زنانی که از تهران به مجلس چهارم راه یافتند

دوره چهارم مجلس شورای اسلامی به نسبت سه دوره قبل تعداد بیشتری از زنان را در خود جای داد  و تعدادنمایندگان زن با افزایش نسبی دوبرابری  یعنی ۹ زن ناز میان ۲۷۵ نماینده به پارلمان راه یافتند. در این دوره فقط خانم زعفرانی بهروز از سه دوره گذشته به مجلس آمده بود و هشت زن  نماینده دیگر جدید الورود بودند . در این دوره بر خلاف ادوار گذشته نمایندگانی نیز از حوزه انتخابیه شهرستان ها حضور داشتند.

نفیسه فیاض‌بخش متولد ۱۳۴۳، منیره نوبخت متولد ۱۳۲۹، مرضیه وحید دستجردی متولد ۱۳۳۸ و پروین سلیحی متولد ۱۳۳۶ از حوزه انتخابیه تهران به مجلس چهارم راه یافتند. 

 

نفیسه فیاض‌بخش

نفیسه فیاض‌بخش در یک خانواده اصیل ومذهبی در تهران به دنیا آمد.پدرش مردی خیر و متدین در بازار تهران بود وبرادرش دکتر محمد علی فیاض بخش در واقعه هفت تیر۱۳۶۰به شهادت رسید.

نفیسه پس از پایان تحصیلات متوسطه در سال ۱۳۶۱ به عنوان معلم در دبیرستان های تربیت،کوثر و زینب به تدریس بینش دینی مشغول شد. وی همزمان با تدریس در سال ۱۳۶۲به دانشکده الهیات دانشگاه تهران راه یافت و در سال ۶۹ موفق به اخذ دانشنامه فوق لیسانس در رشته فلسفه گردید.

فیاض بخش در سال ۱۳۷۱ در سن ۲۷ سالگی به عنوان کاندیدای جامعه روحانیت مبارز موفق به کسب آرای مردم تهران برای مجلس شد. وی جوان ترین زنی است که در تاریخ ۱۰۸ ساله پارلمان ایران به مجلس راه یافته است. وی در سال ۱۳۷۵نیز با کسب آرا، مجددا به وکالت مردم تهران انتخاب شد.

فیاض بخش در دوره چهارم، در هیئت رئیسه کمیسیون آموزش وپرورش عضویت داشته است و در دوره پنجم عضو ومنشی کمیسیون حقوقی وقضایی ، عضو کمیسیون تازه تاسیس زنان ،جوانان وخانواده ،عضو شورای عالی حمایت ازحقوق بشر وهم چنین تنها زن عضو کمیسیون تلفیق بوده است. علاقه وی به مباحث حقوقی در مجلس پنجم باعث شد به تحصیل در این رشته بپردازد و در سال ۱۳۷۹به دریافت دانشنامه فوق لیسانس نائل آمد.او از سال ۱۳۷۷تا سال ۱۳۸۸ به عنوان استاد مدعو در دانشگاه تهران به تدریس متون اسلامی اشتغال داشته است.

بعداز پایان دور پنجم، فیاض بخش از مهرماه ۱۳۷۹، ضمن تدریس در دانشگاه تهران به عضویت هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی در آمد. وی بعد از دوره پنجم به تحصیلات خود ادامه داد و در شهریور ۱۳۸۲ موفق به اخذ درجه دکترا در رشته فلسفه وکلام اسلامی گردید.

فیاض بخش در سال ۱۳۸۳ به عنوان کاندیدای جمعیت آبادگران انقلاب اسلامی در انتخابات دوره هفتم شرکت کرد وبرای سومین بار موفق به کسب آرا شد. او در این دوره ضمن عضویت در کمیسیون آموزش وپرورش  وتحقیقات ، در فراکسیون زنان وکمیته زنان اتحادیه بین المجالس هم عضویت داشته است.

