دو نماینده فعال زن تهرانی مجلس ششم

جمیله کدیور متولد ۱۳۴۲و الهه کولایی متولد  که ۱۳۳۵ از طرف مردم پایتخت برای نمایندگی در دوره ششم انتخاب شدند،می پردازیم.

 

جمیله کدیور

جمیله کدیور خواهر محسن کدیور وهمسرعطاء الله مهاجرانی نخستین وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی دولت سید محمد خاتمی است.

جمیله دوران ابتدایی و راهنمایی را در فاصله بین سال های ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۶ در مدرسه مهرآیین شیراز و متوسطه را در سال ۱۳۶۰ در دبیرستان دانشگاه شیراز و دبیرستان راه زینب(س) به اتمام رساند. سپس در سال ۱۳۶۴ به دانشگاه تهران راه یافت ، او دوره لیسانس  را درسال ۱۳۶۷  در رشته علوم سیاسی و فوق لیسانس را در سال ۱۳۷۱ در رشته روابط بین الملل به  پایان رساند و در سال ۱۳۷۸ نیزبه دریافت درجه دکترای علوم سیاسی نایل شد. وی به زبان های انگلیسی و عربی تسلط دارد.

جمیله کدیور فعالیت های شغلی را درسال ۱۳۶۸ با فعالیت در روزنامه کیهان آغاز کرد و سپس به تدریج مشاغل و سمت های زیر را به دست آورد:

عضو سرویس خارجی روزنامه کیهان و مسئول اخبار شمال آفریقا(۱۳۶۹-۱۳۶۸)، معاون سرویس خارجی ومسئول اخبار عربی خاورمیانه روزنامه اطلاعات(۱۳۷۲-۱۳۶۹)، عضو شورای سردبیری روزنامه اطلاعات بین الملل(۱۳۷۳-۱۳۷۲)، عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم انسانی۱۳۷۴، مشاور رئیس جمهور سید محمد خاتمی در امور رسانه و مطبوعات وعضو مشورتی رئیس جمهور در سال ۱۳۷۶، عضو هئیت  موسس موسسه فرهنگی گفت وگوی ایران-عرب در سال ۱۳۷۶، دبیر کل وعضو هیئت موسس انجمن روزنامه نگاران زن ایران در سال ۱۳۷۶، عضو  شورای شهر تهران(احراز رتبه سوم دربین ۴۸۰۰ داوطلب)۱۳۷۸ وعضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهرا از سال ۱۳۷۸ تا ۱۳۹۰. وی همچنین در سال ۱۳۷۴ به عنوان روزنامه نگار نمونه انتخاب شد.

دکتر جمیله کدیور در سال ۱۳۷۸ به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات دوره ششم  شرکت کرد و موفق شد با کسب آرا از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شود. وی در انتخابات تهران رتبه دوم را احراز کرد.

او در مجلس عضو کمیسیون های امنیت ملی و سیاست خارجی واصل نود قانون اساسی وهمچنین عضو فراکسیون زنان بوده است. وی که در سال ۱۳۸۲ ، مخبر کمیسیون  اصل نود بود. برخی دیگر از سمت های او در طی دوره نمایندگی به قرار زیراست:

عضو شورای مرکزی ومسئول کمیته اطلاع رسانی خانه احزاب (۱۳۸۰-۱۳۷۹)، رئیس هئیت مدیره بنیاد خیریه وفاق سبز۱۳۸۰، مدیر نشریه داخلی “صدای زن” ۱۳۸۰، مدیر انتشارات امید ایرانیان۱۳۸۰ و نائب رئیس وعضو هئیت رئیس موسس گروه دوستی ایران ومصر ۱۳۸۱.

ازجمله طرح ها ولوایحی که جمیله کدیور در تصویب آنها در مجلس  نقش داشته عبارتند از:

