دلگرمی و امید به بخشش خدا بالاترین هدیه است

زینب اسکندری/

إِنَّ اللَّـهَ لَا يَغْفِرُ أَن يُشْرَكَ بِهِ وَيَغْفِرُ مَا دُونَ ذَٰلِكَ لِمَن يَشَاءُ ۚ وَمَن يُشْرِكْ بِاللَّـهِ فَقَدِ افْتَرَىٰ إِثْمًا عَظِيمًا ﴿٤٨﴾/نساء

محققاً خدا گناه شرک را نخواهد بخشید و سوای شرک را برای هر که خواهد می‌بخشد، و هر کس که شرک به خدا آورد به دروغی که بافته گناهی بزرگ مرتکب شده است.

امیدبخش ترین آیه قرآن
“افتری” از ماده “فری” در اصل به معنی قطع کردن است و از آن جا که اگر بخشی از چیز سالمی را قطع کنند، فاسد و خراب می شود، به معنی هرکار خلاف و از جمله شرک و دروغ و تهمت می باشد. آیه ی فوث صریحاّ اعلام می کند که همه ی گناهان ممکن است که مورد عفو و بخشش واقع شوند ولی “شرک” به هیچ وجه بخشوده نمی شود، مگر اینکه از آن دست بردارند و توبه کنند و موحّد شوند و به عبارت دیگر هیچ گناهی به تنهایی ایمان را از بین نمی برد همان طور که هیچ عمل صالحی با شرک، انسان را نجات نمی بخشد. این آیه از آیاتی ست که افراد موحّد را به لطف و رحمت پروردگار دلگرم می سازد، زیرا در این آیه خداوند امکان بخشش همه ی گناهان را غیر از شرک بیان کرده است و طبق روایتی که مرحوم طبرسی در “مجمع البیان” از امیرمومنان علی (ع) نقل کرده است، این آیه امیدبخش ترین آیات قرآن است. همچنین به گفته ی ابن عباس « این آیه از جمله آیاتی ست که خداوند در سوره نساء بیان کرده و برای افراد با ایمان بهتر است از آن چه خورشید بر آن می تابد.» زیرا افراد بسیاری هستند که مرتکب گناهان عظیمی می شوند و برای همیشه از رحمت و آمرزش الهی مایوس می گردند و همان سبب می شود که باقیمانده ی عمر، راه گناه و خطا را با همان شدت بپیمایند ولی امید به آمرزش و عفو خداوند وسیله ی موثر بازدارنده ای نسبت به آنان در برابر گناه و طغیان می گردند. بنابراین آیه در واقع یک مسئله ی تربیتی را بیان می کند. ممکن است گفته شود که این آیه در عین حال مردم را به گناه تشویق می کند زیرا وعده ی آمرزش “همه ی گناهان غیر از شرک” در آن داده شده است ولی شکی نیست که منظور از این وعده ی آمرزش، وعده ی بدون قید و شرط نیست بلکه افرادی را شامل می شود که یک نوع شایستگی از خود نشان بدهند و همان طور که قبلا اشاره کردیم “مشیت” و خواست خدا که در این آیه و آیات مشابه آن ذکر شده است به معنی “حکمت” الهی است، زیرا هرگز خواست خدا از حکمت او جدا نیست و مسلما حکمت او اقتضاء نمی کند که بدون شایتگی کسی را مورد عفو قرار دهد. بنابراین جنبه ی تربیتی و سازندگی آیه به مراتب بیش از سوء استفاده هایی ست که ممکن است از آن بشود.

برگرفته از تفسیر نمونه / انتهای متن/