نذر قیمه یا نذر فرهنگی ، کدام بهتر است؟

همیشه وقتی صحبت از نذر و نذری به میان می آید یاد شله زرد و قیمه امام حسین (ع) یا سفره حضرت ابوالفضل (ع) و … می افتیم.

هم زدن شله زرد نذری اتفاقی است که  شاید هرسال برای مان تکرار شود. لحظه ای که نوبت مان می رسد، می گویند: “نیت کن و هم بزن. ان شاء الله که حاجت روا شوی.” و ما از صمیم دل دعا می کنیم و هم می زنیم…

 اما آیا می دانیم که خیلی وقت ها می توانیم جور دیگری نذر کنیم؟

 نذر فرهنگی که چند سالی است دارد در جامعه ما مطرح شده، یک نوع جدید نذر است که عمدتا نذر وقت و مهارت است.

در این گزارش نگاهی داریم به نذرهای فرهنگی رایج این روزها و هم در مورد ای نوع نذر با حجت الاسلام علی اسلامی در مورد نگاه اسلام به موضوع نذر، ناهید جاویدی کارشناس مسائل اجتماعی در خصوص تأثیر نذرفرهنگی در جامعه و نیز با مدیر اجرایی موسسه نذرفرهنگی، فاطمه یازرلو در مورد عملکرد این موسسه به صحبت نشستیم.

 

نذرهای فرهنگی این روزها

نذر فرهنگی همه مدل کار و فعالیتی را در برمی گیرد. مثلاً عده ای از طلبه ها و دانشجویان محصولات فرهنگی تولید و آنها را بصورت رایگان در بین کودکان و نوجوانان پخش کرده اند، مثل کتاب برای ترویج حجاب که در میان دختر بچه‌ها پخش شد. یا کسی نذر می کند که به انجمن حمایت از بیماری های خاص کمک کند. شنیدیم که یکی از خیرین مشهدی ۲۵۰ بلیت فیلم «ویلایی ها» را به صورت رایگان توزیع کردو خیری  هم این کار را در تهران برای فیلم “یتیم خانه ایران” انجام داد.  طرحی با نام “جنبش حیا” که ماهانه مبلغی را به نیت برپایی دین خدا  و فرهنگ ‌سازی امر به معروف و نهی از منکر انفاق می کنند که موارد مصرف آن در حوزه‌های پژوهشی، فعالیت در فضای مجازی، تولید کتاب و نشریات، تولید مستند، موشن گرافیک، کلیپ و پوستر، برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی و… است و مبلغ آن بنا به درخواست حامیان تعیین می شود. بچه های دانشگاه شریف هم کانونی دارند به نام یاریگران شریف که ریاضی و فیزیک را آموزش می‌دهند. این دانشجویان به مراکزی که از قبل هماهنگ شده است می‌روند و آموزش‌های لازم را می‌‎دهند.

نذر اصلا یعنی چه؟

حجت الاسلام علی الماسی استاد سطح عالی حوزه علمیه قم و مبلغ بین الملل در تعریف نذر و پیشینه آن در اسلام می گوید:

در طول تاریخ اسلام همواره توسل جستن برای رفع بلا، دفع مصيبت و جلب منفعت از راه جلب فضل و رحمت و محبت الهی  به شكل های مختلف وجود داشته است. ی به سوی خود  جلب کند. امام صادق(ع) در روايتي در شأن نزول  آيه «يوفون بالنذر» فرموده است:

هنگامي كه امام حسن(ع) و امام حسين(ع) مريض بودند، روزی پيامبر خدا(ص) به ملاقات آنها آمد و به علی(ع) فرمود: خوب است برای سلامتی فرزندانت نذر کنی. علي(ع) فرمود: من نذر می كنم، چنانچه اين دو بهبود يابند، سه روز را به جهت تشكر از خداوند روزه بدارم. سپس فاطمه(س) و همچنين فضه كه خدمتکار آنها همين نذر را تكرار نمودند و خدای متعال لباس عافيت را به اندام آن دو امام پوشاند و ايشان نيز روزه گرفتند.