از جمله طرح ها ولوایحی که  فیاض بخش در دوره های چهارم، پنجم  وهفتم مجلس در تصویب آنها نقش داشت:

طرح یکسان سازی عیدی کارکنان، طرح اصلاح قانون نیمه وقت کارکنان زنان وتقلیل ساعت کارکنان زن وتقلیل آن به سه چهارم ساعت در هفته، طرح تحقیق وتفحص ازبنیاد مستضعفان ومحرومان، طرح تحقیق وتفحص از بانک های ملی وصادرات، طرح ایجاد کمیسون زنان ، جوانان وخانواده، طرح تحقیق وتفحص از سازمان تربیت بدنی، قانون محسبه وپرداخت مهریه به ارزش روز تادیه، قانون امکان استفاده وراث از حقوق بازنشستگی مادر در صورت فوت او، قاون افزایش مرخصی شیر دهی ومرخصی زایمان، قانون حمایت از زنان سرپرست خانوار، طرح انطباق امور اداری وفنی موسسات پزشکی با موازین شرع مقدس اسلام، طرح لایحه سقط درمانی، طر      ح تشکیل مراکز تخصصی مشاوره خانواده، قانون بازنشستگی پیش از موعد برای زنان با ۲۰سال سابقه کار وقانون تسهیل ازدواج جوانان.

فیاض بخش از طراحان واستیضاح کنندگان عبدالله نوری و عطاالله مهاجرانی وزرای کشور وارشاد دولت سید محمد خاتمی در دوره پنجم مجلس بوده است که استیضاح اول رای آورد ،اما دومی به حد نصاب نرسید.

فیاض بخش پس از پایان مجلس هفتم به دانشگاه بازگشت و ضمن تدریس، مدتی مشاور سازمان ملی جوانان شد. علاوه برآن وی از سال ۱۳۹۰تاکنون در حوزه علوم اسلامی دانشگاهیان به تدریس علوم حوزوی اشتغال داشته و از آبان۱۳۹۱ تاکنون با شبکه قرآن وسازمان صداوسیما همکاری دارد. او همچنین عضو هیئت مدیره “جمعیت خیریه امید”وعضو هیئت تحریریه مجله “شاهد” می باشد.

دکتر فیاض بخش به زبان عربی تسلط دارد. تالیفات وی عبارتند از:تسبیح موجودات، ساکنان ملکوت،جمال حسن ونظام احسن، برهان صدیقین وحیات فرشتگان.

 

منیره نوبخت

منیره نوبخت در تهران به دنیا آمد پس از گذراندن تحصیل ابتدایی و متوسطه واخذ دیپلم به فراگیری علوم ومعارف اسلامی پرداخت واز محضر اساتیدی چون علامه محمد تقی جعفری، آیت الله مهدوی کنی، آیت الله امامی کاشانی و بانو توران انصاری بهره فراوان برد. وی به دلیل علاقه به علوم اسلامی به تحصیل در رشته الهیات پرداخت ودر سال ۱۳۵۷ از دانشگاه تهران فارغ التحصیل شد.

نوبخت همزمان با تحصیل به فعالیت های تبلیغی نیز روی آورد وبا سفر شهرهای مختلف به تیلیغ امور دینی وفرهنگی پرداخت. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به عضویت در حزب جمهوری اسلامی درآمد.او پس از آن به فعالیت های سیاسی را در جامعه اسلامی فرهنگیان و جامعه زینب (س)ادامه داد ودر شورای مرکزی این دوتشکل عضویت یافت.

