ناهنجاری های کف پا 

محبوبه پورانی/

کف پای طبیعی چگونه باید باشد؟
استخوان های پا از سه قسمت مچ، کف و انگشتان تشکیل شده است. درکف پا سه نقطه وجود دارد که نقاط اصلی تحمل کننده ی وزن بدن هستند و اگر این سه نقطه را به هم وصل کنیم مثلثی حاصل می شود که اضلاع ان در واقع قوس های کف پا هستند.

 

قوس ها در کف پا حکم فنر دارند و فشارهایی را که در اثر راه رفتن وپریدن و دویدن ایجاد می شود، کاهش می دهند و تحرک لازم را در پا ایجاد می کنند. وظایف این قوس ها ایجاد تحرک بیشتردر کف پا و جذب ضربات ناشی از کف پا به بدن است.

کف پای گود               کف پای طبیعی               کف پای صاف

 

در وضعیت طبیعی ساختار کف پا باید نوک پنجه ها لبه ی کناری کف پا به طور کامل و پاشنه روی زمین قرار گیرد.

کف پای صاف

کاهش یا از بین رفتن کامل قوس داخلی کف پا را صافی کف پا می گویند .

 

علل کف پای صاف
1-مادرزادی یا وراثتی: ممکن است از والدین به کودک به ارث برسد .این نوع ناهنجاری را ثابت می گویند و درمان ان هم مشکلتر است.
2-اکتسابی یا محیطی:به علل های مختلف شامل:
1- نداشتن تحرک کافی و ضعف عضلات پا
2- وزن زیاد
3-.مشاغلی که ایستادن های طولانی و ثابت دارد مثل ارایشگری و دندانپزشکی
4- پوشیدن کفش های نا مناسب تنگ و پاشنه بلند
5-افزایش سن و ضعف عضلات پا
6- بیمارانی که مدت زیادی بستری بوده اند

 

در علل ایجاد کف پای صاف سن و وضعیت جسمانی باید مورد توجه قرار گیرد چرا که در هر سنی علت خاصی باعث ایجاد این صدمه در فرد می شود .برای مثال کف پای صاف اکتسابی در بزرگسالان بیشتر در اثر نوع کار است در حالی که در افراد جوان و ورزشکار بیشتر در اثر عدم تعادل در میزان انعطاف و قدرت عضلات ناحیه ی ساق و کف پا می باشد.

شناخت و علائم کف پای صاف
شکل ظاهر پا ساده ترین راه شناسایی کف پای صاف است.
این افراد هنگام راه رفتن انگشتان پا را به سمت خارج قرار می دهند و همچنین استخوان پاشنه ی پای انها به سمت خارج پا متمایل است و قوس طبیعی کف پا را ندارند.

 

برای سنجش کف پای صاف از دو روش استفاده می شود:
1-روش تست اینه (پدواسکوپ)
نقاط تماس کف پا با شیشه و نحوه ی تحمل وزن در اینه ی پایینی دستگاه قابل رویت است.

 

 

2-روش پدو گرافی
در این روش پا را به جوهر رنگی آغشته می کنیم و روی خط مستقیم بر روی سطح صاف راه می رویم.این روش نسبت به روش تست اینه دقت بیشتری دارد .

 

 

عوارض کف پای صاف
1 -زانو درد و کمر درد
2-ضعیف شدن پا
3- گذاشتن پنجه ی پا به بیرون در هنگام راه رفتن
4-ضعیف شدن انگشتان و عضلات آنها
5-اگرکف پای صاف اکتسابی باشد و در کودکی درمان نشود در بزرگسالی به حالت ثابت در می آید.

 

پیشگیری و درمان
پیشگیری و درمان برای ناهنجاری های اکتسابی و محیطی است که بعد از تولد در فرد ایجاد شده است. و شناسایی علت ایجاد آن بسیار مهم است و باید مشخص شود که این عارضه مادر زادی نباشد. درمان کف پای صاف مخصوصا ناهنجاری هایی که مدت زیادی ازایجاد آنها گذشته باشد توسط تمرین های درمانی و حرکات اصلاحی به آهستگی صورت می پذیرد و حتی ممکن است چند سال طول بکشد.

 

