کودکانی که به پدر و مادر می چسبند

هنگامی که نوزادی متولد می شود و چشمانش را به این دنیا باز می کند، اولین چهره هایی که می بیند والدینش هستند به ویژه چهره مادر و به این ترتیب زیباترین رابطه نوزاد با والدین از هفته اول زندگی کودک شروع شده و شکل می گیرد و در حدود شش هفتگی به این چهره که در فاصله 30-20 سانتی متری او قرار دارد، لبخند می زند و به این ترتیب دل پدر و مادر را شاد و خوشحال می کند . اما هنوز معنی جدایی و تنهایی را نمی داند و نمی تواند فرقی بین چهره هایی که می بیند بگذارد این فرق در حدود چهارپنج ماهگی گذاشته می شود .

وابستگی نگران کننده

در حدود هشت  ماهگی کودک ترجیح می دهد کسی را که بیشتر از همه دور و برش است ببیند اما اگر هم این شخص آنجا نباشد، زیاد ناراحت نمی شود ولی از هشت ماهگی به بعد او کم کم به این مسئله توجه می کند و اینجاست که کم کم مشکلات هم شروع می شود؛ همان مشکلی که امروزه اسمش وابستگی است و چون در دنیای امروز تعداد فرزندان در خانواده کم است این وابستگی بیشتر دیده می شود.

کودکان زمانی که به مرحله شناخت می رسند، معمولا فقط خود و مادر و نهایتا پدر را می بینند و خانواده مثل گذشته دیگر گسترده نیست و کودک با افراد زیادی روبرو نمی شود . در این حالت وقتی افراد جدید و غریبه و یا مکان های جدید را می بیند احساس خطر و عدم امنیت می کند. برای بعضی کودکان این حالت ها و جداشدن از والدین سخت تر و ناراحت کننده تر است . گاهی این وابستگی چندان زیاد است که حتی هنگامی که مادر در آشپزخانه و یا هرجای دیگر منزل باشد، کودک شروع به گریه می کند و مادر را فرا می خواند . البته شاید بعضی اوقات این گریه ها بی دلیل نباشد مثلا کودک گرسنه است، خوابش می آید، نیاز به تعویض پوشک دارد، سرد یا گرمش شده …

مقدمات جدایی را آماده کنید

مادرها باید توجه کنند مخصوصا اگر شاغل هستند و لحظات بیشتری را باید دور از فرزندشان باشند، از همان روزهای اولیه و هنگامی که در مرخصی پس از زایمان بسر می برند مقدمات این جدایی را آماده کنند.  حتما هرچه زودتر و یا حتی قبل از زایمان تصمیم بگیرید که چه فرد آشنا و نزدیکی مثل مادربزرگ، عمه ،خاله … از کودک نگهداری کند، مشکل شان متر است اما مهدکودک یا پرستار که برای کودک آشنا نیستند شاید کمی سخت تر باشد.

راهکارهای جلوگیری از وابستگی

به هر حال در وضعیتی که باشید کودک شما نباید وابسته باشد و باید از هم اکنون او را برای ورود به اجتماع آماده کنید و مانع این وابستگی شوید بنابراین راهکارهای زیر را به کار ببرید :