نوبخت فعالیت های شغلی را ازسال ۱۳۵۵ با تدریس در مدارس منطقه ۱۲ تهران آغاز کرد .وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به سمت معاون دبیرستان دخترانه علوی تعیین شد واز مهر ماه ۱۳۵۸ ریاست دبیرستان اسدی را برعهده گرفت. او در همین سال با ابلاغ شهید رجایی وزیرآموزش وپرورش وقت، با حفظ سمت به عنوان مشاور آموزش وپرورشی مرکز تربیت معلم دختران و در سال ۱۳۵۹ به عنوان مسئول تربیت معلم دختران منصوب شد و تا سال ۱۳۶۴ دراین سمت باقی ماند. وی در این سمت به دستور شهید رجایی مرکز تربیت معلمان پرورشی دختران را تاسیس کرد .او درسال ۱۳۶۴ همزمان با تاسیس دفتر فرهنگ اسلامی به آن دفتر مامور شد.

نوبخت در این سالها به تحصیل خود ادامه دادو در سال ۱۳۶۵ موفق به دریافت دانشنامه  فوق لیسانس در رشته تاریخ فرهنگ وتمدن اسلامی گردید.وی در همین سال به پیشنهاد آیت الله امامی کاشانی به سمت مدیریت در دبیرستان علوم ومعارف اسلامی دختران و باحفظ سمت به عنوان معاون آموزشی مدرسه عالی شهید مطهری منصوب شد. او درسال ۱۳۶۶به مدرسه رفاه مامور شد و دوره راهنمایی را در مدرسه رفاه تاسیس کردو خود مدیریت آن را برعهده گرفت .وی پس از چندی، دوره دبیرستان مدرسه رفاه را نیز تاسیس کرد .او درسال ۱۳۶۸مجددا به مرکز تربیت معلم بازگشت و مسئولیت مرکز تربیت معلم دینی وعربی (شهدای مکه)را برعهده گرفت. علاوه بر آن ارتباطش را با مدرسه رفاه قطع نکرد و مسئولیت امور آموزشی دوره های راهنمایی ودبیرستان مدرسه رفاه را نیز برعهده داشت.

نوبخت در سال ۱۳۷۱به عنوان کاندیدای جامعه روحانیت مبارز در انتخابات چهارمین دوره قانون گذاری شرکت کرد وموفق شد با کسب آرا از سوی مردم تهران به نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب گردد. وی در دوره پنجم نیز ازسوی مردم تهران مجددا به نمایندگی انتخاب شد.

از جمله طرح ها و لوایحی که  نوبخت دردوره های چهارم  و پنجم مجلس در تصویب آنها نقش داشتند:

طرح تشکیل شوراهای آموزش وپرورش در استانها وشهرستانها ، قانون ممنوعیت تصدی بیش از یک شغل ، قانون تشکیل وتوسعه بسیج توسعه دانشجویی، قانون تنظیم خانواده وجمعیت ، قانون تامین کودکان بی سرپرست ، قانون ترویج تغذیه با شیر مادروحمایت از مادران در دوران شیردهی ، قانون گزینش معلمان وکارکنان آموزش وپرورش ، طرح اصلاح قانون اشتغال نیمه وقت کارکنان زن، طرح ممنوعیت ابزاری از زنان در مطبوعات ، پیشنهاد ردیف بودجه مستقل برای شورای فرهنگی- اجتماعی  زنان که به تصویب رسید.طرح تشکیل کمیسیون زنان ، جوانان وخانواده که برای اولین بار در مجلس چهارم مطرح شد ، طرح محرم سازی فضای آموزشی وآزادی پوشش دختران در فضاهای آموزشی دختران، طرح ایجاد دادگاه خانواده والزام حضور قاضی مشاور دادگاه خانواده والزام حضور قاضی مشاور زن در این دادگاه ها، طرح اصلاح قانون انتخابات راجع به افزایش سطح سواد نمایندگان وقانون محاسبه وپرداخت مهریه به ارزش روز تادیه.