تمرین های ورزشی برای اصلاح کف پای صاف
1- پای خود را به داخل بچرخانید و ودر این حالت پا را به سمت بالا خم کنید و چند ثانیه نگه داشته و پا را به حالت استراحت برگردانید.
2 – برای حفظ تعادل به جایی تکیه داده و روی لبه ی بیرونی پا فشار آورید و پا را در حالت چرخش به داخل قرار دهید و مجددا روی لبه ی خارجی پا بلند شوید.این تمرین را آهسته و تدریجی انجام دهید.
3- حوله یا پارچه ی بلند تقریبا 2 متری را روی زمین قرار دهید و با انگشتان پا به تدریج پارچه را زیر پای خود جمع کنید. بعد از چند دقیقه استراحت حرکت را دوباره تکرار کنید.
4- اشیای کوچک (مثل سنگریزه) را با کمک تا کردن انگشتان پا از روی زمین بلند کنید و چند ثانیه بالا نگه دارید و دوباره به حالت اول باز گردانید و حرکت را تکرار کنید.
5- دو نفر روبه روی هم نشسته و توپی را در وسط قرار دهند و به وسیله ی فشار انگشتان و خم کردن پنجه های پا توپ را به سمت دیگر بفرستند.
یک نفره و در همان حالت نشسته و قرار دادن شیء مانند لیوان وحرکت دادن آن مانند وردنه در کف پا نیز می توان انجام داد.
6- دو دایره به اندازه پاشنه ی پا روی زمین مشخص می کنیم و پاشنه ها را روی هر یک از دایره ها قرار می دهیم نقاطی را جلو دایره ها می کشیم. فاصله ی این نقاط از یکی از دایره ها به اندازه پا و از دیگری کمی کمتر از اندازه پاست.سپس سعی می کنیم نوک انگشتان پا را روی نقاط بزنیم ویا بر روی پله ایستاده یک پا جلو تر و پای دیگر کمی عقب تر قرارداده و برروی پنجه بالا و پایین می رویم.
7- از بچه ها می خواهیم که بر لبه ی استخر کم عمق اما پر از اب بنشینند تعداد زیادی توپ پلاستیکی را روی آب انداخته و از آنها می خواهیم که به توپها ضربه بزنندو با حرکت پا توپها را روی آب جا به جا کند.
8- به حالت نشسته با پاهای صاف وکشیده کش یا پارچه ای را به سینه ی پا انداخته و دو سر ان را با دست ها به سمت خود می کشیم در این حالت پنجه ی پا به سمت خودمان کشیده می شود وباعث ایجاد گودی درکف پا می گردد.

9-یک شیء استوانه ای مانند وردنه و یا بطری آب را مانند غلتک درکف پای خود غلت بدهید.

 

 

توصیه های اصلاحی کف پای صاف

-از انجام دادن حرکات پرشی مخصوصا فرود با کف پا خودداری کنید(حرکات پرشی شامل: پریدن از پله طناب زدن پرش طول و یا پرش ارتفاع در دو میدانی)اگر در حرکت طناب زدن یا پرش اول پنجه ی پا و بعد پاشنه ی پا فرود بیاید مشکل خاصی به وجود نمی آید.
2- عادت بیرون گذاشتن پنجه ی پا در هنگام راه رفتن را کنار گذاشته و سعی کنید آن را مستقیم و رو به جلو بگذارید و وزن بدن را روی لبه ی خارجی پا بیندازید.
3-اگر درطول روز ایستادن های طولانی دارید از کفش های طبی استفاده کنید ویا بعد از چند ساعت سر پا ایستادن به حرکات تقویتی کف پا بپردازید.
4-افرادی که مدت زیادی بستری بوده اند باید 3یا 4 ماه بعد از بهبود و به دست آوردن توانایی جسمی عمومی باید به طور ثابت و طولانی سرپا بایستند.
5- از پوشیدن کفش های بدون پاشنه یا پاشنه بسیاربلند (بیش از 5 س)تنگ و باریک خودداری شود (بهتر است پاشنه کفش بین 2-4 س باشد.)
6-راه رفتن با پای برهنه روی ماسه ی نرم چمن تشک و هر شی دیگری که عضلات کف پا را به انقباض وادار می کند مفید است.
7- افرادی که اضافه وزن زیاد دارن بکوشند آن را کاهش دهند یا حداقل از سر پا ایستادن های طولانی خودداری کنند. حرکات پرشی که قبلا گفته شد برای این افراد خطرناک تر است. این مشکل برای افرادی که وزن شان به سرعت و درکوتاه مدت افزایش قابل توجهی یافته نسبت به افرادی که در بلند مدت دچار اضافه وزن بالا شده اند، حادتر است. این افراد حتی اگر دچار اضافه وزن هم نباشند، برای پیشگیری از بروز آن لازم است موارد بهداشت پا را رعایت کنند.

 

ناهنجاری کف پای گود

وقتی که قوس پا بیشترازحد طبیعی خود می شود کف پای گود می گویند. در این ناهنجاری روی پا برآمدگی پیدا می کند واثر پاشنه، سینه وپنجه ی پا به یکدیگر متصل نیست.

 

 

 

نحوه تشخیص علائم
خستگی غیر عادی در هنگام راه رفتن و ایستادن و کوفتگی در ناحیه ی سینه ی پا .از تست های کف پای صاف (پدوگرافی .نقش کف پا و تست اینه) برای سنجش کف پای گود هم استفاده می شود.

 

علل
عوامل ژنتیکی
عوامل محیطی و اکتسابی مانند ضعف ونبودن تعادل میان عضلات پا می تواند باعث شدت وضعیت یا ایجاد این عارضه شود.

عوارض
افزایش ارتفاع قوس طولی .پا را از حالت طبیعی و شکیل خود خارج می کند ودر بلند مدت باعث می شود، استخوان های کف پا آسیب ببیند ودر وضعیت شیب دار نسبت به پنجه ها قراربگیرند در این عارضه فشار بیشتری روی سر استخوانها وارد می شود ودر این قسمت استخوان برآمدگی ایجاد می شود.

پیشگیری و درمان
برای پیشگیری از این ناهنجاری باید از کفش های پاشنه کوتاه وکفی دار استفاده کرد و از پوشیدن کفش های تنگ که در جلو پا باعث فشردگی پنجه و از بین رفتن قوس جلویی پا می شود خودداری کرد.

 

/انتهای متن/