دو نماینده فعال زن تهرانی مجلس ششم

جمیله کدیور متولد ۱۳۴۲و الهه کولایی متولد  که ۱۳۳۵ از طرف مردم پایتخت برای نمایندگی در دوره ششم انتخاب شدند،می پردازیم.

 

جمیله کدیور

جمیله کدیور خواهر محسن کدیور وهمسرعطاء الله مهاجرانی نخستین وزیر فرهنگ وارشاد اسلامی دولت سید محمد خاتمی است.

جمیله دوران ابتدایی و راهنمایی را در فاصله بین سال های 1348 تا 1356 در مدرسه مهرآیین شیراز و متوسطه را در سال 1360 در دبیرستان دانشگاه شیراز و دبیرستان راه زینب(س) به اتمام رساند. سپس در سال 1364 به دانشگاه تهران راه یافت ، او دوره لیسانس  را درسال 1367  در رشته علوم سیاسی و فوق لیسانس را در سال 1371 در رشته روابط بین الملل به  پایان رساند و در سال 1378 نیزبه دریافت درجه دکترای علوم سیاسی نایل شد. وی به زبان های انگلیسی و عربی تسلط دارد.

جمیله کدیور فعالیت های شغلی را درسال 1368 با فعالیت در روزنامه کیهان آغاز کرد و سپس به تدریج مشاغل و سمت های زیر را به دست آورد:

عضو سرویس خارجی روزنامه کیهان و مسئول اخبار شمال آفریقا(1369-1368)، معاون سرویس خارجی ومسئول اخبار عربی خاورمیانه روزنامه اطلاعات(1372-1369)، عضو شورای سردبیری روزنامه اطلاعات بین الملل(1373-1372)، عضو هئیت علمی پژوهشگاه علوم انسانی1374، مشاور رئیس جمهور سید محمد خاتمی در امور رسانه و مطبوعات وعضو مشورتی رئیس جمهور در سال 1376، عضو هئیت  موسس موسسه فرهنگی گفت وگوی ایران-عرب در سال 1376، دبیر کل وعضو هیئت موسس انجمن روزنامه نگاران زن ایران در سال 1376، عضو  شورای شهر تهران(احراز رتبه سوم دربین 4800 داوطلب)1378 وعضو هیئت علمی دانشکده علوم اجتماعی و اقتصاد دانشگاه الزهرا از سال 1378 تا 1390. وی همچنین در سال 1374 به عنوان روزنامه نگار نمونه انتخاب شد.

دکتر جمیله کدیور در سال 1378 به عنوان کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات دوره ششم  شرکت کرد و موفق شد با کسب آرا از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شود. وی در انتخابات تهران رتبه دوم را احراز کرد.

او در مجلس عضو کمیسیون های امنیت ملی و سیاست خارجی واصل نود قانون اساسی وهمچنین عضو فراکسیون زنان بوده است. وی که در سال 1382 ، مخبر کمیسیون  اصل نود بود. برخی دیگر از سمت های او در طی دوره نمایندگی به قرار زیراست:

عضو شورای مرکزی ومسئول کمیته اطلاع رسانی خانه احزاب (1380-1379)، رئیس هئیت مدیره بنیاد خیریه وفاق سبز1380، مدیر نشریه داخلی “صدای زن” 1380، مدیر انتشارات امید ایرانیان1380 و نائب رئیس وعضو هئیت رئیس موسس گروه دوستی ایران ومصر 1381.

ازجمله طرح ها ولوایحی که جمیله کدیور در تصویب آنها در مجلس  نقش داشته عبارتند از:

طرح تشکیل فراکسیون زنان؛ اصلاح قانون اعزام دختران دانشجو به خارج از کشور و حذف شرط تاهل، معافیت زنان از پرداخت نیم عشر مالیات بر مهریه، موظف شدن بانک ها به پرداخت تسهیلات به همسران جانبازان و آزادگان متوفی یا به قیم قانونی فرزندان آن ها، قانون معافیت موسسات انتشاراتی وکتاب فروش ها از پرداخت مالیات،  اصلاح ماده ۹ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و بهره مندی مستخدمان زن شاغل و بازنشسته سرپرست خانوار از کمک هزینه عائله مندی و اولاد، اصلاح ماده ۱۰۴۱قانون مدنی و افزایش سن ازدواج دختران به حداقل ۱۳ سال و پسران حداقل ۱۵ سال، الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳۰قانون مدنی وتعیین موارد عسر وحرج زنان جهت صدور حکم طلاق، اصلاح ماده ۱۱۰۷و ۱۱۱۰و۱۱۳۳ قانون مدنی در خصوص افزایش نفقه زنان و امکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان وامکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان به محاکم صالحه با رعایت شرایط مربوطه، اصلاح ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی وتعیین سن حضانت فرزند اعم از دختر یا پسر برای مادر تا ۷ سالگی، لایحه سقط درمانی ، طرح قابل مطالبه بودن اجرت المثل زوجه پس از فوت مرد، طرح توانمندی سازی زنان سرپرست خانوار، طرح تشکیل شورای عالی خانواده، طرح حذف ماده ۸۳ و اصلاح ماده ۸۱ قانون تامین اجتماعی مبنی برحذف ممنوعیت پرداخت مستمری مادران بیمه شده به فرزندان پرداخت حق پرستاری به همسران جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر واعصاب وروان و طرح اصلاح مواد ۹۴۶ و۹۴۹ قانون مدنی راجع به امکانات ارث بردن زن از تمام اموال منقول وغیر منقول.

کدیور از جمله نمایندگانی بود که اواخر مجلس ششم در اعتراض به رد صلاحیت های گسترده نامزدهای  نمایندگی مجلس هفتم، در تحصن 26 روزه شرکت کرد وبه همراه 125 نماینده دیگر در بهمن ماه 1382، ازسمت نمایندگی استعفا داد. کدیور پس از پایان مجلس ششم (7 خرداد1383) به دانشگاه الزهرا (س) بازگشت و ضمن تدریس به سمت مشاور عالی مدیر عامل  گزاری ایرنا منصوب شد. وی هم چنین در سال 1388 در انتخابات دوره دهم ریاست جمهوری از هواداران مهدی کروبی ومشاور او در امور زنان بود.

آثار و تالیفات او عبارتند از: رویارویی انقلاب اسلامی ایران وآمریکا، انتفاضه حماسه  مقاومت فلسطین ، مصر از زاویه ای دیگر؛ پشت پرده صلح ؛ تحول گفتمان سیاسی شیعه در ایران، توهم توطئه؛ کمیسیون اصل نود (سه جلد)، ونگارش مقالات  متعدد در روزنامه ها ومجلات داخلی وخارجی  وهمچنین شرکت در همایش ها  وکنفرانس های مختلف داخلی ، خارجی وبین المللی.

کدیور دوسال پس از وقایع انتخابات 1388 به انگلستان رفت وهم اکنون به اتفاق همسرش در آنجا اقامت دارد.

 

الهه کولایی

الهه کولایی پس از اخذ دیپلم ادبی در سال 1354 ازدواج کرد اما این ازدواج مانعی برای ادامه تحصیل وی ایجاد نکرد و وی موفق شد در سال بعد با رتبه 99 به دانشگاه ملی (شهید بهشتی) راه یابد و در رشته علوم سیاسی به تحصیل بپردازد. تحصیل او در دانشگاه به علت تولد فرزندان اول و دومش و همچنین وقایع انقلاب اسلامی و تعطیلی دانشگاه ها به درازا کشید و او در نهایت پس از بازگشایی دانشگاه ها در سال 1362 موفق به اخذ لیسانس شد. یک سال بعد او به عنوان یکی از نخستین دانشجویان دانشگاه تربیت مدرس در دوره فوق لیسانس پذیرفته شد و درسال 1366 با ارائه رساله “تاثیر استالینیزم برحزب توده ایران” در رشته علوم سیاسی فارغ التحصیل شد.

