رضیه خانم، قهرمان نهضت خرید اسلحه برای جهادگران

همانطور که بانوان بوشهری موقع جنگ شهید رئیسعلی دلواری با انگلیسی های اشغالگر، با تمام وجود به کمک رزمندگان تنگستانی و دشتستانی آمدند؛ در کشور همسایه یعنی عراق هم وقتی انگلیسی ها جنوب این سرزمین را اشغال کردند، بانوان شروع به دفاع از وطن خود کردند. یکی از این بانوان «رضیه خانم» بانوی مفسّر قرآن است.

بانوی عالمه و مفسّر قرآن

“رضیه خانم” دختر شیخ میرزا محبعلی شیرازی و متولد شهر مقدس نجف اشرف بود. پدرش از روحانیون بزرگ نجف و برادرش “میرزا محمدتقی شیرازی” (معروف به میرزای کوچک) رهبر نهضت استقلال طلبی عراق بود.

رضیه خانم تحصیل مقدمات را در نزد پدر آغاز کرد و سپس نزد برادرش کسب علوم دینی را ادامه داد. به سن نوجوانی که رسید با سید حبیب الله حسینی شیرازی ازدواج کرد. سیدحبیب الله هم از علما بزرگ بود. رضیه خانم با وجود داشتن همسر و فرزند آنقدر درس خواندن را ادامه داد تا تبدیل به بانویی عالِمه و مفسّر قرآن شد.

جلسات وعظ و خطابه و تفسیر قرآنش از سوی بانوان عراقی مورد استقبال زیادی قرار میگرفت.

خلاصه فعالیت های علمی رضیه خانم ادامه داشت تا اینکه جنگ جهانی اول شروع شد…

وقتی علمای نجف و سامرا فتوای جهاد دادند

در زمان وقوع جنگ جهانی اول، کشور عراق، بخشی از امپراطوری عثمانی بود. آن زمان انگلیسی ها که دیدند در جریان جنگ جهانی اول حکومت عثمانی هم پیمان آلمان ها شده است، حمله به خاک حکومت عثمانی و از جمله اشغال کشور عراق کنونی را در دستور کار خود قرار دادند.

با اشغال منطقه فاو عراق، توسط انگلیسی ها، دو مرجع تقلید بزرگ شیعیان جهان یعنی آیت الله سید کاظم طباطبائی یزدی – معروف به صاحب عروه – و آیت الله میرزا محمدتقی شیرازی – برادر رضیه خانم – علیه انگلیسیها فتوای جهاد صادر کردند. فتوایی که به شروع جنگ سخت عشایر و مردم عراق – سنی و شیعه – با انگلیسی های استعمارگر انجامید.

نهضت خرید اسلحه از سوی زنان عراق

با صدور فتوای علما برای جهاد با انگلیسی ها، به ویژه با تاکید میرزای کوچک برای استفاده از اسلحه در جنگ با دشمن، رضیه خانم فعالیت ضداستعماری خود را آغاز کرد.

او بانوان عراقی را برای تشویق همسران، برادران و فرزندان به جهاد علیه اشغالگران در سخنرانی آگاه می کرد. اما از طرف دیگر خود آغازگر حرکتی شد که کمی بعد با همراهی بانوان عراقی تبدیل به نهضتی فراگیر شد. آن عمل هم این بود که رضیه خانم با فروش زینت آلات خود شروع به خرید اسلحه برای رزمندگان اسلام کرد. کاری که مورد اقبال بانوان عراقی قرار گرفت و در اندک مدتی تبدیل به نهضت خرید اسلحه برای جهادگران شد.

در نهایت این جنگ با پشتیبانی و ایثار و تلاش بانوان عراقی به رهبری زنان عالمه ای چون رضیه خانم، به عقب نشینی اشغالگران انگلیسی از جنوب عراق انجامید. 

منابع:

1-دایرة المعارف تشیع، جلد 8، نشر شهید سعید محبی، چاپ 1379.ش، ص 287

2- کتاب «بند بند سرگذشتم»-خاطرات علامه شیخ محمدحسین کاشف الغطاء-، ترجمه علی شمس، موسسه مطالعات و پژوهشهای سیاسی، چاپ اول 1394.ش، ص 97

/انتهای متن/