سهم ما چطور مشخص می شود؟

خانم مجری معلم با سابقه ایست  درآستانه ی بازنشستگی. پدر و مادری سالمند دارد و دو برادر و یک خواهر که همه متاهل هستند و زندگی مستقل خود را دارند. این طور که این خانم معلم تعریف می کند:
ما چهار خواهر و برادر با توافق پدر و مادرم تصمیم گرفتیم که با اشتراک گذاشتن سهام مساوی خانه پدرمان را بازسازی کنیم. خانه ای120 متری که با مجوز گرفتن تبدیل به چهارطبقه آپارتمان شده است. همه ما برادر و خواهران سهم مساوی گذاشتیم برای ساخت، ولی در حال حاضر در یکی از واحدها پدر و مادرم ساکن هستند و در یکی هم برادر بزرگم زندگی می کند و در واحد دیگری خواهرم با خانواده اش هستند. حالا تنها یک واحد مانده برای من و برادرم. در حال حاضر حقوق و سهم من و برادرم را چطور مشخص کنیم؟

سوال شد: آیا قراردادی بین خودتان و با پدرتان نوشته اید؟

پاسخ داد: خیر. قراردادی نوشته نشده و اختلافی هم نداریم ولی چون آنها از آپارتمان ها استفاده می کنند و من و بردرم مشترک شده ایم، نمی دانیم با یکدیگر و دیگر خواهر و برادرم چگونه حساب کنیم.

پاسخ دکتر فرزانه اژدری :

در موقعیتی که شما هستید، چند مطلب هست که باید از قبل پیش بینی می کردید و آنها را مکتوب می کردید:

• رضایت پدرتان را به عنوان صاحب ملک(عرصه) و زمین باید کتبا می گرفتید و ایشان را نسبت به موقعیت ملک و مقدار سهمشان و نیز سهام خودتان آگاه می کردید و باز رضایت ایشان را کسب می کردید.
• شما خواهران و برادران نیز باید  سهم پدرتان را در چهار طبقه بطور قطع در نطر می گرفتید و وضعیت مالکیت هرکدام تان را در سه واحد مانده مشخص می کردید تا متصرفان حقوق دیگران را در نظر گرفته باشند.
• فعلا هیچکدام از شما چهار نفر صاحب عرصه نیستید و فقط از اعیان(ساختمان) سهم دارید. بنابراین آنچه ساخته شده به نسبت قیمت زمین که بنا به عرف هست دو واحد از آن پدر شما و شما چهارنفر دو واحد خواهید داشت. که اگر بخواهید تساوی را در نظر بگیرید می توانید دو واحد مانده را بین دو خواهر و دو برادر تقسیم کنید.

(ایشان گفتند: ما قصد داریم واحد مانده را، که در واقع سهم برادر دیگرم هست، اجاره بدهیم و واحد پدر و مادرم را به نام من بنویسند.)

• تا زمانی که این واحدها سند نداشته باشند سهم هیچکدام مستقلا مشخص نمی شود. یعنی یا همه ی ساختمان مال پدرتان است چه عرصه و چه اعیان، چون هیچ کدام مدارک مالکیت و یا قراردادی ندارید. اگر پدرتان راضی باشند برای هرکدام از فرزندان شان سند مالکیت تنظیم می نمایند و هرکدام را صاحب یک واحد می نمایند. ولی قبل از آن هیچ مالکیتی ندارید. اگر پدرتان سند مالکیت را به نام فرزندان بزنند می تواند سهمی را که خود ساکن هستند به نام شما یا هرکدام که توافق شود صلح عمری بکنند که بعد از پدر و مادر سهم شان برای کسی که صلح به نامش کرده اند باشد و کسی متعرض و معارض این سهم نشود.
• در حال حاضر چون سند مستقل برای واحدها ندارید، با توافق نامه بین خودتان، کارتان را غیر رسمی هم که شده تنظیم کنید که مشکلی بین اعضای خانواده پیش نیاید. به این ترتیب که خواهر و برادر ساکن در واحدها و نیز برادری که واحد مانده را قصد اجاره دادن دارند، باید هرکدام سهمی به شما به عنوان اجرت المثل (اجاره) پرداخت نمایند.
• از طرف دیگر واحد سوم یکی از وا حدهای سهم پدر شماست که باید به ایشان هم از اجاره ی  این واحد سهمی پرداخت شود و برای شما نیز از این واحد هم سهم جداگانه در نظر گرفته می شود. مگر اینکه پدرتان از سهمش و شما نیز از سهم تان صرف نظر کنید.
• بهتران راه برای شما این است که اگر پدرتان موافق هستند برای فرزندان شان سند مالکیت در دفترخانه اسناد رسمی بنویسند و برای شما هم عقد صلح عمری امضا کنند. والا اگر کار به اختلاف بکشد مشکل پیش می آید.
• در ضمن ممکن است پدرتان به طور قطع برای مادرتان هم سهمی در نظر گرفته باشند. یعنی سهم خودشان را از واحد دومی که برای ایشان است برای همسرشان در نظر گرفته باشند و برای ایشان سند تنظیم نمایند. که در این صورت دو واحد را هرکدام سه دانگ سهم خواهید برد که بستگی به قیمت زمین و بنا در منطقه، ارزش این ملک بوسیله کارشناس ارزیابی و اعلام می شود و باز با رضایت پدر و اقدام ایشان می توانید صاحب سند مالکیت سه دانگ شوید.
• چون سوال شد که: آیا برادران تان از پدرتان برای انجام امور اداری و دریافت مجوزات وکالت گرفته بودند یا خودشان این امور را انجام دادند و پاسخ دادند که خودشان برای انجام امور اداری و کارهای مجوز حضور داشتند و وکالت به کسی ندادند، بنابراین پدر خود در صورت رضایت برای کارهای تنظیم سند باقی فرزندان باید شخصا اقدام کنند.
• ضمنا اگر واحد دوم را پدرتان به نام مادرتان سند بگیرند، مادرتان نیز می توانند برای برادرتان صلح عمری کنند.
• به هر حال سعی کنید اگر تا به حال هم هیچ نوشته ای بین شما نبوده، از همین امروز حساب دقیق سهم هرکدام را مشخص و مکتوب نمایید تا بعدا بین فرزندان تان اختلاف و قهر و… پیش نیاید.

/انتهای متن/