حضور زنان در جهاد دانشگاهی بالاتر از سطح مدیریت میانه نبوده است

فرزانه حکمت/

جهاد دانشگاهی به عنوان یک نهاد فرهنگی، پژوهشی و آموزشی در ۱۶ مرداد ۱۳۵۹ توسط ستاد عالی انقلاب فرهنگی تاسیس شد تا در جهت اسلامی کردن دانشگاه ها، مجموعه ای از فعالیت‌های فرهنگی، علمی  و تحقیقاتی را پیش ببرد. بعد ها شورای عالی انقلاب فرهنگی، جهاد دانشگاهی را به عنوان پلی میان دانشگاه و بخش صنعتی، خدماتی کشور معرفی کرد.

اما جهاد دانشگاهی به عنوان یک مجموعه تخصصی و علمی چقدر مجال و ظرفیت رشد و پیشرفت برای زنان متخصص و دانشگاهی فراهم اورده است؟

برای پاسخ به این پرسش و این که  جهاد دانشگاهی  تا چه حد به  موضوع زن و خانواده در مجموعه فعالیت های علمی و پژوهشی خود بها داده است، با چند تن از مدیران زن در جهاد دانشگاهی به گفت و گو نشسته ایم.

مطالعات در حوزه  زنان و خانواده با تهمینه شاوردی، دکترای جامعه شناسی مدیر گروه جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی است . او در مورد سابقه همکاریش با جهاد دانشگاهی می گوید:

از سال 1367 همکاری ام را با بخش فرهنگی جهاددانشگاهی واحد الزهرا(س) شروع کردم و از سال 1371 هم  فعالیت هایم را با ورود به حوزه پژوهشی در پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی ادامه دادم.

دکتر شاوردی در مورد مطالعات حوزه زنان اضافه می کند:

با توجه به علائق خودم که حوزه زنان هم یکی از آنها بوده است، مطالعاتی در این زمینه داشته ام. انجام طرح هایی در حوزه زنان کشاورز و مسائل و مشکلات آنها، زنان و فضای مجازی و نیز دبیری همایش زنان، خانواده و شبکه های اجتماعی مجازی از جمله فعالیت های پژوهشگاه جهاد دانشگاهی بوده که من در آن سهیم بوده ام.  مقالاتی هم  در مجلات مختلف علمی – پژوهشی  در حوزه مسائل زنان به چاپ رسیده است .

انجام مطالعات در حوزه زنان یا خانواده در فعالیت های پژوهشی یا فرهنگی جهاددانشگاهی جدا از سایر موضوعات نبوده است و مطالعاتی  به صورت پراکنده و عمدتا حسب نیاز دستگاه های اجرایی در زمینه خانواده انجام شده است که این گونه مطالعات در زمینه  پژوهش های علوم انسانی می باشد. همچنین یکی از واحدهای جهاددانشگاهی طرحی ملی در این زمینه دارد که در حال اجرا می باشد. و نتایج آن انشاءالله تا چند ماه آینده منتشر خواهد شد.

حضور زنان فقط تا سطح مدیریت میانی

در مورد جایگاه و نقش زنان در جهاد دانشگاهی مدیر گروه جامعه شناسی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی  می گوید:

 به نظرم زنان با انجام فعالیت های اجرایی، آموزشی و پژوهشی می توانند توانایی خود را در سطح جامعه به ثبوت رسانند. ضمن اینکه لازم است نگاه کلان جامعه به فعالیت های اجتماعی و علمی زنان بهبود یابد و البته حضور زنان در عرصه های مختلف به این امر کمک می کند.

اما در این خصوص که نگاه جهاددانشگاهی به این قشر به عنوان نیمی از جامعه  چگونه است باید گفت نگاهی جدا از تفکر غالب بر جامعه نیست. الان استفاده از توانمندی های زنان در جهاد دانشگاهی نهایتا در سطح مدیریت میانه بوده است به جز یکی از واحدها که در دانشگاه الزهرا(س) مستقر است و ضرورتا از مدیران خانم در آن واحد استفاده می شود.  

هر جا به  زنان فرصت داده شود…

دکتر شاوردی که خود از مدیران پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاددانشگاهی است، در مورد استفاده از ظرفیت زنان در جهاد دانشگاهی معتقد است:

در مجموع جهاد دانشگاهی ظرفیت خوبی برای استفاده از توانمندی های زنان جهادگر که اکثریت آنها از تحصیلات عالی برخوردارند، دارد . این ظرفیتی بالقوه است که می توان آن را به فعل درآورد و زمینه اجرایی به آن داد. مدیریت جهاددانشگاه الزهرا یکی از مدیریت ها قوی در سطح واحدهاست و نشان داده است که هر کجا به زنان فرصت داده شود از توانمندی های خود به خوبی استفاده می کنند و در پیشبرد اهداف  جهاد و توسعه این نهاد به خوبی مشارکت می کنند.

راه برای رشد خانم ها در جهاد دانشگاهی باز استبا دکتر ثریا احمدی، دکترای ارتباطات اجتماعی معاون فرهنگی جهاددانشگاهی واحد شهید بهشتی هم گفت و گو کردیم.  از  سابقه همکاریش با جهاد دانشگاهی می گوید:

از سال 1380 فعالیت خود را در جهاد دانشگاهی شروع کردم.  در بدو ورود مسئولیت انتشار یک خبرنامه داخلی را بر عهده گرفتم. البته به موازات آن برای انتشار یک مجله تخصصی با موضوع زمین شناسی ایران هم تلاش می کردم. پس از آن مدیریت تحصیلات تکمیلی را در واحد شهید بهشتی به عهده داشتم و در این زمینه همکاری می کردم.

در حال حاضر مسئولیت سرپرستی معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی واحد شهید بهشتی را بر عهده دارم.

در مورد فرصت هایی که برای رشد زنان در جهاد دانشگاهی وجود دارد، دکتر احمدی معتقد است:

 به نظر من در جهاد دانشگاهی تفاوتی میان زنان و مردان برای رشد علمی یا کسب پست های اجرایی وجود ندارد. این نهاد فرصت ادامه تحصیل برای کارکنان خود را فراهم کرده است.

اما برای کار در حوزه زنان و خانواده توضیح می دهد:

از آنجا که عمده فعالیت بنده در پژوهشکده علوم پایه کاربردی بوده و زمینه تخصصی در آن پژوهشکده علوم پایه است، طبیعی است که در حوزه زنان و خانواده کاری در این پژوهشکده صورت نگرفته است.

البته گروه پژوهشی جامعه شناسی و نیز گروه پژوهشی مناسبات نسلی  پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات اجتماعی جهاد دانشگاهی از مهم ترین گروه های پژوهشی جهاد دانشگاهی هستند که در این زمینه ورود داشته و پژوهش های بسیاری را انجام داده اند.

/انتهای متن/