قانون حمایت از خانواده، طرحی برای تکمیل قوانین قبلی

با توجه به نزدیکی روز جهانی خانواده، موسسه صیانت از خانواده با توجه به اهمیت خانواده به عنوان مهم ترین بنیان اجتماعی برای بررسی قوانین حمایت از خانواده نشستی را برگزار کرد.

در این نشست که با سخنرانی خانم دکتر سریربرگزارشد، به بررسی قوانین مختلف حمایت از خانواده در قانون مدنی پرداخته شد.

قانون حمایت از خانواده تصویب شد

دکتر سریر سخنانش را این گونه آغاز کرد:

در ابتدا باید بگویم که قانون توسط قانون گذاران برای برقراری نظم و اخلاق حسنه در اجتماع بوجود می آید و اگر این قوانین نبود ما سلیقه ای عمل می کردیم که این به هیچ وجه به نفع مان نبود.

قانون مدنی در سال 1317 تصویب شد که مهم ترین قسمتش هم قانون خانواده بود. بعد از انقلاب در سال 91  با دیدن این امر که قوانین موجود نیازهای روز خانواده را بر طرف نمی کند، قانون حمایت از خانواده در جهت تکمیل قوانین قبلی تصویب شد.

در قوانین قبلی قانونگذار به صورت عام قوانین را گفته است ولی چون به جزئیات نرفته قانون حمایت از خانواده به عنوان یک مکمل و در راستای کمک و تکمیل قوانین قبلی به وجود آمده است، که ما امروز و در این نشست به موارد ضروری در این قانون می پردازیم.

دعاوی مخصوص خانواده چیست؟

در ادامه وی به تشریح  دعاوی خانوادگی پرداخت:

آنچه در خصوص حقوق مالی زن و روابط حقوقی با افراد خانواده اش مطرح است جزو دعاوی خانواده برای زنان به حساب می آید، مثل حکم نسب( اثبات این مطلب که کودکی از نظر ژنتیکی متعلق به فلان مرد است)، حکم رشد(  اثبات این که فرد  وقتی به سن قانونی می رسد، به عقلانیت و رشد رسیده )، انواع طلاق و نکاح( اثبات رابطه زوجیت، انحلال رابطه زوجیت در  نکاح موقت و دائم).

دادگاه مخصوص خانواده چیست؟

در نظام قوه قضایی ما یک سری دادگاه های عمومی داریم و یک سری خصوصی، دادگاه عمومی که مربوط به جرایم معمول است ولی دادگاه خصوصی مربوط به یک قشر خاص ( مثل روحانیت) یا یک موضوع خاص ( مثل خانواده) است.

دادگاه خانواده در شهر های بزرگ شعبه های متعددی دارد ولی در شهر های کوچک دادگاه های عمومی به ناچار رسیدگی موضوعات را بر عهده دارند.

در حالت عادی همیشه یک قاضی در دادگاه خانواده بود ولی از سال91 طبق قانون جدید یک قاضی مشاور هم در کنار قاضی اصلی وجود دارد که قبل از صدور حکم نظر قضایی خود را ظرف سه روز اعلام می کند و نکاتی را که ممکن است از زیر چشم قاضی اصلی عبور کرده باشد، به او یادآوری می کند تا حکم عادلانه صادر شود.

قاضی مشاور

قاضی مشاور می تواند زن هم باشد. طبق قانون قاضی مشاور باید متاهل و حداقل دارای سابقه چهار سال کار قضایی باشد.

طبق قانون از اول اسفند سال91 تا اول اسفند سال 96 قوه قضاییه باید قاضی مشاور تربیت کند و تمام شعب دادگاه های خانواده باید قاضی مشاور داشته باشند.

دسته بندی مسائل در عرصه حقوق

مسائل در عرصه حقوقی چهار دسته هستند: اول موارد قائم بر شخص ( امورشخصی)، دوم موارد با محوریت اموال مثل  مالکیت زمین، چک و… ،  سوم موارد متاثر از قراردادها مثل فصخ قولنامه ها  و چهارم که بر محوریت اسناد است مثل قباله ازدواج و  سند وکالت.

در این بین قوانین حمایت از خانواده بیشتر حول امور شخصی است.

