با همسر بداخلاقم چه کنم؟
برای تغییر رفتار یک فرد بداخلاق در خانواده باید چه کار کرد؟ آیا فرد بداخلاق را با نصیحت کردن زبانی می توان خوش اخلاق کرد؟ با غرزدن و دعوا و مرافعه راه انداختن چه؟
شاید خیلی ها در میان اعضای خانواده شان کسی را داشته باشند که بداخلاقی اش شهره خاص و عام باشد. سر هر اتفاقی زود عصبی شود و سر هرچیز کوچکی داد و بیداد راه بیاندازد. گاهی حتی بددهانی کند و… تحمل اینطور افراد در خانواده کار بسیار سختی است، مخصوصا اگر این فرد همسر آدم باشد.
امیرالمومنین علی (علیه السلام) پیامبر گرامی اسلام را «طبیب دوّار» نامید. یعنی طبیب دوره گردی که می گردد تا بیماران روحی، عقیدتی و اخلاقی را مداوا کند. پس چرا برای درمان دردهای اخلاقی مان سراغش نرویم…
پیامبرحکیم و مهربان برای درمان درد بداخلاقی همسریک توصیه کارشناسانه و طبیبانه را مطرح کرده است.
پیامبری با اخلاق عظیم
در توصیف اخلاق پیامبرنقل شده که او خود بسیار با نزدیکان و مخصوصا با اعضای خانواده مهربان، خوشرفتار و خوش اخلاق بود(در خود قران هم آمده است که پیامبرصاحب «خُلق عظیم» است) پیامبر خوش خلق ما قطعا می داند که تحمل فرد بداخلاق در خانواده چه قدر سخت است، اما از آنجا که سیره آل رسول در گسترش نیکی ها دعوت مردم به سوی خوبی با روشی غیر از زبان است، (کونوا دعاه الناس بغیر السنتکم[1] )پیامبر(ص) هم برای درمان درد بداخلاقی همسر دو مرحله درمان عملی این درد را بیان کرده اند.
مرحله اول نسخه پیامبر
پیامبر مهربانی ها در مرحله اول صبر را برای درمان درد بداخلاقی توصیه می کند؛ البته صبری که مدبرانه و آگاهانه باشد.
ایشان در این باره فرموده است:
«هر مردی که بداخلاقی همسرش را برای خدا تحمل کند، خدا برای صبر او در هربار، پاداشی همانند پاداش صبر ایوب نبی – علیه السلام- در برابر بلای او به وی دهد.»
و از آن طرف هم درباره زنانی که شوهران شان دارای صفات بدی چون بدبینی و شکاکیت، بداخلاقی یا بسیار تنگ روزی هستند فرمود:
«خداوند عذاب قبر را از سه دسته از زنان برمی دارد و در روز قیامت با فاطمه دخترم -سلام الله علیها- محشورشان خواهد کرد. زنی که بر غیرت شوهرش شکیبایی کند؛ زنی که در برابر بداخلاقی شوهرش صبوری کند و زنی که مهریه اش را به همسرش ببخشد، خدا به هریک از آنها ثواب هزار شهید می دهد.»
معنای این دو حدیث این است که همسر فرد بداخلاق، چه مرد و چه زن، فکر نکند که به راحتی و سریع به نتیجه مطلوب می رسد؛ بلکه باید با صبوری و با نگاه به پاداش اخروی و نه فقط نتایج زودهنگام، به تلاش برای نگه داشتن کانون خانواده با همه مشکلات همت کند، زود خسته نشود و در مقابل اخلاق بد همسرش صبوری کند تا بنیان خانواده متزلزل نشود .
نکته جالب این است که این صبوری هم به مردان توصیه شده است و هم به زنان و البته که بار مشکلات زنان در بداخلاقی همسرسنگین تر است و اجر و پاداش شان هم بیشتر.
مرحله دوم
اما پیامبر در مرحله بعد برای تبدیل بداخلاق به خوش اخلاق، این راه را معرفی کرده است:
نیکی و مهربانی کردن همسر به فرد بداخلاق تا حدّ شرمنده شدن او [2].
البته که این مرحله به عنوان مرحله پیشرفته تر، سخت تر هم هست. یعنی همسر خود باید اول به خصال اخلاقی و رفتاری نیکو آراسته شده باشد و در خود این خصال را تمرین و درونی کرده باشد تا بتواند در تعامل با فرد مقابل آنها را به او منتقل کند.
براساس نسخه کیمیای پیامبر، در صورت عمل کردن به هر دو مرحله یکی صبر و دوم نیکی کردن در مقابل بدی، درد بداخلاقی همسر را می توان درمان کرد. این چیزیست که امروزه مشاوران خانواده هم برآن تاکید می کنندکه صبوری در مورد اخلاق و رفتار بد همسر و مقابله به مثل نکردن و بلکه سعی در ترویج عملی اخلاق و رفتار درست و زیبا چاره درد بداخلاقی همسر و نجات کانون خانواده است.
فقط کافی است امتحان کنیم…
[1] – اصول کافی، جلد 2، صفحه 78، باب ورع
[2] -من لا یحضره الفقیه ج 4 ، ص 394 ، حدیث 5839
منبع:
1- «نهج البلاغه»، خطبه 107، ترجمه حجت الاسلام مصطفی زمانی، موسسه انتشارات نبوی، چاپ دوازدهم، ص 238
2- «مفاتیح الحیاة»، تالیف آیت الله عبدالله جوادی آملی، مرکز نشر اسراء، چاپ پنجاه و دوم 1391.ش، ص 259 و 264
انوشه میرمرعشی /انتهای متن/