پس از پایان مجلس پنجم نوبخت به شورای عالی انقلاب فرهنگی منتقل شد وتا سال ۱۳۸۷ریاست شورای فرهنگی-اجتماعی زنان را برعهده داشت. وی ازسال ۱۳۸۸تا ۱۳۹۱عضوهئیت منصفه مطبوعات بود. وی در سال ۱۳۹۱ پس ا ز بازنشستگی از شورای عالی انقلاب فرهنگی به عنوان مشاور سازمان تبلیغات اسلامی و نماینده این سازمان در شورای فرهنگی – اجتماعی زنان تعیین شد. وی مدیر عامل”سازمان زنان انقلاب اسلامی”نیز می باشد که به پیشنهاد وی در سال ۱۳۹۱ تاسیس شد وتحت حمایت سازمان تبلیغات اسلامی در زمینه های فرهنگی ،اجتماعی ،مذهبی فعالیت می کند.او به خاطر فعالیت و مشغله های زیاد کاری ازدواج نکرده است.

 

مرضیه وحید دستجردی

دستجردی در خانواده ای اصفهانی و اهل علم  در تهران به دنیا آمد. پدرش از پزشکان متعهد بود که ازسال ۱۳۶۲تا ۱۳۷۸ ریاست جمعیت هلال احمر رابرعهده داشت .مرضیه تحصیلات متوسطه خودرا  در سال ۱۳۵۴ با کسب رتبه نخست در دبیرستان های تهران به اتمام رساند ودر همان سال درسن ۱۶ سالگی به عنوان جوان ترین پزشک به دانشکده پزشکی دانشگاه تهران راه یافت ودر سال ۱۳۶۳ در رشته پزشکی عمومی با معدل الف فارغ التحصیل شد ودرسال ۱۳۶۷ به دریافت درجه تخصصی در رشته جراحی زنان و زایمان نایل آمد.

دکتر دستجردی درسال ۱۳۶۶ به عضویت شورای فرهنگی – اجتماعی زنان در شورای انقلاب فرهنگی  انتخاب شد. وی  پس از اخذ درجه تخصص به  عضویت هیئت علمی گروه زنان و زایمان دانشگاه علوم پزشکی تهران درآمد ودر بیمارستان آرش مشغول به کار شد.

وی درسال ۱۳۶۹به عضویت شاخه پزشکی ستاد انقلاب فرهنگی  وهمچنین عضویت شورای مدیریت دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پز شکی تهران انتخاب شد.

دستجردی در سال ۱۳۷۱ به عنوان کاندیدای جامعه روحانیت مبارز درانتخابات دوره چهارم شرکت کرد وبا کسب آرا از حوزه انتخابیه تهران ازسوی مردم انتخاب شد. وی در سال ۱۳۷۵ در دوره پنجم با کسب آرا ازسوی مردم تهران مجددا به نمایندگی انتخاب شد.

او در دوره چهارم وپنجم ،عضو کمیسیون بهداری مجلس بود.وی برای تاسیس کمیسیون زنان، جوانان و خانواده بسیار تلاش کرد وبعد از تاسیس این کمیسیون در اوایل مجلس پنجم به ریاست آن انتخاب شد.

وی از نمایندگان تاثیر گذار به خصوص در مسائل پزشکی وامور زنان وپیشنهاد دهنده طرح های زیادی درمجلس بود .

از جمله طرح ها ولوایحی که  دستجردی در دوره های چهارم ،پنجم مجلس در تصویب آنها نقش داشتند:

