مراسم بزرگداشت زنده یاد پروفسور مریم میرزاخانی برگزار شد

شنبه سی ویکم تیرماه ، بزرگداشت زنده یاد پروفسور مریم میرزاخانی، ریاضیدان ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شد. دراین مراسم تعدادی از  اساتید و نخبگان دانشگاه و همچنین علاقمندان حوزه ی علم و دانش حضور داشتند.

مراسم با پخش سرود ملی جمهوری اسلامی ایران و تلاوت چند از آیات قرآن مجید آغاز شد.

علم نور است

سپس آقای دکتر حسن بلخاری، رئیس محترم انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ضمن عرض تسلیت درگذشت دکتر مریم میرزاخانی و خوش آمدگویی به حضار، مقدمه ای را اینگونه ایراد نمود:

” اول این که علم فی حد نفسه نور است و ما این را از اندیشه های اسلامی – ایرانی آموخته ایم. دوم اینکه تقسیم علوم به ریاضی، فنی، تجربی، انسانی و دینی تقسیم در عرَض و موضوع است و این مسأله اعتباری نمی تواند مبنای ارزشی و ضد ارزشی داشته  باشد و نمی توانیم بگوییم علوم انسانی برتر از ریاضی و علوم ریاضی برتر از انسانی است.  خانم میرزاخانی به حدی از نبوغ در ریاضی رسید که مسائل لاینحلی را در این حوزه باز کرد و به واقع علم، جغرافیا نمی شناسد و امیدواریم افراد دیگری راه او را بپیمایند.”میرزاخانی جزو ده ریاضیدان برتر زن دنیا

سپس مشاور رئیس جمهور، دکتر محمدعلی نجفی، هم در رابطه با دکتر میرزاخانی اظهار داشت:

“فوت خانم میرزاخانی تمام مردم و اقشار مختلف را متأثر کرد و این مسأله به لحاظ جامعه شناسی قابل بررسی و تحلیل است که چرا کسانی که با ریاضیات و حتی علم در زندگی روزمره خود روبرو نبودند، در این ضایعه دچار تأسف شدند و با او همچون قهرمان ملی رفتار شد. قصد دارم به وجوهی از شخصیت ایشان اشاره کنم؛ یکی وجه علمی او که از او نابغه ی علمی در جهان ساخت و یکی خصوصیات رفتاری او. استعداد مریم زمانی که در پایه ی دوم دبیرستان بود، یعنی  سال ١٣٧٢ برای ما کشف شد. ما برنامه هایی را توسط اموزش و پرورش و کلاس هایی تحت عنوان مدارس ریاضی در دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی شریف داشتیم و او را در این برنامه ها بیشتر شناختیم. در سال ٧٣ مریم به همراه خانم رویا بهشتی وارد تیم المپیاد ریاضی شدند، با کمال شگفتی هر دو طلا گرفتند و مریم در بین همه دختران شرکت کننده در بین ۸٢ کشور اول شد. سال بعد نیز هر دو مدال گرفتند و وارد دانشگاه شریف شدند. رشد علمی مستمر در مریم دیده می شد و حتی وقتی دانش آموز بود برای حل مسأله ای جدید راه حلی نوشت که به صورت مقاله درآمد و سپس دانشگاه هاروارد او را پذیرفت. رشد ایشان خیلی سریع بود و در تز دکترایش سخت ترین مسأله ریاضی را بررسی کرد و بسیاری مسائل حل نشده ی ریاضی را حل می کرد.”اگر پنج سال بیشتر زندگی می کرد

او اضافه کرد:

“می دانیم که مدال معروف فیلدز به مثابه ی جایزه نوبل و دریافت این مدال هر چهار سال یک بار سخت تر از نوبل است و مریم این مدال را به عنوان اولین ایرانی دریافت کرد. مریم جزو ده ریاضیدانان زن تاریخ دنیا و نوآوری ها و دانشش با بسیاری از اندیشمندان ریاضی قابل مقایسه بود. از نگاه من اگر او پنج سال بیشتر زندگی می کرد و سالم بود بسیاری از مسائل دیگر لاینحل ریاضی حل می شد. در زمینه ی وجه اخلاقی و شخصیت او باید بگویم او اراده و اعتماد به نفس و آرامش روانی بالایی داشت. امیدواریم از شخصیت او مستندی بسازیم تا همه مخصوصا دختران و زنان ما بدانند یک شخصیت علمی چگونه شکل می گیرد. سادگی و صمیمیت، تواضع و نوعدوستی و سخاوت علمی او بسیار زبانزد بود. او می تواند الگوی بزرگی برای جامعه علمی زنان باشد. مریم حاصل فرآیندی سی ساله در ایران بود. اینکه دوباره جامعه علمی کسی مثل او را به جامعه تقدیم کند، زمانبر است. استعدادهایی مثل مریم در کشور ما زیاد است اما وزارت علوم و دانشگاه های کشور ما شرایط بیشتر برای رشد و بالندگی را در دنیای علمی ما فراهم نمی کنند. همین الان در دانشکده ریاضی صنعتی شریف دانشجویانی را داریم که همان افتخارات مریم را کسب کرده اند اما از آنها حمایت نمی شود و ما بسیاری از استعدادها را از دست می دهیم.”

موج تأثیرات مثبت میرزاخانی برای جامعه علمی

در ادامه ی نشست، به دنبال پخش کلیپ “وطن” از مرحوم محمد نوری دکتر محمدعلی دهقان، رئیس انجمن ریاضی ایران، در سخنرانی خود گفت:

” می خواهم در مورد پیشرفت ریاضی ایران و نقش انجمن ریاضی در پرورش افرادی چون پروفسور میرزاخانی حرف بزنم. انجمن ریاضی ایران اولین انجمن علمی کشور است که از ١٣٤٩ فعالیتش را شروع کرده است. در طول  ٤١ سال مسابقات ریاضی دانشجویی زیادی داشته ایم.  سرکار خانم میرزاخانی نیز دو دفعه در سال ٧٦ و ٧٧ مدال طلای انجمن  را گرفت. در حال حاضر ٦٠ نفر از برجسته ترین ریاضیدانان دنیا ایرانی هستند و بهترین مقالات را در بهترین ژورنال ها نوشته اند. معرفی خانم میرزاخانی در گرایش جوانان به رشته های فنی مهندسی و ریاضی بسیار مؤثر خواهد بود و اینها حتی بعد از مرگشان می توانند جامعه علمی ما را متأثر کنند.”

او افزود:“تعداد مقالات ریاضی ایران در دنیا در سال ٢٠١٢ در رتبه ١٦ است . ما می توانیم بگوییم مقام ایران در ریاضی دنیا کمتر از ٢٠ است و موقعیت خوبی داریم و از بسیاری کشورهای اروپایی رتبه بالاتری داریم. ما همیشه ناراحت بودیم که از کشور ما کسی مدال علمی نبرده و خانم میرزاخانی برای بار اول در ایران این مدال مهم را گرفت و کشور ما را در بین ١٥ کشور دنیا که این مدال را گرفته اند وارد کرد و این برایمان بسیار مهم است.”

پس از آن، لوح تقدیری به نماینده ی خانواده ی پروفسور میرزاخانی، آقای سخن سنج، مدیر روابط عمومی بنیاد خیریه رعد طالقان اهدا شد که رئیس این بنیاد، دکتر احمد میرزاخانی پدر مریم میرزاخانی است.