• برای اینکه کودک عدم حضور شما را بپذیرد، مکانی را به او اختصاص دهید تا همیشه برای او باشد مثلا گهواره یا تخت که کودک مال خودش بداند و به تنهایی در آنجا بسر برد .
• با او دالی موشه بازی کنید. کودکان بزرگتر از پنج ماه این بازی را دوست دارند. دست تان را جلوی صورت تان بگیرید و بعد بردارید با بزرگتر شدن کودک قایم باشک بازی کنید با انجام بازی ها کودک متوجه می شود که هر چیزی که از نظرش دور شود موقتی است و دوباره باز خواهد گشت . البته هنگام بازی به مدت طولانی غیب نشود تا موجب نگرانی و ترس او شوید و از مکان های ترسناک برای قایم شدن استفاده نکنید .
• هنگامی که کودک راه رفتن را می آموزد سایه به سایه او حرکت نکنید به او آزادی عمل داده و بیش از حد کنترل نکنید . ولی خانه را آماده کنید که خطری برایش پیش نیاید . البته به مدت طولانی او را تنها نگذارید .
• با رفت و آمدن خود را او را آماده کنید از همان دوران خردسالی او را نزد پدر ، مادربزرگ ، خاله ، عمه … بگذارید و به دنبال کارهای خود بروید تا بداند همیشه نباید نزد شما باشد و این رفتن شما موقتی است و باز می گردد.
• اگر قرار است کودک نزد کسی دیگر مثلا پرستار باشد مطمئن باشید که آن فرد در نبود شما به خوبی از کودک نگهداری می کند و همچنین نباید در نبود شما تغییرات زیاد در روند زندگی کودک پیش آید همه چیز باید عادی مثل هنگامی که خودتان هستید باشد . از پرستار یا فردی که باید نزد کودک باشد تا کودک به او عادت کند مخصوصا اگر شاغل اید باید در همان روزهایی که در مرخصی هستید این فرد به منزل بیاید تا کودک به او عادت کند .
• هنگام ترک کردن کودک بدون خداحافظی نروید و ناگهان او را ترک نکنید. بعضی از کودکان دوست دارند آنها را بغل کرده و یا از پشت پنجره برای شما دست تکان دهند . البته اگر کودک هنگام ترک شما مشغول به کار جذابی مثل بازی ، خوردن غذای مورد علاقه ، تماشای فیلم … باشد راحت تر از شما جدا می شود .
• برای کودک توضیح دهید کی می روید ، چرا می روید و چه وقت برمی گردید، حتی اگر او زمان را درک نکند باز هم برایش شرح دهید .
• اگر مانع از کار کردن شما در خانه می شود و می خواهد در بغل شما باشد، از تاب های سقفی ، کالسکه ، روروک استفاده کنید او را در آن قرار داده و خود مشغول کار شوید. در حین انجام کار می توانید برایش قصه و شعر هم بخوانید .
• سعی کنید امکاناتی فراهم کنید که کودک در نزد پرستارش لذت ببرد مثلا با او به یک پارک مناسب برود و یا بازی های جالب انجام دهد اگر علی رغم همه این مسائل کودک از بودن در کنار پرستار راضی نبود دقت کنید شاید رفتار پرستار با کودک رفتار مناسبی نیست . این مسئله در مورد مهدکودک همیشه باید رعایت شود .
• اگر قرار است کودک به مهد یا مدرسه برود قبل از باز شدن مدارس او را به آن فضا برده و همه جا را به او نشان دهید. بعضی از کودکان دیرتر با شرایط جدید سازگار می شوند. در روزهای اول می توانید کمی در مهد کودک حضور داشته باشید یا مدت زمان حضور کودک را در مهد کمتر کنید و بعد به مرور افزایش دهید و به ساعت خواب کودک توجه کنید گاهی اوقات نرفتن و عدم تمایل کودک به مهد و مدرسه به دلیل خواب آلودگی و خستگی اوست .
• اگر قرار است کودک را ترک کرده و به جایی بروید هرگز به او دروغ نگویید و دلیل اصلی رفتن خود را شرح دهید .
• استفاده از کلاس های ورزشی ، هنری ، آموزشی … از وابستگی کودک جلوگیری می کند ، لطفا هنگام حضور کودک در این مکان ها پشت در کلاس به انتظار او ننشینید و به کودک اطمینان دهید که به دنبالش خواهید رفت و حتما سر وقت حاضر شوید اگر قرار است کس دیگری به غیر از شما به دنبال کودک برود حتما به او اطلاع دهید و اگر هم قرار است دیرتر برسید به او بگویید همان جا بماند و حتما شما به سراغش می روید البته تأکید می کنیم حتی الامکان دیر سر قرار نروید .
• کودکان را از همان ابتدا وارد جمع های همسالان نمایید حضور در پارک ها و مکان هایی از این قبیل اولین قدم برای قطع وابستگی است .
• هر گونه رفتار مثبت و پیشرفت در این زمینه را تشویق نمایید ، هنگامی که بیرون می روید با جایزه برگردید و از اینکه مدتی را بدون شما و تنها ماند تحسینش کنید .
• برای او کتاب و یا فیلم هایی در زمینه مهدکودک و مدرسه و یا کودکانی که نزد پرستار می مانند تهیه کنید و بخوانید . سعی کنید رفتن کودک به مهد و مدرسه را به شکل یک اتفاق جالب نشان دهید. می توانید وسایل خوب و جالب با همراهی او خریده و به او بگویید از این وسایل هنگامی که به مهد کودک یا مدرسه برود استفاده خواهد کرد .
• زمانی که می خواهید او را تنها بگذارید احساس ناراحتی و گناه نکنید. اگر با خودتان کنار نیایید نمی توانید به راحتی از او جدا شوید در ضمن این ناراحتی و احساس شما قطعا به کودک منتقل    می شود . با قاطعیت برخورد کنید و به او بگویید که می دانید او ناراحت است ولی شما باید بروید و حتما در این مدت به او هم خوش می گذرد . در مواقع عادی و مواقعی که به شما آویزان نمی شود او را زیاد بغل کرده و ببوسید .
• دوستی های جدید برایش به وجود آورید و سعی کنید در مهد و مدرسه دوست پیدا کند و از قبل به او بگویید در آنجا دوستان خوب و زیادی پیدا خواهد کرد .
• هرگز کودک تان را نترسانید تا فکر نکند با نبودن شما خطری متوجه اوست. اگر گریه کرده به شما آویزان می شود و حاضر به جدایی نیست تهدیدش نکنید. شاید این تهدید منجر به تحمل شرایط توسط کودک شود ولی قطعا مسائلی چون اضطراب و ترس را به دنبال خواهد داشت .

/انتهای متن/