واکسن و تغذیه چقدر از انفلونزا جلوگیری می کند؟
فصل سرما و آلودگی هوا دو عاملی است که این روزها میزان ابتلا به انفلونزا را بسیار بالا برده است. اما برای پیشگیری از انفلونزا چه روش هایی وجود دارد؟ آیا واکسن انفلونزا و تغذیه مناسب در این زمینه نقشی دارد؟ متخصصین در گفت و گوی با به دخت به این سوال پاسخ می دهند.
این روزها شاهد شیوع بیماری های ویروسی با منشاء آنفلانزا در میان افراد هستیم. سرمای هوا ومعضل آلودگی در ازدیاد این ویروس بی تأثیر نبوده ومراکز درمانی مملو از بیمارانی است که با نوعی از این ویروس مبتلا شدهاند.از آنجا که پیشگیری نقش مهمی در کاهش موارد بیماری دارد، دانستن نکات مهم در پیشگیری از آنفلونزا بسیار حائز اهمیت است.
یک بحث مهم در پیشگیری استفاده از واکسن آنفلانزاست که نظرات مختلفی پیرامون آن وجود دارد؛ به طوری که چندی پیش در سایت ها وفضای مجازی خبری مبنی بر ایجاد عارضه مرگبار براثر تزریق این واکسن مطرح شد.
برای اطلاع از صحت وسقم این خبر وآشنایی با روشهای مقابله با بیماری آنفلانزا به سراغ دکتر مسعود مردانی فوق تخصص بیماری های عفونی وعضو کمیته کشوری مقابله با آنفلانزا رفته ایم.
پیشگیری از مرگ 250 نفر با تزریق واکسن آنفلانزا
دکتر مسعود مردانی فوق تخصص بیماری های عفونی در این خصوص گفت:
واکسن آنولانزا همانند تمامی واکسنها، علاوه بر فوایدی که دارد عوارضی هم به همراه دارد.لیکن عقل سلیم ایجاب میکند که در برخورد با موضوعاتی که با سلامت انسان و جامعه در ارتباط است، منافع و مضرات را بایکدیگر در نظر بگیریم. ثابت شده است که هر سال در ایالت متحده آمریکا که حدود 300 میلیون نفر جمعیت دارد، واکسن آنفلانزا از مرگ بیش از 250 نفر انسان در معرض خطر جلوگیری میکند.
وی افزود: مطالعاتی که در کشورهای آفریقایی شده، نشان داده است که تأثیر واکسن آنفلانزا در کاهش مرگ ومیر کودکان زیر شش سال بسیار بالا بوده است، بطوری که با تزریق این واکسن به کودکان از بستری شدن آنها در بیمارستان و بروز عفونت های مختلف در میان آنها جلوگیری کرده و باعث صرفه جویی اقتصادی در این کشورها شده است.تأثیرگذاری این واکسن چه بر روی انسان و چه حیوان بیش از 30 سال است که به ثبوت رسیده است و نمیتوان فواید آن را بر روی افراد در معرض خطر انکار نمود.
عوارض واکسن آنفلانزا
این استاد دانشگاه شهید بهشتی تهران ضمن بیان این نکته که این واکسن عوارضی هم به همراه دارد، گفت:
درد در ناحیه تزریق و تب از عوارض اولیه این واکسن بوده و در مواردی ممکن است علائمی شبیه به آنفلانزا در فرد ایجاد بکند.لازم به ذکر است که این واکسن قادر به ایجادعوارض نادری نظیر ورم مغز هم بوده است و یا سندروم«گیلن باره » یا فلج هر دو پا را ممکن است ایجاد کند. لیکن میزان بروز این عارضه بر اثر تزریق این واکسن، بر اساس گزارشات بین یک در 100هزار و یک در میلیون است. یعنی ممکن است یک نفر در یک میلیون آدمی که این واکسن را تزریق میکنند دچار این عارضه شوند.
مطالب در فضای مجازی قابل استناد نیست
وی در ادامه گفت: در کشور ما مجموع واکسن وارد شده دومیلیون است و وقتی ما این واکسن را به افراد تزریق کنیم، از بسیاری از مرگ ومیرها ناشی از آنفلانزا جلوگیری میکنیم وممکن است از این تعداد دو نفرهم مبتلا به این عارضه بشوند، کما اینکه نمونه آن در پنج سال گذشته در دومورد واکسن تزریق شده به حجاج گزارش شد. خوشبختانه این دو نفر هم بعد از چهارهفته بهبود یافتند. گفتنی است مطالبی که پیرامون عوارض خطرناک این واکسن در فضای مجازی مطرح میشود، به هیچ عنوان قادر به انکار و زیرسوال بردن کارآیی فوق العاده این واکسن نه در ایران و نه در هیچ جای دنیا نمیباشد.