قانون تامین زنان وکودکان بی سر پرست، قانون تنظیم خانواده وجمعیت ،  قانون ترویج تغذیه با شیر مادروحمایت از مادران در دوران شیردهی ، طرح اصلاح قانون اشتغال نیمه وقت کارکنان زن، طرح تشکیل کمیسیون زنان ، جوانان وخانواده که برای اولین بار در مجلس چهارم مطرح شد ، طرح محرم سازی فضای آموزشی وآزادی پوشش دختران در فضاهای آموزشی دختران،  طرح تشکیل پلیس زن ،قانون محاسبه و پرداخت مهریه به ارزش روز تادیه، قانون اختصاص تعدادی از دادگاه های موجود به دادگاه های خانواده،طرح حضور قاضی مشاور زن در دادگاه ها. طرح اصلاح خدمت نیمه وقت کارکنان زن وتقلیل ساعات کار بانوان به درسه چهارم ساعت در هفته. طرح انطباق اموردرمانی وفنی موسسات درمانی وپزشکی با موازین اسلامی، طرح یکسان سازی عیدی کارکنان ، قانون بازنشستگی زودتر از موعد بانوان در مشاغل سخت و زیان آور مثل پرستاری ، اصلاح قانون مطبوعات وعدم استفاده ابزاری ازتصاویر زنان  ومردان .

وی در مجلس چهارم از منتقدین افزایش بی رویه جمعیت در کشور و در دوره پنجم از مخالفین لایحه الحاق ایران به کنوانسیون امحای کلیه اشکال تبعیض علیه زنان وهمچنیین از طراحان استیضاح عبدالله نوری و زیر کشور دولت خاتمی بود که منجر به برکناری وی شد.

پس از اتمام مجلس پنجم دستجردی به دانشگاه تهران بازگشت ودرسال ۱۳۸۰به سمت ریاست بیمارستان آرش منصوب شد.او در سال ۱۳۸۴ به سمت مشاور رئیس دانشگاه علوم پزشکی تهران ومدیر روابط بین الملل این دانشگاه منصوب شد.

دستجردی در سال ۱۳۸۸ ازسوی احمدی نژاد به عنوان وزیر پیشنهادی دولت دهم برای تصدی پست وزارت بهداشت ، درمان وآموزش پزشکی به مجلس شورای اسلامی معرفی شد. وبه دنبال بعضی مخالفت هایی که با وزارت زنان مطرح شد،  درنهایت نمایندگان با ۱۷۵ رای موافق  به عنوان وزیر بهداشت انتخاب شد.اوییشان نخستین زن در تاریخ جمهوری اسلامی است که به مقام وزارت تعیین شد.

دستجردی پس از برکناری از وزارت بهداشت به عنوان عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران به بیمارستان آرش بازگشت. دستجردی در اوایل سال ۱۳۹۵ از سوی آیت الله صادق آملی لاریجانی رئیس قوه قضائیه به سمت مشاور امور بانوان این قوه تعیین شد.

 

 پروین سلیحی

پروین سلیحی متولد اصفهان است که پس از گذراندن تحصیلات ابتدایی ومتوسطه در سن ۱۵ سالگی با مرتضی لبافی نژاد دانشجوی رشته پزشکی دانشگاه تهران ازدواج کرد ودرتهران اقامت گزید.

سلیحی وهمسرش پیش از انقلاب فعالیت های سیاسی علیه رژیم شاهنشاهی داشتند که پس از اطلاع ساواک از فعالیت های آنان منزل آنان را تحت نظر گرفتند وانان مجبور شدند تهران  را ترک کنند. آن دو بعد از اقامت کوتاه در شهرستان های قزوین، یزد، اصفهان به تبریز رفتند و دکتر لبافی نژاد علاوه برفعالیت های سیاسی  ریاست در مانگاهی  را در تبریز برعهده گرفت ولی ساواک اورا شناخت  ودستگیر وبه تهران منتقل کرد. به دنبال این دستگیری سلیحی به همراه نوزادش به منزل خواهر همسرش رفت ولی ساواک او را در همان روز  دستگیر و از فرزندش جداکرد و  در کمیته شهربانی زندانی نمود. سلیحی و همسرش به مدت شش ماه درسلول انفرادی  کمیته شهربانی زندانی بودند تا اینکه به جرم اقدام علیه امنیت ملی به اعدام محکوم شدند. دکتر لبافی نژاد در۴ بهمن ۱۳۵۴ تیرباران شد ولی سلیحی به دلیل این که سن او کمتر از ۱۸ سال بود، حکم  اعدامش لغو و به دوسال حبس تغییر کرد. سلیحی بعد ازاعدام همسرش به مدت شش ماه دیگر درسلول انفرادی کمیته شهربانی ویک سال نیز در بند عمومی زندان اوین محبوس بود .وی دراین مدت فقط یک بار آن هم ده روز قبل از اعدام همسرش، موفق به ملاقات با او شد وبا سایر اعضای خانواده اش ممنوع الملاقات بود.سرانجام وی در مرداد۱۳۵۶ از زندان آزاد شد.

