در مورد تداخل دارویی از داروساز داروخانه اطلاعات بگیرید

چندی پیش خبری در فضای مجازی مطرح شد مبنی بر این که” خانمی جوان بر اثر مصرف همزمان قرص ضدبارداری ومفنامیک اسید به کما رفته وفوت کرده است.” این خبر ناگوار حساسیت‌های بسیاری در میان افراد ایجاد کرد وپس از آن خبرهای مشابه دیگری در سایت‌ ها وفضای مجازی پخش شد که همگی اشاره به اثرات مرگبار تداخل داروها با یکدیگر داشتند.عوارض تداخل داروها نکته حائز اهمیتی است که نمی ‌توان آن را کتمان کرد. برای آشنایی بیشتر و بررسی صحت وسقم این دست اخبار به سراغ یک متخصص داروسازی رفتیم.

تداخل دارویی مفنامیک اسید وقرص بارداری

دکتر سیما صدرای متخصص داروسازی وعضوهیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران در مورد تداخل دارویی و عوارض آن گفت:

در مورد تداخل دارویی بین مفنامیک اسید و داروهای ضدبارداری مانند قرص های LD و HD  می‌توان گفت به لحاظ علمی تداخلی وجود ندارد وآنچه به نظر می‌رسد این است که این خانم احتمالا خود حساسیت به قرص LD داشته است و LD در مواردی می‌تواند به عنوان یک عارضه جنبی لخته خون ایجاد کند ویکی از مخاطرات داروهای بارداری احتمال لختگی است ومفنامیک اسید هم جزو داروهای ضد درد غیر التهابی است که تا حدی لخته را از بین می‌برد. پس در اینجا موضوع  تداخل دارویی پذیرفته شده نیست وفردی که به کما رفته، احتمالا مشکلات خاص خود را داشته است.

امکان ایجاد خونریزی با داروی وارفارین

وی افزود: در مورد تداخل دارویی بهترین فردی که می ‌توان از او اطلاعات گرفت،  داروساز داروخانه است. البته در حالت‌های عادی به دلیل شلوغی داروخانه‌ها این امکان همیشه وجود ندارد وافراد می‌ توانند با کمی سرچ در سایت ‌های تخصصی دارو از امکان تداخل داروها اطلاع کسب کنند. بعضی تداخلات دارویی مهم در این سایت ‌ها عنوان شده است. به طور نمونه داروی “وارفارین”که برای پیشگیری از لخته شدن خون مصرف می‌شود از داروهایی است که امکان تداخل دارویی دارد واین امر علت دارد؛ داروی” وارفارین”  دارویی است که 98 درصد به پروتئین‌های خون می‌چسبد و یک درصد آن آزاد است. این دارو  زمانی که با یک داروی دیگر وحتی یک ماده غذایی همزمان می‌شود و این یک درصد دو درصد می‌شود، همین یک درصد افزایش اثر آن را شدیدا افزایش می‌دهد واحتمال خون ریزی می‌دهد. حال اگر این دارو با مفنامیک اسید همزمان خورده شود، می‌توان این شک را به تداخل دارویی برد واین گونه اثبات کرد که فرد مستعد خونریزی مغزی شده وبه کما رفته است ولی در مورد مصرف همزمان LD ومفنامیک اسید این تصور نمی‌رود.

بهترین کار کسب اطلاع از داروساز محلی

این استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران در خصوص سایر تداخلات دارویی اظهار داشت:

 یک سری از داروها هستند که در اختلالات روانی تجویز می‌شوند مانند افسردگی وجنون که مسلم است که به دارودرمانی نیاز دارد. افراد مصرف کننده این داروها در صورت ابتلا به سرماخوردگی طبیعتا به آنتی بیوتیک نیاز پیدا می‌کنند ودر این موارد باید به تداخل داروها توجه کرد. لیکن آنچه ضرورت دارد افراد آگاه باشند این است که فهرست این داروها به حدی زیاد است که اطلاع از نام آنها عملا مشکلی حل نمی‌کند وبهترین کار کسب اطلاع از داروخانه های محلی و داروسازان آشناست واین افراد آگاهی لازم را در زمینه تداخلات دارویی به افراد خواهند داد واز طرفی وسواس هم در این زمینه نباید داشت .