اقشار نیازمند به واکسن
دکتر مردانی ضمن اشاره به این نکته که تزریق واکسن آنفلانزا در برخی اقشار ارجحیت دارد، افزود:
به دلیل اینکه این واکسن وارداتی است و در کشور قادر به تولید آن نیستیم، ما در کمیته کشوری آنفلانزا اقدام به انتشار راهنمای تجویز واکسن کرده و آن را به تمامی مراکز درمانی، بهداشتی در سطح کشور ابلاغ کرده ایم. بر این اساس اولویت تزریق برای افراد در سنین بالای 65 سال ، بیماران سرطانی، قلبی ریوی، دیابتیها ، نارسایی های کلیوی وافرادی که از پیوند استفاده کرده ویا کورتون با دوز بالا استفاده میکنند و در نهایت کودکان بالای سنین شش ماه تا شش سال است.
واکسن سرماخوردگی وجود ندارد
این متخصص بیماری های عفونی در رد مطالب کذب مطرح شده در فضای مجازی راجع به این واکسن گفت:
در این مطالب عنوان شده است که این واکسن انسان را در برابریک نوع از سرماخوردگی ایمن میکند و در برابر انواع دیگر بیماری خود ایمن میسازد. با استناد به همین جمله میتوان اطمینان حاصل کرد که فرد نگارنده آن فاقد سواد علمی است. زیرا این واکسن برعلیه آنفلانزا ساخته شده و در دنیا واکسنی بنام واکسن سرماخوردگی وجود ندارد. واکسن آنفلانزا سال به سال بر اساس مطالعات سازمان جهانی بهداشت در تمام دنیا با توجه به گونههای در حال گردش تولید میشود. این موضوع که این واکسن تنها بر روی یک نوع ویروس آنفلانزا تأثیر داشته باشد، قطعا اشتباه بوده و نشان دهنده این موضوع است که اطلاعات فرد منتشر کننده آن درحدبسیار پایینی است. این واکسن بر علیه چهار نوع ویروس ایجاد کننده آنفلانزا که در تمامی کشورها شیوع دارد ،مقاومت داشته وبدن رادر جلوگیری از ابتلا به آنفلانزا مقاوم میکند.
با تغذیه مناسب به جنگ آنفلانزا بروید
از آنجا که یک راه موثر در پیشگیری از ابتلا به بیماریها از جمله آنفلانزا اصلاح سبک تغذیه افراد است، در ادامه به سراغ دکترمحسن مداح متخصص تغذیه ورژیم درمانی رفتیم تا با تغذیه موثر در پیشگیری از آنفلانزا آشنا شویم.
دکتر محسن مداح«متخصص تغذیه و رژیم درمانی» در این خصوص گفت:
سیستم ایمنی بدن در برابر بسیاری از ترکیبات مضر ،عناصر نامطلوب و مواد سرطان زا نقش محافظتی زیادی دارد و از بخش های مختلفی تشکیل شده که به یکدیگر مرتبط هستند .صحبت از سیستم ایمنی صحبت از یک مجموعه است که در آن عناصر مختلفی نقش دارند ونکته مهم این است که برای کارکرد مناسب سیستم ایمنی عناصری در غذا وجود دارد که باید بطور مداوم و به اندازه کافی وارد بدن شود.
بطور مثال زمانی که پروتئین دریافتی کودکی ناکافی باشد، سلول های سیستم ایمنی هم قادر به تکثیر مناسب و کافی نیستند و نمیتوانند در برابر عوامل مهاجم ایستادگی کنند. متاسفانه ما بطور مداوم در برابر عوامل بیماری زا و مهاجم قرار داریم و این عوامل تنها ویروس های مهاجم را تشکیل نمیدهند، بلکه بسیاری از بیماری های خطرناک نظیر سرطان هم از جمله این عوامل مهاجم هستند که بدن پیوسته با آنها در حال جنگ است. اگر بدن میزبانی ضعیف باشد، عوامل مهاجم فرصت طلب در فرد ایجاد بیماری میکنند و این درحالی است که همین عامل مهاجم در فردی که سیستم ایمنی قوی دارد، مغلوب میشود.