 مقدس اردبیلی هم در تعریف نذر می گوید: نذر عبارت از عقدی است که به وسیله آن انسان چیزی را بر خود واجب می کند، البته از اعمال و کارهای خوب و آنچه در جهت نیکی باشد و با شرایط خاص.

توفیق کار خیر

وی درباره انجام کارهای خوب به نقل از مقدس اردبیلی می گوید: حدیثی از امام جعفر صادق(ع) نقل شده است که فرمودند: چنان نیست که هرکس دوست داشته باشد به مردم نیکی کند، آن را انجام دهد و چنان نیست که هرکس علاقه‌مند به کار خیر باشد، توانایی آن را داشته باشد و چنان هم نیست که هرکس قدرت برنیکی به مردم داشته باشد، به او اذن نیکوکاری داده شود. پس هرگاه که «خواستن»، «توانستن» و «اجازه» (ازسوی خدا) جمع شود، در آن صورت است که برای طالب و مطلوب، سعادت فراهم می‌آید.

نذرفرهنگی مهربانی و اخلاق را به جامعه تزریق می کند

این استاد حوزه علمیه قم در مورد نذر فرهنگی می گوید:

آن‌هایی که از ابتدا انتهای راه را می‌بینند همیشه پایدار و جاوید هستند و هر مقدار که صداقت را پیشه کار خود کنید خدا نیز به آنها توفیق می‌دهد؛ خداوند می‌فرماید: «إِنَّ الْإِنسَانَ لَفِی خُسْرٍ» خداوند به زمان قسم خورده است که انسان در خسران است.این خسران بدان معنی است که ارزش زمان را نمی‌داند و کارهایش را به موقع و در زمان خود انجام نمی‌دهد. نذرفرهنگی می تواند در زمان مناسب مهربانی، اخلاق و گذشت را به جامعه معرفی و تزریق کند.

وی درمورد آموزش بعنوان یکی از انواع نذرفرهنگی است معتقد است:

معلمین بازنشسته، فرهنگیان شاغل و نیز دانشجویان که داوطلب  آموزش و درس‌دادنند، ارزش این نذر فرهنگی شان یک طرف و الگو شدن شان طرف دیگر. بنابراین ضمن آموزش باید به موضوع خودسازی نیز توجه داشته باشند. یکی از مهمترین فواید نذرفرهنگی برای آموزشگران جوان این است که آن‌ها با فقر و نداری آشنا و به صورت ملموس با آن روبرو می‌شوند. دست به خیر شده و اینگونه زندگی کردن برای آنها عادت می‌شود. البته باید این نکته را مدنظر داشته باشیم که هرگاه کاری برای فردی انجام می‌دهیم، کرامت و شخصیت فرد را حفظ کرده و از او بخواهیم که او نیز نذر کند و همان را که دریافت کرده؛ برگرداند تا ناتوان‌تر از قبل نشویم و جامعه مان به سمت موفقیت و پیروزی حرکت کند.

 

ضرورت جامعه امروز، نذر فرهنگی است

ناهید جاویدی کارشناس ارشد جامعه‌شناسی و پژوهشگر اجتماعی در خصوص ایده نذر فرهنگی و تأثیر آن در جامعه می گوید:

تغییر شکل در نذورات و حرکت آن‌ها به سمت فرهنگی شدن می‌تواند به ارتقای سطح جامعه مدنی، تقویت آن و افزایش میزان فعالیت‌های فرهنگی در جامعه یاری رساند. در نذر فرهنگی اهدافی مانند تبلیغ، ترویج و نهادینه کردن فرهنگ نذر در جامعه و ایجاد فرصت جدید نذر برای تمام مردم، نذر وقت و تخصص و مهارت فراهم می‌شود. در نذر فرهنگی بخشی هر چند کوچک از نیازهای فرهنگی اجتماعی جامعه برآورده می شود که در راستای رسیدن به این هدف و ادای نذر مشارکت اجتماعی مبتنی بر آموزه‌های دینی هم بالا می‌رود.