قانون حمایت از خانواده و اقلیت ها

 بر طبق قانون اساسی کشورما شیعه اثنی عشری است ولی اگر اقلیت های کشورمان ( آن دسته که مذهب شان مورد قبول قانون اساسی است) دادخواستی داشته باشند، بر طبق آیین آنها یک سری رسیدگی ها صورت می گیرد . مثل قوانین مربوط به طلاق.

کسانی که توانایی مالی ندارند چه کنند؟

طبق قانون 5 حمایت از خانواده هر فرد ایرانی حق دارد نسبت به حق و حقوق خود و احیای حقش اقدام کند. بر این اساس اگر طرف دادخواه مفلس بود (هیچ مال و اموالی برای رسیدگی های دادگاهی نداشت) دادگاه خود این هزینه ها را بر عهده می گیرد و اگر فرد معسر ( كسي كه به واسطه نداشتن دارايي يا دسترسي نداشتن به مالش توانايي هزينه محاكمه يا ديون خود را ندارد) باشد،  دادگاه تا زمانی که این فرد به حقش برسد این هزینه ها را می پردازد.

تفاوت حضانت و ولایت چیست؟

ما در تعریف معانی مربوط به حضانت فرزندان چند واژه داریم.

واژه حضانت شامل نگه داری از فرزندان و اجازه های معمول از نظر روحی و روانی است که این حضانت می تواند واگذار شود، واژه نگهداری شامل پرستاری صرف و رسیدگی جسمی است و واژه ولایت که حق سرپرستی طفل که طبق قانون متعلق به مرد است و  قابل واگذاری به غیر نیست.

 در این موارد می تواند برخی توافق ها هم بین طرفین صورت بگیرد یعنی حضانت با پدر باشد ولی نگهداری با مادر باشد و یا بالعکس.

هرگز خانه خود را ترک نکنید

در رسیدگی های دعاوی بین مرد و زن طبق قانون 13 حمایت از خانواده  اگر خواهان از محل سکونت مشترک شکایت یا مطالبه اش را عنوان کند، شانس بیشتری برای رسیدن به حقش دارد!

در این موارد فرد مورد نظر اگر مرد باشد و دادخواست عدم تمکین کند و یا زن باشد و در خواست نفقه کند اگر در محل مشترک زندگی خودبا همسرش سکونت داشته باشد و از آن جا نرفته باشد، دست پرتری برای رسیدگی به خواسته خود دارند.

طلاق باید قانونا ثبت شود

در مسائل و مشکلات طلاق یکی از اوامر مهم این است که طلاق باید ثبت شود، یعنی چه در ایران و چه در کشورهای دیگر برای رسیدن به حق و حقوق، هر فرد باید طلاق را ثبت کند.

برای مثال اگر کسی در خارج از ایران زندگی می کند باید به سفارت مراجعه کند برای ثبت طلاق و یا اگر در کشور هایی که ایران در آن سفارت ندارد رفته باشد (آمریکا و اسرائیل) باید برای ثبت طلاق خودش یا وکیلش به دفتر حافظ منافع رجوع کند.

 

طلاق بائن و رجعی

در خواست طلاق دوشکل دارد: طلاق بائن(زن دادخواست طلاق بدهد) و طلاق رجعی یعنی مرد دادخواست طلاق می دهد.

در طلاق بائن زن در ازای بخشش مهریه اش می خواهد که به زندگی با آن مرد پایان دهد. در این نوع طلاق حق بازگشت با زن است و زن می تواند به مرد در صورت پس گرفتن بخشش اش، رجوع کند نه بر عکس.

در طلاق رجعی مرد درخواست طلاق می دهد و مرد هم درخواست بازگشت زن را می  دهد و حق بازگشت با مرد است ولی مرد نمی تواند مهریه را از زن پس بگیرد و اگر هم در این مدت (عده) مرد بمیر زن از او ارث می برد و نفقه هم می گیرد و البته زن در این مدت حق ازدواج با شخص دیگر را ندارد.

طلاق توافقی

در طلاق توافقی اگر زن دادخواست را ببرد مراحل انجام و رسیدگی یک مرحله بیشتر می شود ولی اگر مرد اقدام کند این مراحل به رفتن به دادگاه و ارائه عدم سازش ختم می شود.

در تمامی طلاق ها به جز طلاق توافقی باید به مشاور رجوع شود.

/انتهای متن/