از کجا بفهمیم کمبود انرژی نداریم؟
این استاد دانشگاه درپاسخ به این پرسش خبرنگار به دخت که نشانههای ضعف سیستم ایمنی چیست، گفت:
فردی که به ازای سن وزن مناسبی دارد، قطعا انرژی و پروتئین دریافتی کاملی دارد.البته این به این معنی نیست که در کل تغذیه این فرد مناسب است بلکه تنها مشخص میکند که دریافت پروتئین دراو به حد کفایت است. لازم به ذکر است که در تغذیه 34 عنصر به صورت ویتامین و مواد معدنی وجود دارد که بطور پیوسته باید به بدن برسد. این عناصر در تقویت و کارکرد سیستم ایمنی موثر هستند. روی ، سلنیوم، آهن، مس، ویتامین A، B ،C ، E و اسید فولیک و ویتامین D کارکرد موثری بر تقویت سیستم ایمنی دارند.
چه میزان از گروههای غذایی روزانه باید مصرف کنیم؟
وی افزود: اینکه از کجا متوجه شویم که در تغذیه تمام این عناصر را دریافت کردهایم در نحوه تغذیه و تنوع تغذیهای افراد مشخص میشود. این به این معنی است که در طی روز از تمام گروههای غذایی استفاده شود. مصرف دو لیوان سالاد و سبزی خوردن، سه سهم میوه، دو لیوان لبنیات و تأمین انرژی عمده از غلات برای هر فرد در طی روز ضرورت داشته و نیاز تغذیهای او را برآورده میکند. بر عکس اگر فردی بجای مصرف نان شیرینی ویا بجای مصرف میوه وسبزی تنقلات را جایگزین کند، قطعا تغذیه غلطی داشته و سیستم ایمنی خود را با ضعف مواجه میسازد.
وقتی سبزیجات مصرف نکنید؟
دکتر مداح در ادامه گفت: اگر فردی در طول هفته از مصرف پروتئین خودداری کند، مشخص است که در دریافت روی و سلنیوم دچار کمبود است وفردی که از مصرف سبزی و میوه خودداری کند، با کمبود اسید فولیک و ویتامین C و سایر ویتامین ها مواجه خواهد شد.
تنوع باید در داخل گروه های غذایی هم حفظ شود. بطور مثال در مصرف سالاد استفاده از سبزیجات رنگی مختلف توصیه میشود.این تنوع به ما اطمینان میدهد که ما از تمام گروه های غذایی استفاده کردهایم.
اگر اضافه وزن دارید در معرض خطر هستید
وی تصریح کرد:
نقش مصرف اسیدهای چرب امگا 3 در تقویت سیستم ایمنی بدن ضرورت دارد که منابع غنی آن در مغزها،غذاهای دریایی وماهی است که باید بطور مداوم در تغذیه روزانه افراد گنجانده شود.
لازم به ذکر است که چاقی در توانایی سیستم ایمنی اثر منفی دارد و افرادی که اضافه وزن شدید دارند، در برابر بیماری ها ضعیف تر هستند و امکان ابتلا به بیماری هایی نظیر آنفلانزا در این افراد بیشتر است. کودکانی که کمبود وزن دارند و وزن هنگام تولد آنها کمتر از حد طبیعی بوده است، افراد بالای 65 سال و افراد کم وزن بزرگسال قطعا تغذیه مناسبی نداشته و در دریافت عناصر ریز با مشکل مواجه هستند، در نتیجه امکان ابتلا به آنفلانزا در آنها بیشتر از سایرین است.
مصرف لیمو شیرین وپرتقال تا چه میزان موثر است؟
این متخصص تغذیه در خصوص نقش تغذیه در پیشگیری از آنفلانزا گفت:
ثابت نشده است که ویتامین C در پیشگیری از ابتلا به سرماخوردگی موثر باشد، بلکه این عنصر در کسی که مبتلا به بیماریست، در کاهش عوارض سرماخوردگی موثر است و مقداری از علائم بیماری را کم میکند. مصرف میوه ومرکبات به افراد در این زمان توصیه میشود لیکن نقشی در پیشگیری در ابتلا به بیماری نخواهند داشت. بهترین روش برای پیشگیری از آنفلانزا تنها رعایت اصول بهداشتی و خودداری از تماس با افراد آلوده است و تغذیه تنها بطور عمومی در تقویت سیستم ایمنی موثر است وگاه فرد بهترین تغذیه را دارد، لیکن مبتلا به بیماری میشود وتنها به دلیل قوت سیستم ایمنی دوره بیماری کوتاه تری خواهد داشت.
/انتهای متن/