طرح تشکیل فراکسیون زنان؛ اصلاح قانون اعزام دختران دانشجو به خارج از کشور و حذف شرط تاهل، معافیت زنان از پرداخت نیم عشر مالیات بر مهریه، موظف شدن بانک ها به پرداخت تسهیلات به همسران جانبازان و آزادگان متوفی یا به قیم قانونی فرزندان آن ها، قانون معافیت موسسات انتشاراتی وکتاب فروش ها از پرداخت مالیات،  اصلاح ماده ۹ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و بهره مندی مستخدمان زن شاغل و بازنشسته سرپرست خانوار از کمک هزینه عائله مندی و اولاد، اصلاح ماده ۱۰۴۱قانون مدنی و افزایش سن ازدواج دختران به حداقل ۱۳ سال و پسران حداقل ۱۵ سال، الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳۰قانون مدنی وتعیین موارد عسر وحرج زنان جهت صدور حکم طلاق، اصلاح ماده ۱۱۰۷و ۱۱۱۰و۱۱۳۳ قانون مدنی در خصوص افزایش نفقه زنان و امکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان وامکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان به محاکم صالحه با رعایت شرایط مربوطه، اصلاح ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی وتعیین سن حضانت فرزند اعم از دختر یا پسر برای مادر تا ۷ سالگی، لایحه سقط درمانی ، طرح قابل مطالبه بودن اجرت المثل زوجه پس از فوت مرد، طرح توانمندی سازی زنان سرپرست خانوار، طرح تشکیل شورای عالی خانواده، طرح حذف ماده ۸۳ و اصلاح ماده ۸۱ قانون تامین اجتماعی مبنی برحذف ممنوعیت پرداخت مستمری مادران بیمه شده به فرزندان پرداخت حق پرستاری به همسران جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر واعصاب وروان و طرح اصلاح مواد ۹۴۶ و۹۴۹ قانون مدنی راجع به امکانات ارث بردن زن از تمام اموال منقول وغیر منقول.

کدیور از جمله نمایندگانی بود که اواخر مجلس ششم در اعتراض به رد صلاحیت های گسترده نامزدهای  نمایندگی مجلس هفتم، در تحصن ۲۶ روزه شرکت کرد وبه همراه ۱۲۵ نماینده دیگر در بهمن ماه ۱۳۸۲، ازسمت نمایندگی استعفا داد. کدیور پس از پایان مجلس ششم (۷ خرداد۱۳۸۳) به دانشگاه الزهرا (س) بازگشت و ضمن تدریس به سمت مشاور عالی مدیر عامل  گزاری ایرنا منصوب شد. وی هم چنین در سال ۱۳۸۸ در انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری از هواداران مهدی کروبی ومشاور او در امور زنان بود.

آثار و تالیفات او عبارتند از: رویارویی انقلاب اسلامی ایران وآمریکا، انتفاضه حماسه  مقاومت فلسطین ، مصر از زاویه ای دیگر؛ پشت پرده صلح ؛ تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران، توهم توطئه؛ کمیسیون اصل نود (سه جلد)، ونگارش مقالات  متعدد در روزنامه ها ومجلات داخلی وخارجی  وهمچنین شرکت در همایش ها  وکنفرانس های مختلف داخلی ، خارجی وبین المللی.

کدیور دوسال پس از وقایع انتخابات ۱۳۸۸ به انگلستان رفت وهم اکنون به اتفاق همسرش در آنجا اقامت دارد.

 

الهه کولایی

الهه کولایی پس از اخذ دیپلم ادبی در سال ۱۳۵۴ ازدواج کرد اما این ازدواج مانعی برای ادامه تحصیل وی ایجاد نکرد و وی موفق شد در سال بعد با رتبه ۹۹ به دانشگاه ملی (شهید بهشتی) راه یابد و در رشته علوم سیاسی به تحصیل بپردازد. تحصیل او در دانشگاه به علت تولد فرزندان اول و دومش و همچنین وقایع انقلاب اسلامی و تعطیلی دانشگاه ها به درازا کشید و او در نهایت پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال ۱۳۶۲ موفق به اخذ لیسانس شد. یک سال بعد او به عنوان یکی از نخستین دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس در دوره فوق لیسانس پذیرفته شد و درسال ۱۳۶۶ با ارائه رساله “تاثیر استالینیزم برحزب توده ایران” در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل شد.