کولایی در سال 1367 به عنوان عضو هیئت علمی به استخدام دانشگاه تهران در آمد. وی ضمن تدریس در دانشگاه ، در سال 1369 به تکمیل تحصیلات خود نیز مبادرت ورزید و در سال 1374 به دریافت درجه دکترای روابط بین الملل از دانشگاه تربیت مدرس نایل آمد. اوعلاوه بر اشتغال در دانشگاه تهران، به تدریج سمت ها ی دیگری را احراز نمود که از جمله آن سمت ها عبارتند از : مشاور گروه شرق و مدیر پروژه تحولات شرق در مرکز تحقیقات استراتژیک (1374-1372) ، مدیر گروه کشورهای اسلامی مستقل مشترک المنافع (شوروی) (1374-1372)، مدرس دانشگاه امام حسین (ع)،( از 1372)، نماینده دانشگاه تهران درکمیسیون بانوان استان تهران (1373) مشاور اداره کل مطبوعات وزارت خارجه (1374-1373)، عضو هیئت تحریریه مجله مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز(1374)، مدیر اموزش و معاون آموزشی دانشکده حقوق سیاسی دانشگاه تهران (1376-1374) ، اولین زن مدیر کل آموزش دانشگاه تهران(1379-1376)، عضو گروه مشورتی مسائل آسیا درمعاونت آسیا واقیانوسیه وزارت امور خارجه (1376) وعضو شورای مرکزی مرکز مطالعات آسیای مرکزی وقفقاز(1377).

الهه کولایی در سال 1374 به عنوان کاندیدای مستقل با شرکت در انتخابات پنجمین دوره مجلس شورای اسلامی پا به عرصه سیاست گذاشت؛ اما از راه یابی به مجلس بازماند. وی فعالیت های حزبی را در سال 1377 همزمان با تاسیس حزب مشارکت ایران اسلامی آغاز کرد ورئیس کمیته آموزش آن حزب شد. کولایی در سال 1378 به عنوان کاندیدای حزب مشارکت در انتخابات دوره ششم قانون گذاری نامزد شد واین بار موفق گردید با کسب آرا از سوی مردم تهران به نمایندگی انتخاب شود. وی پس از ورود به مجلس به عضویت کمیسیون امنیت ملی وسیاست خارجی در آمد.

ازدیگر سمت های او در دوره ششم مجلس عبارت است از؛ عضو کمیسیون آیین نامه، عضو فراکسیون زنان، رئیس گروه های دوستی ایران وروسیه ،ایران وفنلاند و ایران  ولیبی، عضو شورای پژوهشی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، نماینده مجلس در کمیسیون حقوق بشر اسلامی(1383-1381) وعضو شورای سیاست گذاری زنان در معاونت فرهنگی اجتماعی وزارت علوم، تحقیقات وفن آوری(1381-1379).

ازجمله طرح ها ولوایحی که دکتر کولایی در تصویب آنها در مجلس  نقش داشته عبارتند از:

اصلاح قانون اعزام دختران دانشجو به خارج از کشور و حذف شرط تاهل، معافیت زنان از پرداخت نیم عشر مالیات بر مهریه، موظف شدن بانک ها به پرداخت تسهیلات به همسران جانبازان و آزادگان متوفی یا به قیم قانونی فرزندان آن ها، لایحه معافیت موسسات انتشاراتی وکتاب فروش ها از پرداخت مالیات، اصلاح ماده ۹ قانون نظام هماهنگ پرداخت کارکنان دولت و بهره مندی مستخدمان زن شاغل و بازنشسته سرپرست خانوار از کمک هزینه عائله مندی و اولاد، اصلاح ماده ۱۰۴۱قانون مدنی و افزایش سن ازدواج دختران به حداقل ۱۳ سال و پسران حداقل ۱۵ سال، الحاق یک تبصره به ماده ۱۱۳۰قانون مدنی وتعیین موارد عسر وحرج زنان جهت صدور حکم طلاق، اصلاح ماده ۱۱۰۷و ۱۱۱۰و۱۱۳۳ قانون مدنی در خصوص افزایش نفقه زنان و امکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان وامکان ارائه دادخواست طلاق توسط زنان به محاکم صالحه با رعایت شرایط مربوطه، اصلاح ماده ۱۱۶۹ قانون مدنی وتعیین سن حضانت فرزند اعم از دختر یا پسر برای مادر تا ۷ سالگی، لایحه سقط درمانی ، طرح قابل مطالبه بودن اجرت المثل زوجه پس از فوت مرد، طرح توانمندی سازی زنان سرپرست خانوار، طرح تشکیل شورای عالی خانواده، طرح ممنوعیت اعمال هر نوع تبعیض جنسیتی در گزینش دانشجو برای کلیه دانشگاه های دولتی وغیر دولتی در تمام مقاطع تحصیلی، طرح حل اختلافات خانوادگی، طرح حذف ماده ۸۳ و اصلاح ماده ۸۱ قانون تامین اجتماعی مبنی برحذف ممنوعیت پرداخت مستمری مادران بیمه شده به فرزندان پرداخت حق پرستاری به همسران جانبازان ۵۰ درصد و بالاتر واعصاب وروان و طرح اصلاح مواد ۹۴۶ و۹۴۹ قانون مدنی راجع به امکانات ارث بردن زن از تمام اموال منقول وغیر منقول.