 

روحیه دگرخواهی و مسئولیت پذیری

وی ادامه می دهد:

 ادای نذر فرهنگی خود به از بین بردن روحیه بی‌تفاوتی در جامعه و جایگزین کردن همیاری و کمک به همنوع و در کنار همه این‌ها به بالاتر بردن حس همدلی، دگرخواهی و مسئولیت‌پذیری در آحاد جامعه کمک می‌کند. چون در نذر فرهنگی هر کسی این اختیار را دارد که براساس تخصصش وارد عمل شود در نهایت می‌تواند به بالا بردن آگاهی اجتماعی و اعتلای حس خودباوری در جامعه نیز منتهی شود، چون نذرکننده موظف به ارائه خدمات تخصصی در قالب نذر فرهنگی به عموم مردم است.

 

نذر کننده علوم وفنون و مهارت خود باشیم

این پژوهشگر اجتماعی با بیان اینکه ضرورت و اقتضای فضای جامعه امروز ما نذر فرهنگی است، می گوید: امروز اولویت جامعه به دست آوردن و بالا بردن اطلاعات و مهارت‌های مختلف در بین تمام اقشار جامعه و تجهیز و ارتقای دانش مردم در زمینه‌های مختلف علمی و فرهنگی است. در روزگاری که همه مردم دغدغه معیشت دارند، مشکل جامعه ما کار، فرهنگ و علم است و از طرف دیگر اسراف دیده می‌شود، ما باید ماهیت و هدف نذرهای مان را به ضروریات و الزامات جامعه تغییر بدهیم. علاوه بر این چون در نذرهای فرهنگی هر شخصی بسته به تخصص و مهارتش ورود می‌کند می‌تواند نذرکننده علوم و فنون و مهارت‌های خود را با صرف وقت خود در اختیار اقشار نیازمند قرار دهند.

 

نذر فرهنگی و آسیب های اجتماعی

جاویدی خاطرنشان می کند:

 این روزها که معضلات و آسیب‌های اجتماعی نگران کننده شده است، حتماً یک نذرکننده فرهنگی می‌تواند در امور مشاوره‌های اجتماعی، روانشناسی و آسیبی بسیار بیشتر از نذرکننده مادی کمک کند، چون او با فعالیت خود می‌تواند از سقوط ارزشی در جامعه جلوگیری کند و حتی با آموزش دادن تخصص خود می‌تواند یک فرد از جامعه را از رها شدن و سرگردانی نجات دهد.

 

نیکوکاران، سرمایه اصلی نذرفرهنگی هستند

فاطمه یازرلو مدیر اجرایی موسسه نذر فرهنگی پژوهشگر درباره پیشینه این طرح می گوید: ایده نذرفرهنگی را جناب دکتر قالیباف شهردار سابق تهران عنوان کردند و فعالیت آن از سال 89 با شعار “مردم برای مردم” به سرپرستی خانم دکتر مشیر شروع شد. با این هدف که بسیاری از مشکلات و آسیب های اجتماعی توسط خود مردم حل و فصل شود. باتوجه به اینکه نذرفرهنگی نذر تخصص و وقت است هریک از افراد از هر قشر با هر مهارت و تخصصی می توانند عضو موسسه شوند و به کسانی که نیازمند مهارت آنها هستند، بهره برسانند.