کولایی در سال ۱۳۶۷ به عنوان عضو هیئت علمی به استخدام دانشگاه تهران در آمد. وی ضمن تدریس در دانشگاه ، در سال ۱۳۶۹ به تکمیل تحصیلات خود نیز مبادرت ورزید و در سال ۱۳۷۴ به دریافت درجه دکترای روابط بین الملل از دانشگاه تربیت مدرس نایل آمد. اوعلاوه بر اشتغال در دانشگاه تهران، به تدریج سمت ها ی دیگری را احراز نمود که از جمله آن سمت ها عبارتند از : مشاور گروه شرق و مدیر پروژه تحولات شرق در مرکز تحقیقات استراتژیک (۱۳۷۴-۱۳۷۲) ، مدیر گروه کشورهای اسلامی مستقل مشترک المنافع (شوروی) (۱۳۷۴-۱۳۷۲)، مدرس دانشگاه امام حسین (ع)،( از ۱۳۷۲)، نماینده دانشگاه تهران درکمیسیون بانوان استان تهران (۱۳۷۳) مشاور اداره کل مطبوعات وزارت خارجه (۱۳۷۴-۱۳۷۳)، عضو هیئت تحریریه مجله مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز(۱۳۷۴)، مدیر اموزش و معاون آموزشی دانشکده حقوق سیاسی دانشگاه تهران (۱۳۷۶-۱۳۷۴) ، اولین زن مدیر کل آموزش دانشگاه تهران(۱۳۷۹-۱۳۷۶)، عضو گروه مشورتی مسائل آسیا درمعاونت آسیا واقیانوسیه وزارت امور خارجه (۱۳۷۶) وعضو شورای مرکزی مرکز مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز(۱۳۷۷).

الهه کولایی در سال ۱۳۷۴ به عنوان کاندیدای مستقل با شرکت در انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی پا به عرصه سیاست گذاشت؛ اما از راه یابی به مجلس بازماند. وی فعالیت های حزبی را در سال ۱۳۷۷ همزمان با تاسیس حزب مشارکت ایران اسلامی آغاز کرد ورئیس کمیته آموزش آن حزب شد. کولایی در سال ۱۳۷۸ به عنوان کاندیدای حزب مشارکت در انتخابات دوره ششم قانون گذاری نامزد شد واین بار موفق گردید با کسب آرا از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شود. وی پس از ورود به مجلس به عضویت کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی در آمد.

ازدیگر سمت های او در دوره ششم مجلس عبارت است از؛ عضو کمیسیون آیین نامه، عضو فراکسیون زنان، رئیس گروه های دوستی ایران وروسیه ،ایران وفنلاند و ایران  ولیبی، عضو شورای پژوهشی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، نماینده مجلس در کمیسیون حقوق بشر اسلامی(۱۳۸۳-۱۳۸۱) وعضو شورای سیاست گذاری زنان در معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات وفن آوری(۱۳۸۱-۱۳۷۹).

ازجمله طرح ها ولوایحی که دکتر کولایی در تصویب آنها در مجلس  نقش داشته عبارتند از:

اصلاح قانون اعزام دختران دانشجو به خارج از کشور و حذف شرط تاهل، معافیت زنان از پرداخت نیم عشر مالیات بر مهریه، موظف شدن بانک ها به پرداخت تسهیلات به همسران جانبازان و آزادگان متوفی یا به قیم قانونی فرزندان آن ها، لایحه معافیت موسسات انتشاراتی وکتاب فروش ها از پرداخت مالیات، اصلاح ماده ۹ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و بهره مندی مستخدمان زن شاغل و بازنشسته سرپرست خانوار از کمک هزینه عائله مندی و اولاد، اصلاح ماده ۱۰۴۱قانون مدنی و افزایش سن ازدواج دختران به حداقل ۱۳ سال و پسران حداقل ۱۵ سال، الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳۰قانون مدنی وتعیین موارد عسر وحرج زنان جهت صدور حکم طلاق، اصلاح ماده ۱۱۰۷و ۱۱۱۰و۱۱۳۳ قانون مدنی در خصوص افزایش نفقه زنان و امکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان وامکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان به محاکم صالحه با رعایت شرایط مربوطه، اصلاح ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی وتعیین سن حضانت فرزند اعم از دختر یا پسر برای مادر تا ۷ سالگی، لایحه سقط درمانی ، طرح قابل مطالبه بودن اجرت المثل زوجه پس از فوت مرد، طرح توانمندی سازی زنان سرپرست خانوار، طرح تشکیل شورای عالی خانواده، طرح ممنوعیت اعمال هر نوع تبعیض جنسیتی در گزینش دانشجو برای کلیه دانشگاه های دولتی وغیر دولتی در تمام مقاطع تحصیلی، طرح حل اختلافات خانوادگی، طرح حذف ماده ۸۳ و اصلاح ماده ۸۱ قانون تامین اجتماعی مبنی برحذف ممنوعیت پرداخت مستمری مادران بیمه شده به فرزندان پرداخت حق پرستاری به همسران جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر واعصاب وروان و طرح اصلاح مواد ۹۴۶ و۹۴۹ قانون مدنی راجع به امکانات ارث بردن زن از تمام اموال منقول وغیر منقول.