مفنامیک اسید وداروهای ایجاد کننده زخم معده

وی افزود: مفنامیک اسید با برخی داروها امکان تداخل دارویی با عوارض منفی دارد؛ داروهایی نظیر کاپتوپریل که داروی کاهنده فشار خون است، لوزارتان وپردنیزولان که احتمال زخم معده می‌دهد. در واقع دلیل آن این است که مفنامیک اسید به دلیل عارضه ایجاد زخم معده با مصرف همزمان با داروهای ایجاد کننده زخم معده این امکان را افزایش می‌دهد وبنابراین داروهای رقیق کننده خون و داروهای ایجاد کننده زخم معده بهتر است با مفنامیک اسید مصرف نشوند تا تداخل دارویی مضرایجاد نشود.

گاهی خطر مرگ هم وجود دارد

دکتر صدرای در خصوص این پرسش خبرنگار به دخت که تداخلات دارویی تا چه میزان خطرساز هستند وآیا خطر مرگ را به همراه دارند یا خیر، عنوان کرد:

در مواردی گزارشات ناگواری از تداخلات دارویی شده است وخطر مرگ افراد براثر تداخل داروها  دور از تصور نیست. لیکن ورود دارو به کشور به راحتی نیست وسیستم نظارتی خوبی در این زمینه وجود دارد و دارو باید مورد تأیید سیستم‌های نظارتی جهانی باشد و زمانی که این مراحل طی شود، وحتی یک نمونه گزارش تداخل دارویی با سایر داروها ارائه شود، دارو از سیستم حذف می‌شود. با این حال موارد استثنا وجود دارد. به طور نمونه نوعی آنتی هیستامین در بازار وجود داشت که اثرات خوبی در درمان آلرژی داشت لیکن این دارو با “اریترو مایسین” تداخل دارویی ایجاد کرد وچند مورد آریتمی[1] ومرگ  بر اثر مصرف آن گزارش شد. بنابراین سریعا از بازار جمع شد؛ خوشبختانه اداره دارو وغذا در مورد این مسائل حساس است وسریعا این نمونه‌ها از بازار جمع خواهند شد.

تداخل دارویی همیشه شدید نیست

وی در ادامه افزود:

اکثر تداخلات دارویی خیلی شدید نیست. به طور نمونه فردی که داروی ضدبارداری مصرف می‌کند وهمزمان به دلیل یک عفونت نیاز به مصرف آنتی بیوتیک داشته باشد، این آنتی بیوتیک غلظت قرص بارداری را کم می‌کند ودر صورت حساس بودن فرد ممکن است بارداری اتفاق بیفتد.این تداخل مرگبار نیست لیکن امکان آن وجود دارد. اکثر تداخلات در همین حد است وخیلی شدید نیست.

پس همیشه در مورد تداخل های دارویی خیلی جای نگرانی وجود ندارد.حدودا 20 نوع دارو وجود دارد که حساسیت بیشتری در مورد آنها وجود دارد مانند تئوفیلین ودیبوگیسن وآمینوگلوکوزیت ها که در این موارد باید حساسیت بیشتری به خرج داد. در واقع  بیمار باید به پزشک خود اعتماد کند وخود به خود دارویی را حذف وجایگزین نکند حتی در دوران بارداری که می‌گویند دارو مصرف نشود باید در صورت لزوم زیر نظر پزشک داروهای با اهمیت مصرف شود.

داروهای گیاهی هم تداخل ایجاد می‌کنند

این متخصص داروسازی در انتها گفت:

نکته مهم دیگر این است که مصرف داروهای گیاهی هم به مانند داروهای شیمیایی اثرات خاص دارند وهمه دارای ماده فعال هستند وممکن است تأثیر کم کردن اثر بر روی داروهای شیمیایی داشته باشند. پس در مورد مصرف این نوع داروها  باید مشورت شود وسرخود مصرف نشوند. برخی داروها هم داروهای بیمارستانی هستند ودر صورت خطاهای پزشکی مشکل ایجاد می‌کنند، مانند آمپول دوپامین وآمپول بی کربنات سدیم که ممکن است تداخل مرگبار بدهند که داروهای بیمارستانی هستند و در زمره داروهای  داروخانه‌ای قرار نمی‌گیرند.

[1] کژآهنگی یا آریتمی قلب Cardiac arrhythmia)) به معنی غیرطبیعی بودن ریتم قلب است.

/انتهای متن/