سلیحی پس از پیروزی انقلاب در دبیرستان کاخ در نوبت شبانه به تحصیل پرداخت و در سال ۱۳۵۹ موفق به اخذ دیپلم شد. پس از آن در سال ۱۳۶۲ به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان راه یافت و در سال ۱۳۶۵در رشته مامایی فارغ التحصیل شد. او ضمن تحصیل به فعالیت های سیاسی خود نیزادامه داد وهمزمان با تاسیس حزب جمهوری اسلامی به عضویت  آن حزب درآمد.پس از تعطیلی حزب جمهوری سلیحی فعالیت های سیاسی واجتماعی خودرا در جامعه زینب (س) پی گرفت واز اعضای شورای مرکزی این تشکل شد. وی در سال ۱۳۷۳ دفتر جامعه زینب (س)را در اصفهان تاسیس کرد و تاکنون دبیر جامعه زینب(س) می باشد.

سلیحی  در سال ۱۳۷۱ به عنوان کاندیدای جامعه روحانیت مبارز درانتخابات دوره چهارم شرکت کرد وبا کسب آرا از حوزه انتخابیه تهران از سوی مردم انتخاب شد. وی پس از ورود به مجلس به عضویت کمیسیون بهداشت ودرمان درآمد وچندی نیز منشی کمیسیون مشترک فرهنگ وآموزش عالی وبهداری وبهزیستی بود.

از جمله طرح ها ولوایحی که سلیحی در تصویب آنها نقش داشتند:

طرح حمایت از زنان خود سرپرست، طرح اصلاح قانون کارکنان زن و تقلیل ساعت کار آنان ، طرح ممنوعیت ابزاری از زنان در مطبوعات طرح تشکیل کمیسیون زنان ، جوانان وخانواده که برای اولین بار در مجلس چهارم مطرح شد ، طرح تحقیق وتفحص از بانک صادرات وارائه طرح تاسیس نظام مامایی که پس از پیگیری ها ی مکرر وی به تصویب رسید.

او از استیضاح کنندگان سعیدی کیا ،وزیر راه دولت خاتمی بود اما این استیضاح رای لازم را کسب نکرد.

سلیحی در حین نمایندگی به تحصیلات خود ادامه داد ودر سال ۱۳۷۴موفق به دریافت دانشنامه فوق لیسانس در رشته بهداشت کودک . پس از پایان دوره چهارم مجلس وی در مرکز پژوهش های مجلس شورا ی اسلامی به عنوان مسئول گروه زنان وخانواده مشغول به کار شد .او در سال ۱۳۷۶ به دعوت علی لاریجانی ،رئیس وقت صداو سیما به ان سازمان منتقل شد وهمزمان با تاسیس دفتر امور زنان ،به سمت رئیس دفتر امور زنان وهمچنین مشاور رئیس سازمان صداوسیما در امور بانوان منصوب شد و از سال ۱۳۷۶ تا سال ۱۳۹۴ که بازنشسته شد، در این سمت باقی ماند.

 

برگرفته شده از کتاب:

زنان در عرصه قانون گذاری ایران (۱۲۸۵-۱۳۹۵)منوچهر نظری

 

قسمت دوم (زنان نماینده مجلس چهارم)

 

/انتهای متن/