجتماعی کار آفرینی زنان را به شورای فرهنگی – اجتماعی ارائه کردیم. آن بسته اگر بروز شود همین الان هم می تواند  مطرح شود تا عملیاتی و اجرایی گردد. برای شروع از وزارت کار هم می شود شروع کرد.

به هرحال برای دفع هجمه های  اقتصادی و مقاومت در جبهه جنگ اقتصادی ما ناگزیریم هر چه زودتر برای سامان دادن  یک جهاد و رزم جدی  از جانب زنان و خانواده ها برنامه ریزی کنیم .

/انتهای متن/