زنانی که تا شهادت بر بیعت خود ماندند
پس از مبعوث شدن پیامبر خدا، شماری از زنان هم با ایشان بیعت کردند به نشانه حمایت و اطاعت از پیامبر؛ بیعتی که با بیعت مردان تفاوت هایی داشت و برای زنان هم پیامدهایی از جمله شهادت و هجرت.
در شرایطی که جهل، نادانی، ظلم، استبداد و غارتگری جامعه بشریت را بخصوص در شبه جزیره عربستان در بند کشیده بود، دین مقدس اسلام بعنوان آخرین دین آسمانی والهی توسط پاک ترین انسان روی زمین محمد مصطفی (ص) در سرزمین مکه ظهور کرد تا مردم را از گمراهی نجات داده و به سوی هدایت و رستگاری راهنمایی کند. انجام این رسالت در شرایط آن روزگار عربستان کار سختی بود و عدهی معدودی با ایمان آوردن و بیعت کردن با رسول خدا ایشان را در این مسیر یاری رساندند.
خدیجه نخستین بانویی که بیعت کرد
بيعت در ميان اعراب پيش از اسلام، رايج و شايع بوده و پيشينهاى دراز دارد. اين كار به روشهاى مختلف انجام مىگرفت. اعراب به هنگام پذيرفتن مهترى رئيس قبيله يا سركرده خود، يا هنگام تعهد انجام كارى براى وى، دست خود را در دست او گذاشته و وفادارى خويش را اعلام مىداشتهاند.
پس از ظهور اسلام در دوران پيامبر اكرم صلىاللهعليهوآله بيعت تداوم يافت؛ اما معنايى كه از آن برمىآمد بيشتر اعلام حمايت و اطاعت از پيامبر بود.
در میان کسانی که در سالهای آغازین شروع رسالت حضرت محمد با او بیعت کردند تعدادی از زنان نیز حضور داشتند که خدیجه همسر محمد نخستین بانویی بود که با او بیعت کرد و سخت ترین مشکلات را به خاطر حفظ ایمان به خدا و دفاع از اسلام و رهبر بزرگوار آن متحمل شد و از آنجا که از رسول الله حمایت همه جانبه داشتند، مایه آرامش و تسلی خاطر ایشان در برابر طوفان های حوادث سهمگین و اندوه های فراوان آغاز رسالت بودند.
دستهای تان را داخل آب کنید
بعد از مدتی که از رسالت پیامبر گذشت، بر تعداد زنانی که با ایشان بیعت میکردند، افزوده شد که از جمله آنان «امیمه» خواهر زاده حضرت خدیجه، مادرش «دقیقه» دختر خویلد و خواهر حضرت خدیجه و پدرش «یخاذ» بود.
امیمه جریان بیعت پیامبر با زنان را این گونه بیان می کند:
در میان زنان، به منظور بیعت با رهبر گرانقدر اسلام به پیشگاه مقدسش راه یافتیم.
عرضه داشتیم: با تو بیعت می کنیم که برای خدا شریک نگیریم، دزدی نکنیم، زنا نکنیم، فرزندان مان را نکشیم، تهمت نزنیم، از فرمان تو سرپیچی نکنیم.
پیامبر فرمود: تا آن جا که قدرت داشته باشید و از عهده برآیید.
گفتیم: خدا و پیامبر از خود ما به ما مهربان تر هستند. بیا تا با تو بیعت کنیم.
فرمود: من به زنان دست نمی دهم.
آن گاه ظرف آبی آورده شد. مقداری عطر در آن ریخت، آن‌گاه دست خود را در میان آن قرار داد و آیه‌ای قرائت کرد. سپس دستش را از ظرف آب خارج ساخت و به زنان فرمود: «دستهای تان را داخل آب کنید.»
از زنان دیگر که با پیامبر بیعت کردند، فاطمه بنت اسد همسر ابوطالب، سوده دختر زمعه و اسماء دختر عميس و خواهرش سلمي، لبابه بنت حارث، سمیه بنت خیاط، حمنه دختر عمه رسول خدا (صلی الله علیه و آله)، سهله دختر مدحان، ام شریک دختر جابر بن حکیم، ام کلثوم خواهر حق جوی عمرو بن عبدود،و ام کلثوم دختر عقبه بن ابی معیط و … بود که با پیامبر در اوایل بعثت بیعت کردند و اسلام آوردند.
شهادت و هجرت پس از بیعت
این زنان در دوران سیزده ساله دعوت پیامبر در مکه همواره با شجاعت و دلاوری پشتیبان رسول خدا بودند. بسیاری از آنها بعد از اسلام آوردن توسط اشراف قریش مورد شکنجههای سخت قرار گرفتند که از میان آنان میتوان از سمیه مادر عمار نام برد که حتی در زیر شکنجههای سخت قریش دست از بیعت خود نکشید تا اینکه سرانجام به شهادت رسید.
حتی تعدادی از آنان برای رهایی از اذیت و آزار کفار مجبور به مهاجرت به حبشه شدند و شهر و دیار خود را ترک گفتند و رنج سفر را بر خود هموار کردند اما دست از حمایت رسول خدا نکشیدند.
منابع:
- علامه مجلسی، بحارالانوار، ج21.
- ابن اثير، علي بن محمد، اسدالغاية في معرفة الصحابة، تحقيق: محمد ابراهيم البنا و ديگران ، بيروت : دارالاحياء التراث العربي، بي تا.
- ابن اسحاق ، سيرت رسول الله ، ترجمه : رفيع الدين اسحاق بن محمد همداني ، ويرايش : جعفر مدرس صادقي ، تهران ، نشر مرکز 1372ش.
/انتهای متن/
