آفتاب عالمتاب ضرر هم دارد؟
خورشید کره سوزانی است که توسط نیروی جاذبه، زمین را به گردش در اطراف خود، نگاه داشته و با نوری که به آن می فرستد کمک می کند که حیات در محل زندگی ما ادامه داشته باشد. اما همین آفتاب عالم تاب، که بدون آن زندگی بر روی زمین، غیرممکن است، می تواند زیان آور باشد.
دکتر شریفه جعفری/
خواص آفتاب
نور آفتاب حاوی اشعه ماوراء بنفش است که به طور عمده شامل اشعه A و B ( UVAو UVB) است. تابش UVB موجب می شود که (برحسب این که ما در کدام مدار زمین قرار داشته باشیم، چه فصلی باشد، هوا ابری باشد یا صاف و سن وسال و رنگ پوست ما چه باشد، در چه وضع سلامتی از ابعاد مختلف باشیم، هوا تمیز باشد یا آلوده)، در عرض چند دقیقه، ماده ای به نام کوله کلسیفرول در لایه های پوست به وجود بیاید. این ماده در کبد به “ویتامین د” تبدیل می شود. “ویتامین د” برای تشکیل تراکم استخوان ها ضروری است؛ به طوری که کمبود آن در کودکی، موجب یک بیماری به نام نرمی استخوان و در بزرگسالی موجب پوکی استخوان می شود. ضعف و بی حالی، ریزش مو و سرعت بخشیدن به پوکی استخوان از عوارض کمبود آن در بزرگسالی است. در سال های اخیر کمبود آن را یکی از عوامل مهم ابتلا به بعضی سرطان ها می دانند. در بسیاری از کشورها از جمله ایران (علی رغم آفتاب تابانی که دارد) کمبود این ویتامین بسیار شایع است.
عوارض ناخواسته تابش شدید آفتاب
اما همین افتاب حیات بخش، در شرایطی که در چند دهه اخیر شدت یافته می تواند برای ما ضررهایی داشته باشد. از شایع ترین عوارض تابش آفتاب به پوست لک، و چین و چروک است. در کشوری مثل استرالیا که دارای تابش شدید آفتاب و مردمی با پوست روش است؛ سرطان پوست شایع است. یکی از علل مهم برای این بیماری را تابش شدید و مداوم آفتاب می دانند. اشعه UVB از شیشه عبور نمی کند و نقش عمده در ایجاد ویتامین بر عهده این بخش از اشعه ماورا اما UVA می تواند از شیشه عبور کند. عارضه مهم و خطرناک تابش زیاد آفتاب سزطان پوست است؛ به عبارتی، تابش زیاد نور آفتاب علاوه بر ایجاد لک و چین و چروک در پوست، می تواند در بعضی شرایط سبب ساز سرطان پوست شود.
پیشگیری از عوارض اشعه ماوراء بنفش
با توجه به پیشرفتی که در پزشکی برای درمان لک و چین چروک رخ داده؛ اقدامات زیبایی اهمیت بیشتری پیدا کرده و توصیه ها برای حفظ طراوت و زیبایی پوست هم بسیار رایج شده است. برای محافظت پوست از آفتاب و جلوگیری از لک های صورت باید به این نکات توجه داشت:
نور آفتاب، در بعضی ساعات روز، بیشترین شدت تابش را دارد و این هنگامی است که سایه ما از خودمان کوتاه تر می شود و این حالت بین ساعات ده صبح تا چهار بعد از ظهر به حداکثر می رسد. پس لازم است که ما در این زمان بیشترین مراقبت را داشته باشیم. اگر کار ضروری نداریم بیرون از ساختمان نرویم و اگر باید بیرون باشیم بیست دقیقه قبل از خروج از کرم ضدآفتاب استفاده کنیم. این کرم حاوی ماده ای به نام sun protection factorو یا به اختصار SPF است و موجب می شود که اشعه ماوراء بنفش دیرتر به پوست آسیب برساند. مقدار SPF درکرم ها متفاوت است و بهتر است از 30 کمتر نباشد. هروقت که پوست را بشوییم، خشک کنیم و یا زیاد عرق کنیم باید آن را تجدید کنیم و در هر حال لازم است هر دو ساعت یک بار این کرم را به پوست بمالیم. SPF بیشتر از 30 هم چندان ضرورتی ندارد و تفاوت قابل توجهی نخواهد داشت. اما مهم تر از رقم SPF این است که تجدید کرم در طی روز را نباید فراموش کرد. پاسخ افراد به انواع کرم های ضد آفتاب متفاوت است و بعضی انواع این کرم ها موجب ناراحتی و حتی جوش صورت می شوند و لازم است که هرکس کرم مناسب خود را پیدا کند. معمولا کرم های ضدآفتابی که به آب مقاوم هستند و به ورزشی ( sport ) معروف هستند به بیشتر انواع پوست ها می سازند. انواعی از ضد آفتاب به بازار آمده اند که مثل کرم پودر اندکی رنگ دارند.
پوشش مناسب
علاوه بر استفاده از کرم ضدآفتاب، پوشش مناسب هم پوست بدن را محافظت می کند. استفاده از کلاه لبه دار، لباس های استین بلند، شلوار بلند و ترجیحا با رنگ روشن تابش مستقیم نور را کاهش می دهند.
منافع آفتاب
همیشه به خاطر داشته باشیم که خود را بهیچوجه از منافع آفتاب محروم نسازیم. در شرایط مناسب آب و هوایی، تابش روزانه ده دقیقه آفتاب به بدن کافی است تا ویتامین د مورد نیاز ساخته شود. بنابراین هروقت در شرایط مناسب قرار گرفتید سعی کنید دست و پا و صورت خود را برای چند دقیقه در معرض نور آفتاب قرار دهید تا از منافع آن بهره مند شوید. اقامت طولانی در داخل ساختمان، پوشش دائمی بدن در شرایط آب و هوایی بسیار سرد یا بسیار گرم و یا تحت تاثیر بعضی فرهنگ ها، که پوست بدن از تابش خورشید محروم می شود می تواند به کمبود “ویتامین” د منجر شود.
سوالات شایع
کرم ضدآفتاب را به کدام قسمت پوست بمالم؟
به همه قسمت هایی که آفتاب می تابد بمالید. حتی در آقایان، چنانچه نور به گوش می تابد باید به گوش هم کرم بزنند
چه مقدار کرم کافی است:
باید پوست صورت و یا هرقسمتی که کرم می مالید کاملا پوشیده شود. در پوشش پوست صرفه جویی نکنید و در عرض روز حتما آن را تجدید کنید. اگر چند ساعت بیرون هستید تجدید کرم را فراموش نکنید.
کرم با SPF 90 از کرم با SPF 30 موثرتر نیست؟
مقدار اشعه ماورائ بنفشی که در این دو کرم از پوست عبور می کند تفاوت چندانی ندارد. سعی کنید SPF از 25 تا 30 کمتر نباشد. آن چه که تاثیر این کرم را بیشتر می کند تجدید آن در فواصل دو ساعت است.
/انتهای متن/