کولایی از جمله نمایندگانی بود که اواخر مجلس ششم در اعتراض به رد صلاحیت های گسترده نامزدهای  نمایندگی مجلس هفتم، در تحصن ۲۶ روزه شرکت کرد و به همراه ۱۲۵ نماینده دیگر در بهمن ماه ۱۳۸۲ ، ازسمت نمایندگی استعفا داد. وی در انتخابات مجلس هفتم ازسوی شورای نگهبان به استناد ماده ۲۸ قانون انتخابات (عدم التزام به اسلام، نظام، ولایت فقیه وقانون اساسی) رد صلاحیت شد.

پس از پایان مجلس ششم مجلس کولایی به دانشگاه تهران بازگشت و مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی را در دانشکده حقوق وعلوم سیاسی تاسیس کرد وخود مدیریت آن را برعهده گرفت. سپس این مرکز را گسترش داد و به پیشنهاد او، گروه پژوهشی مطالعات اوراسیای مرکزی، در دانشکده حقوق وعلوم سیاسی راه اندازی شد و وی از سال ۱۳۸۶ تا دی ماه ۱۳۹۲ مدیریت این گروه را برعهده دارد. علاوه بر این وی در سال ۱۳۸۶ مجله علمی- پژوهشی تحت عنوان”مطالعات اوراسیای مرکزی “را منتشر نمود. اوهمچنین از اعضای انجمن  علمی مطالعات منطقه ای وعضو هیئت مدیره بنیاد باران نیز می باشد.

دکتر الهه کولایی در سال ۱۳۹۰ به عنوان پژوهشگر نمونه و در سال ۱۳۹۲ به عنوان پژوهشگر برجسته دانشگاه تهران انتخاب شد.

علاوه براین، طرح کاربردی وی که به دبیر خانه سازمان اکو ارسال شده بود، در پاییز همین سال به عنوان طرح برجسته شناخته شد.

آثار وتالیفات وی عبارتند از:

۱.بازی بزرگ در آسیای مرکزی،۲.زمینه ها وچشم اندازها، سیاست وحکومت فدرال روسیه ، ۳.نقش زنان در توسعه کشورهای اسلامی ( باهمکاری محمد حسین حافظیان)، ۴.افسانه انقلاب های فرهنگی، ۵.سازمان پیمان آتلانتیک  شمالی(ناتو)، دگرگونی درمامویت و کارکردها( باهمکاری محمود محمدی ،ماندانا تیشه یار)۶.بررسی  زمینه های نظری وتاریخی همگرایی و واگرایی درفدراسیون روسیه( با همکاری رسول افضلی ومحمد تقی دلفروز)۷.روابط روسیه  واسر ائیل ۸. سیاست وحکومت درآسیای مرکزی(ترجمه)۹. سیاست وحکومت در اوراسیای مرکزی ۱۰. استالینگرایی وحزب توده ۱۱. شوروی وانقلاب اسلامی ۱۲.همگرایی وواگرایی در فدراسیون روسیه ۱۳.اتحاد جماهیر شوروی از تکمیل تا فروپاشی ۱۴. اکو وهمگرایی منطقه ای ۱۵. سازمان اکو ودستاوردها وچشم اندازها  ۱۶ سفرنامه روس ها درایران ۱۷.نظری منطقه گرایی ۱۸. ایران وروسیه در بزرگ : جنبش های اسلامی درقفقاز شمالی(ترجمه) وارائه واجرای حدود ۲۰طرح تحقیقاتی وارائه  وچاپ بیش از ۹۰مقاله در مجلات علمی و همایش های داخلی  وخارجی.

وی همچنین از سال ۱۳۸۵ عضو شورای نویسندگان مجله” پژوهش علوم سیاسی” می باشد .او به زبان انگلیسی مسلط است وبه زبان عربی آشنایی دارد.

 

برگرفته شده از کتاب: زنان در عرصه قانون گذاری ایران (۱۳۹۵-۱۲۸۵) منوچهر نظری

/انتهای متن/