وی درباره نحوه فعالیت موسسه نذرفرهنگی عنوان می کند: موسسه نذرفرهنگی نقش میانجی و واسطه را بین؟ اعمال کرده و هیچ گونه فعالیت مالی ندارد. موسسه تنها با برقراری ارتباط میان نیکوکاران و افراد نیازمند آنها را یاری می کند. نذر فرهنگی با نهاد ها، موسسات و مراکزی که نیازمندان را تحت پوشش دارند، مانند ستاد توانمندسازی  زنان شهرداری تهران، مراکز خیریه ، مراکز بهزیستی و غیره در ارتباط است و متخصصان نیکوکار عضو نذر فرهنگی را بنا به نیاز اعلام شده، به؟ معرفی می کنیم. در حقیقت نیکوکاران موسسه، سرمایه اصلی موسسه به شمار می آیند.

وی درباره تأثیر انجام این کار در جامعه می گوید:

یکی از ضروریات زندگی امروز، انجام فعالیت هایی مثل نذرفرهنگی است. ممکن است هرکسی به نحوی از آن یاد می کند. یکی بگوید: نذرفرهنگی. دیگری بگوید: کار خیر. کسی می گوید: کارداوطلبانه غیرمالی. اگر بخواهم نذرفرهنگی را در یک جمله خلاصه کنم باید بگویم نذرفرهنگی نوعی ایثارگری در جامعه است و موسسه نذرفرهنگی سعی می کند زمینه ایثار و ایثارگری را به وجود آورد.

یازرلو درباره اقداماتی که موسسه نذرفرهنگی تاکنون به انجام رسانده است، می گوید: این موسسه 2700 نفر عضو متخصص در شهر تهران دارد. از پزشک  و وکیل گرفته تا هنرمند و دبیر بازنشسته آموزش و پرورش. و از سال 89 تا کنون 24 هزار نذرفرهنگی تخصصی انجام داده است.

مدیراجرایی موسسه نذرفرهنگی درباره اقداماتی که در ایام محرم انجام می شود، این طور توضیح می دهد: معمولاً در ایام محرم بحث نذورات  پررنگتر می شود. در این ایام؟ در میادین اصلی چادرهای پزشکی نذر فرهنگی را برپا کردیم و پزشکان متخصص، مردم را به صورت رایگان معاینه می کنند. در سراهای محله نیز پزشکان و مشاوران حقوقی و خانواده نیز حضور دارند و به صورت رایگان در حیطه تخصص خود امکاناتی را ارائه می کنند.  

یازرلو درباره توانمندی‌های نذرفرهنگی می گوید: ما توانسته‌ایم درآستان مقدس امامزاده‌ صالح(ع) یک بخش مشاوره به‌ نام خیمه‌ معرفت را برپا کنیم که به غیر از چهارشنبه ها همه روزه به زائران در زمینه‌های حقوقی، فردی، خانواده و… مشاوره می دهند. این در حالی است که تمام متخصصانی که با نذرفرهنگی همکاری می کنند به لحاظ تجربه و تخصص و سابقه کاری در سطح بالایی قرار دارند.

مدیر اجرایی نذر فرهنگی درباره نحوه جذب نیرو و عضوگیری در موسسه بیان می کند: برای ترویج نذر فرهنگی به جشنواره‌ ها یا کنگره‌ هایی در تهران مثل کنگره پزشکی و دندانپزشکی می ‌رویم و در آنجا اقدام به عضوگیری می ‌کنیم. افراد می‌توانند با ورود به سایت  www.nazrefarhangi.ir برنامه‌ های ما را مشاهده نموده سپس در قسمت عضویت مشخصات خود را درج کنند، متخصصین، وکلا، معلمان، پزشکان و روان‌شناسان در این قسمت می‌ توانند در هرساعتی از شبانه روز فرم مذکور را پرکرده و عضو نذر فرهنگی شوند، سپس با این افراد تماس گرفته می‌شود و پس از تحقیق نسبت به صحت گفته‌ ها، ایشان عضو نذرفرهنگی می‌شوند و در مکان‌ هایی مانند مساجد، سرای محله‌ها، حسینیه‌ها فضای ادای نذر را برایشان فراهم می‌ کنیم.

 

/انتهای متن/