کولایی از جمله نمایندگانی بود که اواخر مجلس ششم در اعتراض به رد صلاحیت های گسترده نامزدهای  نمایندگی مجلس هفتم، در تحصن 26 روزه شرکت کرد و به همراه 125 نماینده دیگر در بهمن ماه 1382 ، ازسمت نمایندگی استعفا داد. وی در انتخابات مجلس هفتم ازسوی شورای نگهبان به استناد ماده 28 قانون انتخابات (عدم التزام به اسلام، نظام، ولایت فقیه وقانون اساسی) رد صلاحیت شد.

پس از پایان مجلس ششم مجلس کولایی به دانشگاه تهران بازگشت و مرکز مطالعات اوراسیای مرکزی را در دانشکده حقوق وعلوم سیاسی تاسیس کرد وخود مدیریت آن را برعهده گرفت. سپس این مرکز را گسترش داد و به پیشنهاد او، گروه پژوهشی مطالعات اوراسیای مرکزی، در دانشکده حقوق وعلوم سیاسی راه اندازی شد و وی از سال 1386 تا دی ماه 1392 مدیریت این گروه را برعهده دارد. علاوه بر این وی در سال 1386 مجله علمی- پژوهشی تحت عنوان”مطالعات اوراسیای مرکزی “را منتشر نمود. اوهمچنین از اعضای انجمن  علمی مطالعات منطقه ای وعضو هیئت مدیره بنیاد باران نیز می باشد.

دکتر الهه کولایی در سال 1390 به عنوان پژوهشگر نمونه و در سال 1392 به عنوان پژوهشگر برجسته دانشگاه تهران انتخاب شد.

علاوه براین، طرح کاربردی وی که به دبیر خانه سازمان اکو ارسال شده بود، در پاییز همین سال به عنوان طرح برجسته شناخته شد.

آثار وتالیفات وی عبارتند از:

1.بازی بزرگ در آسیای مرکزی،2.زمینه ها وچشم اندازها، سیاست وحکومت فدرال روسیه ، 3.نقش زنان در توسعه کشورهای اسلامی ( باهمکاری محمد حسین حافظیان)، 4.افسانه انقلاب های فرهنگی، 5.سازمان پیمان آتلانتیک  شمالی(ناتو)، دگرگونی درمامویت و کارکردها( باهمکاری محمود محمدی ،ماندانا تیشه یار)6.بررسی  زمینه های نظری وتاریخی همگرایی و واگرایی درفدراسیون روسیه( با همکاری رسول افضلی ومحمد تقی دلفروز)7.روابط روسیه  واسر ائیل 8. سیاست وحکومت درآسیای مرکزی(ترجمه)9. سیاست وحکومت در اوراسیای مرکزی 10. استالینگرایی وحزب توده 11. شوروی وانقلاب اسلامی 12.همگرایی وواگرایی در فدراسیون روسیه 13.اتحاد جماهیر شوروی از تکمیل تا فروپاشی 14. اکو وهمگرایی منطقه ای 15. سازمان اکو ودستاوردها وچشم اندازها  16 سفرنامه روس ها درایران 17.نظری منطقه گرایی 18. ایران وروسیه در بزرگ : جنبش های اسلامی درقفقاز شمالی(ترجمه) وارائه واجرای حدود 20طرح تحقیقاتی وارائه  وچاپ بیش از 90مقاله در مجلات علمی و همایش های داخلی  وخارجی.

وی همچنین از سال 1385 عضو شورای نویسندگان مجله” پژوهش علوم سیاسی” می باشد .او به زبان انگلیسی مسلط است وبه زبان عربی آشنایی دارد.

 

برگرفته شده از کتاب: زنان در عرصه قانون گذاری ایران (۱۳۹۵-۱۲۸۵) منوچهر نظری

/انتهای متن/