روایت استاد از دانشجوی خود

همچنین دکتر عبادالله محمودیان ، استاد دانشگاه صنعتی شریف و چهره ماندگار به ایراد سخنرانی  در رابطه با پروفسور مریم میرزاخانی پرداخت:

” وقتی می بینم او در سن چهل سالگی اثری بزرگ و عمیق  در دنیا گذاشته، نیازی نمی بینم که برای او سوگواری کنیم و این مراسم را نکوداشت این فرد می دانم. از  سال های دهه ی شصت به بعد یکی از کارهای ما ارائه ی دوره های تابستانی در دانشگاه شریف بود.  حدود سی نفر دختر و سی پسر در این دوره شرکت می کردند و مدرسین و دانش آموزان داوطلبانه شرکت می کردند و شهریه ای دریافت نمی شد و طول دوره یک هفته بود. فیلم و اسلاید هم برای دانش آموزان پخش می کردیم. خانم ها میرزاخانی و بهشتی دوست بودند و از دبیرستان فرزانگان در این دوره ها شرکت کرده بودند. من آن سال مسأله ی ریاضی ای را مطرح کردم که حل نشده باقی مانده بود، این دونفر سؤالات و نکاتی را در رابطه با این مسأله گفتند که از آن زمان پی بردم آن ها نسبت به همدوره ای های خود سطح بالاتری دارند و حتی به اولیای مدرسه شان اطلاع دادم. در نهایت، حل این مسأله به نوشتن مقاله ای با همراهی این دو دانش آموز نخبه منجر شد.این استاد دانشگاه افزود:

” ویژگی خانم میرزاخانی این بود که  در همه ی زمینه های ریاضی وارد و همین باعث پیشرفتش شد و قبل اینکه از ایران برود سه مقاله در ژورنال های معتبر داشت. از نظر من او الگوساز تاریخی است. چون اولین زن ایرانی است که جایزه فیلدز را در دنیا گرفت و همه جای دنیا از ایرانی بودن او یاد می کنند و همین باعث افتخار ماست. ایشان حدود ٢٠ مقاله داشته و شاید به لحاظ کمیت تعداد مقالاتش زیاد نبوده اما کیفیت مقالاتش اینقدر مفید و کاربردی است که واقعا جای تحسین دارد. او بسیار متواضع بود و با اینکه اولین ایرانی بود که دو بار مدال طلای المپیاد را پشت هم گرفت  ولی هیچ کاری هنوز در ایران برای او نکرده ایم. البته ما پیشنهاد داده ایم که حداقل یک پژوهشگاه ریاضی به نام او نامگذاری  شود.”

توانایی دریافت جایزه های معتبر ریاضی را داریمسپس دکتر علی ایرانمنش، نائب رئیس آکادمی جهانی ریاضی و شیمی و عضو هیئت علمی دانشگاه تربیت مدرس بیان داشت:

” ایران در حال حاضر در اتحادیه ی ریاضیدانان جهان، در رتبه چهار در کنار تعدادی از کشورهای توسعه یافته قرار دارد و در این رتبه بندی تعداد دانشگاه ها برای آموزش ریاضی، تعداد اساتید این رشته، تعداد محققان و انجمن های ریاضی و تعداد ریاضیدانان کشور که در سطح جهانی رتبه و مدال دارند که نمونه ی آن خانم دکتر میرزاخانی بود، تأثیر دارد. جایزه فیلدز از سال ١٩٣٦ اهدا می شود و زیر چهل سال بودن برای گرفتن این جایزه مطرح است که خانم میرزاخانی در سال ٢٠١٤ موفق به دریافت این جایزه شد و رتبه ما را در جهان ارتقا داد. در حال حاضر ما ١٥ مجله در زمینه ی ریاضیات داریم که تعدادی از آن ها شاخص های جهانی را دریافت کرده اند و کتاب هایی در این حوزه توسط ریاضیدانان ایرانی به چاپ رسیده است. جامعه ریاضی ایران جامعه ای پویاست و با اینکه خانم میرزاخانی از بین ما رفت، با وجود اساتید و نخبگان ریاضی در کشور، ما هنوز توانایی دریافت جایزه های معتبر را در سطح بین المللی داریم.”این بزرگداشت با سخنان دکتر توفیق سبحانی، معاون علمی و پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به پایان رسید.

 /انتهای متن/